ABD'de enflasyon geçen ay, üç yıldan uzun bir süre önce ilk kez yükselmeye başlamasından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu gelişme, ABD'de başkanlık seçimine bir aydan az süre kala art arda gelen olumlu ekonomik verilere bir yenisini ekledi.
Tüketici fiyatları Eylül ayında bir önceki yıla kıyasla sadece yüzde 2,4 artarken, Ağustos ayındaki yüzde 2,5'lik artışa kıyasla düşüş gösterdi. Enflasyon, Şubat 2021'den bu yana en düşük yıllık artışı kaydetti. Çalışma Bakanlığı'nın Perşembe günü açıkladığı verilere göre, bir önceki aya kıyasla fiyatlar Ağustos'tan Eylül'e binde 2 oranında arttı.
Ancak değişken gıda ve enerji maliyetleri hariç tutulduğunda, enflasyonun temelini oluşturan “çekirdek” fiyatlar, tıbbi bakım, giyim, otomobil sigortası ve uçak biletlerindeki artışların etkisiyle Eylül ayında da yüksek seyretti. Çekirdek fiyatlar Eylül ayında bir önceki yıla göre yüzde 3,3; Ağustos ayına göre ise binde 3 oranında arttı. Ekonomistler, genellikle gelecekteki enflasyon hakkında ipucu veren çekirdek fiyatları yakından izliyor.
UBS Yatırım Bankası ekonomistlerinden Alan Detmeister, geçen ay çekirdek enflasyonun yükselmesine katkıda bulunan bazı kalemlerin, özellikle de ikinci el otomobillerin, önümüzdeki aylarda tekrar yükselebileceğini ve fiyatların bir miktar yüksek kalabileceğini öne sürdü. Eylül ayında fiyatı artan giyim ve uçak bileti gibi diğer kalemler ise daha dalgalı bir seyir izliyor ancak kısa süre içinde bu çalkantının durulması bekleniyor.
İlgili Haberler FED Başkanı Powell ABD ekonomisinin “sağlam” olduğunu söyledi, ilave kademeli faiz indiriminin sinyalini verdiABD Merkez Bankası'nın (FED) eski ekonomistlerinden Detmeister, “Enflasyon hala kademeli olarak düşüyor ancak aydan aya dalgalanma olacak” dedi.
Eylül rakamları bir bütün olarak ele alındığında, enflasyonun düzensiz de olsa FED'in yüzde 2'lik hedefine doğru istikrarla gerilediğini gösteriyor. Bu düşüş, çoğu ekonomistin Kasım ve Aralık aylarında 25'er baz puanlık iki indirim beklediği FED'in gösterge faiz oranını bu yıl da düşürmeye devam edeceğine işaret ediyor.
Kira fiyatlarının geçen ay daha yavaş artmasıysa konut enflasyonunun nihayet soğumaya başladığının sinyali olarak görülüyor.
Geçen ayki genel enflasyon, Ağustos'tan Eylül'e yüzde 4,1 düşen benzin fiyatlarındaki büyük düşüş sayesinde aşağı çekildi. Market fiyatları yaklaşık bir yıllık hafif artışların ardından geçen ay binde 4 arttı. Ancak market fiyatları, bir önceki yıla göre sadece yüzde 1,3 daha yüksek.
Yine de birçok Amerikalı'nın bütçesini sarsan ve başkanlık kampanyası döneminde gündemin üst sıralarına oturan gıda fiyatları, COVID-19 pandemisi öncesine kıyasla yaklaşık yüzde 25 daha yüksek.
Restoran menülerindeki fiyatlar geçen ay binde 3 arttı ve geçtiğimiz yıl da yüzde 3,9 yükseldi. Giysi fiyatları ise Ağustos'tan Eylül'e yüzde 1,1 artarken, bir yıl öncesine göre yüzde 1,8 yükseldi.
İyileşen enflasyon tablosu, geçen hafta açıklanan ve Eylül ayında işe alımların hızlandığını ve işsizlik oranının yüzde 4,2'den yüzde 4,1'e düştüğünü gösteren sağlıklı istihdam raporunun ardından geldi. Hükümet ayrıca ekonominin Nisan-Haziran çeyreğinde yıllık yüzde 3'lük sağlam bir oranda genişlediğini bildirdi. Büyümenin, henüz tamamlanan Temmuz-Eylül çeyreğinde de muhtemelen bu hızda devam ettiği düşünülüyor.
Enflasyondaki gerileme 5 Kasım seçimlerine yansıyabilir
Düşen enflasyon, sağlam istihdam ve sağlıklı büyüme, kamuoyu yoklamalarına göre eski Başkan Donald Trump'ın başkanlık kampanyasında ekonomi konusunda elinde tuttuğu avantajı azaltabilir. Bazı anketlerde, Başkan Yardımcısı Kamala Harris, ekonomiyi en iyi kimin idare edeceği konusunda Trump'ın Başkan Joe Biden'ın önüne geçmesinin ardından Trump ile eşit duruma geldi.
İlgili Haberler Harris üreticilere vergi indirimi vadederken, Trump gümrük vergilerini savunduAynı zamanda çoğu seçmen, çoğunlukla son üç yılda fiyatlardaki toplam artış nedeniyle ekonomiye hala nispeten kötü not veriyor.
FED için geçen hafta beklenenden çok daha güçlü gelen istihdam raporu, ekonominin enflasyonu yeterince yavaşlatacak kadar soğumamış olabileceğine dair bazı endişeleri körükledi. Merkez Bankası geçen ay ana faiz oranını 50 baz puan düşürerek dört yıl sonra ilk kez bu büyüklükte bir faiz indirimine gitmişti. FED yetkilileri ayrıca Kasım ve Aralık aylarında iki çeyrek puanlık faiz indirimi daha öngördüklerinin sinyalini verdi.
Bazı FED yetkilileri bu hafta yaptıkları açıklamalarda, hala ana faiz oranını düşürmeye devam etmek istediklerini, ancak bunun bilinçli bir hızda olacağını söyledi. Bu ifadeler, 50 baz puanlık başka indirimlerin olası olmadığının bir işareti.
FED Dallas Şubesi Başkanı Lorie Logan, Çarşamba günü yaptığı bir konuşmada, FED'in gösterge faiz oranını “düşürmek için acele etmemesi gerektiğini” ve bunun yerine “kademeli olarak ilerlemesi gerektiğini” söyledi.