Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, Rusya’da muhalefet lideri Alexei Navalny'e verilen hapis cezasına misilleme amacıyla, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'e yakın dört üst düzey Rus yetkiliye yaptırım uygulama kararı aldı. Yaptırım, büyük ölçüde sembolik bir yanıt olarak yorumlanıyor.
Mart ayı başlarında AB tarafından resmen onaylanması beklenen yaptırımlar, Fransa, Almanya, Polonya ve Baltık devletlerinin; 27 üyeli Birlikten Putin'e, Rusya’da fikir ve gösteri özgürlüğünün engellenmemesi gerektiği mesajını göndermeye çağırmasının ardından geldi.
Navalny, geçen Ağustos ayında Sibirya'da seyahat ederken rahatsızlanmasının ardından tedavi amacıyla Almanya’ya götürülmüş, buradaki sağlık yetkilileri Navalny’nin sinir gazıyla zehirlendiği bulgusuna varmıştı. Navalny, 17 Ocak'ta Almanya'dan dönüşte şartlı tahliye kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla havaalanında Rusya’da tutuklanmıştı. Ardından protestolar patlak vermişti.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, yaptırımların hızlı şekilde uygulanmasına karar verildiğini söyledi; ancak ayrıntı vermedi. Maas, "Rusya ile ilişkiler kesinlikle düşük bir seviyede" dedi.
Bir AB diplomatı, önerilen yeni seyahat yasakları ve mal varlıklarının dondurulmasının, Rusya’da büyük suçlarla ilgili soruşturmaları yürüten ve doğrudan Putin'e rapor veren Soruşturma Komisyonu’nun başkanı Alexander Bastrykin'i hedef alacağını söyledi.
İngiltere, Bastrykin’e zaten insan hakları yaptırımları uyguluyordu.
AB diplomatı, bir yıl önce Rusya Başsavcılığı görevine atanan Igor Krasnov'un da hedef alınacağını söyledi.
Taslak listedeki üçüncü yetkili, 2018'in Eylül ayında Navalny'yi alenen şiddetle tehdit eden Rusya Ulusal Muhafızları’nın komutanı Viktor Zolotov. Diplomatın adını verdiği dördüncü kişi de federal hapishane hizmetlerinin başkanı Alexander Kalaşnikov.
AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell gazetecilere verdiği demeçte, yaptırımların birliğin dünya çapındaki insan hakları ihlallerine karşı önlem almasına olanak tanıyan yeni bir çerçeve kapsamında uygulanacağını söyledi. Borrell, yaptırımların yaklaşık bir hafta içinde hazır olacağını umduğunu söyledi.
İlgili Haberler Rusya: "AB Yaptırım Getirirse Karşılık Vermeye Hazırız"AB, Navalny'ye yönelik muameleleri nedeniyle altı Rus yetkili ve bir devlet bilimsel araştırma merkezine daha önce yaptırım kararı almıştı.
Navalny'nin müttefikleri, Rusya'nın oligark olarak nitelendirilen iş dünyası liderlerinin dahil olduğu 35 kişilik yaptırım listesi hazırlamış ve AB’ye sunmuştu.
AB hükümetleri, üst düzey devlet görevlilerine yönelik yaptırımların yasal zorluklara karşı daha sağlam kalabileceğini söylüyor. Ancak özel sektör yöneticilerinin herhangi bir insan hakları ihlaline karıştığını kanıtlamanın daha zor olduğuna dikkat çekiliyor.
AB toplantısından önce, Navalny’nin kıdemli yardımcılarından Leonid Volkov Brüksel'de yaptığı açıklamada, oligark’lara yönelik yaptırımların, Putin'i zayıflatmanın bir yolu olabileceğini söyledi.
Volkov yine de AB’nin son yaptırım kararını memnuniyetle karşıladı ve "Çok dar kapsamlı da olsa insan hakları ihlallerine ilişkin ilk kez kişisel yaptırımlar uygulanıyor; bu da Avrupa ile bu konuda daha fazla müzakere için bir yol açıyor" dedi.
İlgili Haberler Moskova’da Mahkeme Navalny’nin Hapis Cezasını OnayladıNavalny, zehirlenmesinden Kremlin'i sorumlu tutuyor; ancak yönetim bu iddiayı reddediyor. Şartlı tahliye koşullarını ihlal ettiği için 2 Şubat'ta hapse atılan Navalny, mahkumiyetinin siyasi gerekçeli olduğunu söylüyor. Muhalefet liderinin temyiz başvurusu da 20 Şubat’ta reddedildi ve hapis cezası onandı.
Rusya, AB'yi içişlerine karışmakla suçluyor. Rusya aynı suçlamayı, bir AB kurumu olmayan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne karşı da 17 Şubat'taki bir kararda Navalny'nin serbest bırakılmasını talep ettiği için yaptı.
Rusya’nın Moskova'yı ziyaret eden Borrell'e haber vermeden Alman, Polonyalı ve İsveçli diplomatları 5 Şubat'ta sınır dışı etmesinden bu yana Avrupa'da yeni yaptırımlar için baskı arttı.