BM İnsan Hakları uzmanlarının hazırladığı Guantanamo Raporu henüz taslak halinde. Ancak bu haliyle bile rapor Amerika’ya çok ciddi suçlamalar yöneltiyor. Washington yönetimi, Guantanamo askeri üssünde tutulan terör zanlılarıyla ilgili, evrensel insan hakları kapsamına giren, gözaltı hakları, adil yargılama, din özgürlüğü ve sağlık haklarını çiğnemekle suçlanıyor.
Taslak rapor, BM İnsan Hakları Komisyonun atadığı beş uzman tarafından hazırlandı. Ekip, rapor üzerinde 2004 yılının Haziran ayından beri çalışıyor. BM ekibi, taslak rapordaki bilgileri Amerikalı eski yetkilerden, Guantanamo’dan serbest bırakılan eski tutuklulardan ve hala askeri üstte tutulanların avukatlarından aldıkları bilgilere dayandırıyor. İncelememenin devam ettiği bir buçuk yıl içinde BM ekibi, Guantanamo’ya girmedi.
Raporu hazırlayan 5 kişiden biri olan BM uzmanı Manfred Novak, sözkonusu raporun taslak olduğunu hatırlatarak, ABD'nin görüşlerini içermediğine dikkati çekti. Nowak, henüz tamamlanmamış ve değiştirilebilecek olan bu taslağın, kamuoyuna daha sonra detaylı olarak açıklanacağını söyledi.
Taslak raporda, ayrıca Amerikan yönetimine, tutsakları zorla besleme, tecrit etme ve işkence gibi suçlamalarda bulunuldu. BM uzmanları ABD'nin terörle mücadele ettiği iddialarını redettiklerini belirterek, Guantanamo'daki tutsakların gözaltına alınmalarına itiraz etme hakları olduğunu vurguladı.
Askeri üsteki tutsaklar için ABD'nin yargıç, savcı ve avukatlığı üstlendiği, bunun da bağımsız bir mahkemeden önce, adil yargılama için gerekli çeşitli hakların ciddi bir şekilde çiğnenmesine neden olduğu ifade edildi.
Yani BM bu raporla, ABD'ye Guantanamo'yu kapatması ve ABD Savunma Bakanlığı'nın yetkilendirdiği tüm özel sorgu tekniklerine son verilmesi tavsiyesinde bulunmaya hazırlanıyor.
Amerikalı yetkililerse taslak rapordaki ithamları reddederek, bunların hatalı bilgilere dayandığını ve ABD'nin Guantanamo'daki tutsaklara, barış dönemi insan hakları hukukuna göre davrandığını iddia ediyor.
Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack, raporun söylentiler üzerine kurulu olduğunu vurgulayarak, BM yetkililerine Guantanamo'yu ziyaret için fırsat verdiklerini, ancak bu teklifin reddedildiğini belirtti.
Raporun tamamlanmış halinin, BM İnsan Hakları komisyonun Cenevre’deki 13 Mart tarihli oturumunda sunulması bekleniyor.
ABD, Guantanamo'da terör şüphesiyle hala yaklaşık 500 kişiyi tutuyor. Ve bu kişilerden yalnızca 10'una karşı suçlama yapılmış durumda.
