Avrupa Birliği Komisyonu, Türkiye’ye yönelik müzakere çerçeve belgesini hazırladı. Belge, 3 Ekim’de başlayacak olan müzakerelerde teknik yol haritası olma niteliği taşıyacak. Belgede Ankara açısından sürpriz olan bir unsur yer almıyor.
Belgede 17 Aralık çizgisine sadık kalınırken şu ana kadar Türkiye hakkında yayımlanan belgelerde yapılan vurguların dışına çıkılmıyor.
Nihai hali 25 Avrupa Birliği üyesi tarafından hazırlanacak olan belgede müzakereye ilişkin ilkeler, müzakerelerin özü ve müzakere prosedürleri şeklinde başlıklar yer alıyor; Müzakerelerin hızının Türkiye’nin üyelik beklentilerini karşılamasına bağlı olacağı vurgulanıyor.
Müzakerlerin paylaşılan hedefinin katılım olduğu vurgulanmakla birlikte bu süreç “ucu açık ve sonucu garanti edilemeyen” olarak tanımlanıyor. Müzakerelerin, Hükümetlerarası Konferans aracılığıyla ve oybirliği sistemiyle işleyeceğine vurgu yapan belge Türkiye’den Kopenhag kriterlerini yerine getirmeye devam etmesini ve insan hakları alanında daha fazla gelişme kaytdetmesini istiyor.
Belge, Komisyon’un önerisi ve Türkiye dinlendikten sonra, özgürlük, demokrasi, insan haklarına saygı, temel özgürlükler ve hukukun üstünlüğü alanlarında sapmalar olması halinde Konsey kararıyla müzakerelerin askıya alınabileceği uyarısında bulunuyor.
Her müzakere başlığı için Türkiye’ye AB’nin ortak tutumunun iletileceğinin vurgulandığı belgede Konsey’in bir başlığın kapatılması için gerekli performans kriterlerini açıklayacağı belirtiliyor.
Performans kriterleri başlığa göre değişebilecek ve yasal düzenlemelerden, müktesebatın yeterli uygulanmasına kadar yayılabilecek. Müzakere çerçevesi uzun geçiş süreleri, derogasyonlar, özgün düzenlemeler ile daimi koruma önlemleri de öngörüyor. Bu önlemlerin uygulama alanları olarak ise kişilerin serbest dolaşımı, yapısal politikalar ve tarım öne çıkıyor.
Türkiye’nin üyeliği kaydadeğer mali etki yaratacağından katılımın mali boyutunun ancak 2014 sonrası dönemde ele alınacağı vurgulanıyor. Bu da müzakerelerin 2014’ten önce tamamlanamayacağı sonucunu doğuruyor. Komşularlarla iyi geçinme vurgusu da yapan çerçeve belge Türkiye’ye Kıbrıs da dahil olmak üzere üye ülklerin tümüyle ilişkilerini normalleştirme çağrısında bulunuyor.
Müzakere sürecinde Türkiye’den politikalarını AB’yle uyumlaştırmasını talep eden belgede müzakere başlık sayısı da 35 olarak benimsenmiş durumda. Belgenin Temmuz ya da Eylül ayında Konsey tarafından onaylanması bekleniyor.