Başkanların ülkenin sorunları ve izleyecekleri politikalar hakkında halka bilgi verdikleri geleneksel, yıllık "Birliğin Durumu" konuşmasında Obama, ekonomiye ve işsizliği önleme konusuna ağırlık verdi.
Obama konuşmasına şu sözlerle başladı:
“İki savaşın devam ettiği, ağır durgunluk içine bir ekonomi, çöküntünün eşiğinde bir finans sistemi ve ağır borç yükü altında bir hükümet devraldıktan bir yıl sonra, fırtınanın büyüğünü
atlattık.”
Ancak geride büyük bir tahribatın kaldığını hatırlatan Başkan, on milyon Amerikalının işsiz kaldığını, bir çok işyerinin kapandığını ve konut fiyatlarının düştüğünü vurguladı. Hala büyük zorluklarla karşı karşıya olduklarını belirten Obama, halkın ekonomik açıdan duyduğu kaygı, çaresizlik ve öfkeyi anladığını belirtti.
Başkan, işe başlar başlamaz halktan toplanan vergileri kullanarak bankaları kurtarmaktan hoşlanmadığını, fakat ülke ekonomisini istikrara kavuşturmak için bunu yapmaya mecbur
kaldığını söyledi.
Finans krizini körükleyen bankaları kurtarma gibi acil bir görevle karşılaştığını belirten Obama, “bunu, popüler olmak için değil, gerekeni yapmak üzere başkanlık görevine talip olduğum
için yaptım” şeklinde konuştu.
Obama, yönetiminin, bankaları ve ekonomiyi istikrara kavuşturacak adımları atması sayesinde, iki milyon Amerikalı’nın işini kaybetme tehlikesinden kurtulduğunu bildirdi. Başkan Kongreyi de iş yaratmaya birinci önceliği vermeye çağırdı.
Hükümetin işletmesini genişletip, yeni işçi alacak işletmeler için elverişli ortam yaratacağını belirten Obama, Kongre’den, yeni bir istihdam yasası yapıp imzalanmak üzere en kısa zamanda
kendisine göndermesini istedi.
Küçük işletmeler için vergi indirimi sağlayabileceklerini belirten Obama, bunun için gereken fonu, Wall Street'teki bankaların geri ödedikleri 30 milyar dolardan kullanabileceklerini söyledi.
Konuşmasında yüzde 10 civarındaki işsizliği önlemeye ağırlık veren Obama yeni yatırım yapacak küçük-büyük tüm işletmelere vergi indirimi ve bu işletmelerin karlarından alınan vergileri
kaldırmayı önerdi. Başkan ayrıca ülke dışında iş yapan Amerikan şirketlerinin yararlandığı vergi indirimini kaldırmayı ve Amerika topraklarında istihdam yaratan şirketlere de vergi indirimi sağlamayı vaad etti.
Başkan, temiz enerji ve çevre koruma alanlarında yatırımların destekleneceğini söylerken, temiz ve güvenli nükleer enerji santralları yapımına, hızlı tren projelerine yatırım yapılacağını bildirdi.
Başkan, ulusal güvenlik, Sosyal Güvenlik ve hükümetin yaşlılar ve yoksullar için sunduğu sağlık programlarına ilişkin harcamaların dondurulmayacağını söyledi.
Barack Obama, ekonominin ardından siyasete de konuşmasında yer verdi. Obama, kendisinin de mensubu olduğu Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti'nin birbirlerini zedelemeye son vererek birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi.
Obama ülke içinde uyum ve birliği güçlendirmek için atacağı adımlar arasında, silahlı kuvvetlerde eşcinsellerin görev yapmasını engelleyen sınırlamaları kaldırmayı, işe alma ve işten çıkarmalarda ayrımcılıkla daha sıkı mücadele etmeyi ve göçmenlik yasalarında reforma gitmeyi saydı.
Obama, Yönetimi'nin terör tehditleri üzerine yeniden eğildiğinin de altını çizdi. Noel günü gerçekleşen başarısız saldırı girişimini hatırlatan Başkan, istihbarat sistemindeki boşlukların giderilmesi için çalıştıklarını söyleyerek Amerikalıları rahatlatmaya çalıştı.
Başkan, Afganistan'a ek asker gönderildiğini ve Afgan güvenlik güçlerinin eğitimine hız verildiğini söyledi, Temmuz 2011'de bu ülkedeki Amerikan askerlerinin çekilmeye başlayacağını hatırlattı.
Obama, iktidara gelmeden Irak'ta savaşı sona erdirmeye kararlı olduğunu açıkladığını hatırlattı ve işbaşına geldikten sonra bu hedef doğrultusunda adımlar attığını söyledi. Başkan, Irak'taki Amerikan muharip güçlerinin bu yıl Ağustos ayı sonuna kadar çekilmiş olacağını belirtti.
Başkan, ABD ve Rusya'nın son 20 yılın en geniş kapsamlı nükleer silah kontrol anlaşmasını tamamlamak üzere olduklarını, Nisan ayında Washington'da, nükleer güvenlik konusunda 44 ülkenin katılacağı bir zirve toplantısına ev sahipliği yapacağını söyledi.
Obama, Kuzey Kore ve İran'dan sözederek, nükleer silah edinmek için uluslararası anlaşmaları ihlal eden ülkelere karşı diplomatik girişimlerde bulunmaya devam edeceklerini bildirdi. Başkan, İran İslam Cumhuriyeti liderlerinin uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde bunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalacaklarını söyledi.
Amerika'nın dünyanın her yerinde ortak güvenlik ve refahı güçlendirme çabasına öncülük ettiğini söyleyen ABD Başkanı, iklim değişikliği tehlikesine karşı girişimler, HIV/AIDS'le mücadele, kalkınmakta olan ülkelerde gıda sıkıntısının önlenmesi, küresel ekonomiye canlılık kazandırılması ve bilim, eğitim, yaratıcılığı destekleme alanlarında Müslüman toplumların desteklenmesi için adımlar attıklarını bildirdi. Amerika'nın, dünyaya "idealleriyle örnek olması gerektiğini" belirten Obama, şu anda 10 bin Amerikalının Haiti'de deprem felaketinden sonra yardım çalışmalarına katıldığını hatırlattı.
Başkan Amerika'nın dünyada her zaman özgürlük ve insan haysiyetinden yana olması gerektiğini vurguladı.