ABD ordusu dün Güney ve Kuzey Kore arasındaki askerden arındırılmış bölgeye turistik turla yapılan ziyarete katılan ve kaçarak izinsiz olarak Kuzey Kore'ye geçen Amerikan askerinin akıbetiyle ilgili çalışmalarını sürdürüyor.
VOA, düşünce kuruluşu Kuzey Kore'de İnsan Hakları Komitesi başkanı Greg Scarlatoui ile yaptığı röportajda Kuzey Kore'de askerin nelerle karşılaşabileceğini sordu.
Uzman King'in bugüne kadar Kuzey Kore'ye kaçan tek asker olmadığını, 1960'larda ve 1982'de vakalar olduğunu, bunların sadece birinin hayatta kalarak ülkeden çıkabildiğini, diğerlerinin Kuzey Kore'de öldüğünü belirtti.
Uzman, Amerikalı askerin her şeyden önce taraf değiştiren bir asker mi yoksa Kuzey Kore'ye bir misyon için mi gönderildiğinin anlaşılması için sorguya çekileceğini belirtti.
Sorgulamalar sonucu kendisinden ne bilgi alabilirlerse almaya çalışacaklarını anlatan uzman, son olarak da işbirliği yapmaya zorlayacaklarını söyledi.
Daha önce Kuzey Kore'ye kaçan vakalardan hayatta kalanların propaganda amacıyla kullanıldığını belirten Scarlatoui, "Kesin olan çok katı sorgulamalara maruz kalacağı, psikolojik baskı ve fiziksel şiddet göreceği" diye konuştu.
Kuzey Kore'ye kaçan Amerikalılar'ın öğrenci, turist, profesör olsun farketmeksizin casus muamelesi gördüklerini belirten uzman özellikle ABD silahlı kuvvetleri üyelerinin casus muamelesine maruz kaldıklarını belirtti.
Uzman, "Korkunç bir karar alan bu Amerikalı için çok endişeliyim" ifadelerini kullandı.
Silahtan arındırılmış bölgeye yapılan turistik tura katıldı
Ordunun kimliğini özel rütbeli asker Travis T. King olarak açıkladığı askerin ABD'de disiplin suçlarıyla karşı karşıya olduğu ve Güney Kore'de gözaltında tutulduktan sonra serbest bırakıldığı belirtilmişti.
Askerin Teksas'taki üssüne dönmek üzere havaalanına bırakıldığı, ancak buradan çıkarak Kuzey ve Güney Kore arasındaki askerden arındırılmış bölgeye düzenlenen tura katıldığı ve koşarak sınırın Kuzey Kore tarafına geçtiği öğrenilmişti.
Kuzey Kore basını konuya haberlerinde yer vermedi.
ABD Kuvvetleri Kore sözcüsü, sınır bölgesinin güvenliğini denetleyen BM Komutanlığının (UNC), Kuzey Koreliler'le ABD askeri hakkında bir telefon hattı üzerinden iletişim kurduğunu belirtti.
Albay Isaac Taylor, ABD ordusunun "Olayı çözmek için Kuzey Kore Halk Ordusu'ndaki meslektaşlarıyla birlikte çalıştığını" söyledi.
Yetkili, ateşkes anlaşması kapsamında Kuzey Koreliler'le her gün iletişim kurduklarını kaydetti.
Amerikalı askerin neden Kuzey Kore'ye kaçtığı bilinmiyor. Reuters'ın ele geçirdiği mahkeme belgesine göre Güney Kore'de görev yapmakta olan asker, Ekim ayındaki bir olayda saldırı ve polis arabasına zarar verme suçlamalarıyla karşı karşıya kalmış, suçunu itiraf etmiş ve Şubat ayında para cezası almıştı.
King askeri gözaltı süresinin bitmesinin ardından ABD ordusu tarafından Teksas'taki ana birimine dönmek üzere havaalanına nakledilmişti.
Bir yetkili, King'in havaalanında güvenlik kapısına kadar tek başına geçtiğini ve ardından kaçtığını söyledi.
Yetkili, King'in askerden arındırılmış bölgeye düzenlenen turların havaalanında yayınlanan reklamını görmüş ve tura katılmaya burada karar vermiş olabileceğini belirtti.
İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan Amerikalı yetkililer, askerin ABD ordusu tarafından disiplin cezasına çarptırılmayı beklediğini ancak bunun Ekim ayındaki olayla ilgili olup olmadığının net olmadığını belirtti.
Sınırdaki Panmunjom köyüne yapılan tüm turlar, BM Komutanlığı’nın talebi üzerine süresiz olarak iptal edildiği.
Kuzey Koreli yetkililerin askeri ne kadar süre tutacağı belli değil, ancak uzmanlar olayın uluslararası toplumdan tecrit edilmiş ülke için önemli bir propaganda olabileceği görüşünde.
Sınırda yaşanan olay, Güney Koreli ve Amerikalı üst düzey yetkililerin dün Kuzey Kore ile bir nükleer savaş çıkması durumunda işbirliğini arttırma konusundaki ilk tur görüşmelerini yaptıkları sırada meydana geldi.
ABD, Güney Kore'ye uçak gemileri, denizaltılar ve uzun menzilli bombardıman uçakları gibi daha fazla stratejik araç konuşlandırma sözü verdi. Pyongyang ise bunun karşılığında kendi yanıtını arttıracağını belirtti.
Güney'e sığınan eski bir Kuzey Koreli diplomat, King'in Kuzey Kore için bir propaganda aracı olabileceğini, ABD denizaltısının bölgeye gidişi ve nükleer müzakerelerin başladığı günde ABD için bir itibar kaybı olarak görülebileceğini söyledi.
Güney Kore'de milletvekili olan Tae Yong-ho, "Ancak, Kuzey'e giden önceki ABD askeri vakalarına bakıldığında, bir Amerikan askerini alıkoymak muhtemelen uzun vadede Kuzey için çok uygun olmayacaktır" dedi.
Görgü tanığı turist: "Şaka olabileceğini sandım"
Diğer 40 turistle birlikte tura katılan olayın görgü tanıklarından biri Sarah Leslie "Her şey çok hızlı oldu" dedi. Lesli yaşananları, "Birisi koşarak beni geçti. 'Neler oluyor?' diye düşündüm. Aklı yerinde kimsenin Kuzey Kore'ye gitmek isteyeceğini düşünmediğim için bunun bir çeşit şaka olabileceğini sandım" diye anlattı.
Leslie bir Amerikan askerinin "yakalayın onu!" diye bağırdığını ve diğer Amerikalı ve Güney Koreli muhafızların King'in arkasından koştuklarını ancak King'in çoktan diğer tarafa geçmiş olduğunu söyledi.
Leslie, Amerikalı askerin gözden kaybolduğunu, onu sınırın diğer tarafında bir binaya girerken ya da Kuzey Koreli muhafızlar tarafından gözaltına alınırken görmediğini kaydetti.
Görgü tanığı, muhafızların daha sonra grubu bir binaya soktuklarını ve otobüse bindirerek bölgeden uzaklaştırdıklarını ekledi.
Kuzey Kore iki balistik füze fırlattı
Öte yandan Japon ve Güney Kore orduları, Kuzey Kore'nin bugün doğuya doğru iki balistik füze fırlattığını bildirdi.
Kuzey Kore'nin füze denemeleri, ABD'nin balistik füze denizaltısının Güney Kore limanına son 40 yılda ilk kez gitmesinin ardından geldi.
Japon Savunma Bakanlığı, Kuzey Kore'nin ateşlediği iki füzenin de Japonya'nın münhasır ekonomik bölgesinin dışına düştüğünü belirtti.
USS Kentucky denizaltısı geçtiğimiz günlerde Güney Kore'nin güneydoğusundaki Busan kenti limanına yanaşmıştı.
Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, denizaltının gelişinin ittifakın ABD'nin stratejik varlıklarını konuşlandırma ve Amerikan nükleer şemsiyesinin yeteneklerini geliştirme konusundaki kararlılığını vurguladığını söyledi.
Yoon, "Kuzey Kore'yi bir nükleer provokasyon düşünmesini imkansız hale getireceğimiz ve bunu yapmasının rejiminin sonunu getireceği konusunda açıkça uyardık" dedi.
ABD ordusu, Kuzey Kore'nin fırlattığı füzelerden haberdar olduğunu ve müttefikleriyle yakın istişarelerde bulunduğunu söyledi.
ABD Hint-Pasifik Komutanlığı yaptığı açıklamada, füzelerin ABD veya müttefikleri için acil bir tehdit oluşturacak gibi görünmediğini, ancak Kuzey Kore'nin gayrı meşru programının istikrarsızlaştırıcı etkisini gözler önüne serdiğini söyledi.
Kuzey Kore bundan yaklaşık bir hafta önce Hwasong-18 kıtalararası balistik füzesini test etmişti.
Seul'deki Ewha Üniversitesi profesörlerinden Leif-Eric Easley, Kuzey Kore'nin son balistik füze hamlesinin muhtemelen Amerikan askerinin sınırı geçmesiyle ilgisi olmadığını kaydetti.