Eski Başkan Donald Trump dün Federal Soruşturma Dairesi (FBI) ajanlarının Florida eyaletinin Palm Beach kentindeki Mar-a-Lago malikanesine baskın düzenlediğini söyledi. Polis, Trump'ın iddialarına ilişkin açıklama yapma taleplerine yanıt vermedi.
İlgili Haberler FBI Trump’ın Florida’daki Evinde Arama YaptıSoruşturmanın odağı henüz netleşmedi. Ancak eski Başkan Trump, soruşturma süreçleri ve davalardan oluşan bir dizi hukuki meseleyle karşı karşıya:
Kayıp ulusal kayıtlar:
Amerikan Ulusal Arşiv ve Kayıtlar Dairesi, Trump'ın Florida'daki malikanesinde, bazıları gizli içeriğe sahip olan 15 kutu Beyaz Saray belgesi ele geçirildiği konusunda Şubat ayında Kongre'yi haberdar etmişti.
Temsilciler Meclisi Denetleme Komisyonu, o dönemde Trump'ın eylemlerine ilişkin soruşturmanın kapsamını genişleteceğini bildirdi ve Ulusal Arşiv ve Kayıtlar Dairesi'nden ilave verileri ibraz etmesi talebinde bulundu. Trump, daha önce, bazı belgeleri Ulusal Arşiv ve Kayıtlar Dairesi'ne geri vermeyi kabul ettiğini doğrulamış ve bunu "olağan ve rutin bir süreç" olarak tanımlamıştı.
6 Ocak Kongre baskını:
6 Ocak 2021 tarihinde Trump destekçilerinin Amerikan Kongre binasına düzenledikleri baskını soruşturan Kongre özel komisyonu, Trump'ın 2020 başkanlık seçimlerinde aldığı yenilgiyi geri çevirmeye çalışarak yasaları çiğnediği yönünde bir argüman geliştiriyor.
Komisyonun başkan yardımcısı Liz Cheney, Adalet Bakanlığı'na Trump'a cezai suçlama yöneltmek amacıyla bazı referanslar sunabileceklerini söylemişti. Trump ise komisyonu uyduruk soruşturma yürütmekle suçluyor.
2 Mart tarihli mahkeme dosyasında Komisyon, Trump'ın dönemin Başkan Yardımcısı Mike Pence'i ya seçimin Demokrat Partili galibi Joe Biden'ı temsil eden Seçiciler Kurulu üyelerini reddetmesi ya da oyların Kongre'deki sayımını ertelemesi için ikna etmeye çalışmasının ayrıntılarına yer verdi.
California eyaletinden davaya bakan Yargıç David Carter, Trump'ın bu çabalarının, herhangi bir resmi süreci "yolsuzlukla" engellemeye çalışmayı yasadışı kılan federal yasanın çiğnenmesi anlamına geldiğini kaydediyor.
Komisyon, 2 Mart tarihli dosyada ayrıca Trump ve diğerlerinin Amerika'yı dolandırmak için komplo kurma olasılığı bulunduğunu kaydediyor. Federal yasa, iki ya da daha fazla kişinin hükümetin işleyişine "kandırma, oyun ya da hile" ile müdahale çabalarının suç kapsamında olduğunu öngörüyor.
Trump'ın Pence'e baskı çabalarının yanısıra Komisyon, eski Başkan'ın eyalet seçim kurulu yetkililerini, kamuoyunu ve Kongre üyelerini 2020 seçimlerinin kendisinden çalındığına ikna etme çabalarını gündeme getirdi. Oysa Trump'ın yakın çevresindeki bazı müttefikleri, seçimlerin hileli olduğuna ilişkin hiçbir kanıt olmadığını söylemişti.
Komisyon'un Trump'a federal suçlama yöneltme yetkisi bulunmuyor. Bu kararı, Adalet Bakanı Merrick Garland'ın liderliğini yaptığı Adalet Bakanlığı'nın vermesi gerekiyor.
Uzmanlara göre Adalet Bakanlığı'nın Trump'a suçlama yöneltmesi durumunda savcıların önündeki ana zorluk, Trump'ın yolsuz bir niyetle hareket ettiğini kanıtlamak olacak.
Trump, seçimi gerçekten de kazandığına inandığını söyleyerek kendini savunabilir. Trump ayrıca Mike Pence ve eyalet seçim yetkililerini baskı altında tutma çabalarının Kongre'nin işleyişini engelleme ya da Amerika'yı dolandırma amacı taşımadığını, bunu seçimlerin bütünlüğünü korumak için yaptığını söyleyebilir.
Trump ayrıca Amerikan hükümetini zor kullanarak devirme girişimini yasadışı kılan "isyana teşvik komplosu" ile de suçlanabilir. Michigan Üniversitesi'nden hukuk profesörü ve eski federal savcı Barbara McQuade, savcıların bu iddiayı kanıtlamaları için Trump'ın güç kullanmak amacıyla başkalarıyla beraber komplo kurduğunu kanıtlaması gerektiğini söylüyor.
6 Ocak Kongre baskınına dahil olan kimi kişiler, "isyana teşvik komplosu" ile suçlandı.
Para transferi dolandırıcılığı:
Demokratlar, Temsilciler Meclisi 6 Ocak Özel Komisyonu'nun Haziran ayında düzenlediği oturumda, Cumhuriyetçi Partili Trump'ın seçimleri kendisinin kazandığı yönündeki yalan beyanlarını mahkemede kabul ettirmek amacıyla destekçilerinden 250 milyon dolar para topladığını, ancak bu paranın büyük çoğunluğunu başka amaçlara yönelttiğini kaydetti.
Hukuk uzmanlarına göre bu durum, Trump'ın para transferi dolandırıcılığıyla suçlanmasına yol açabileceği görüşünde. Amerikan yasaları, "yalan ya da hileyle" para elde etmeyi yasaklıyor.
Georgia eyaleti seçim hilesi soruşturması:
Georgia eyaleti başsavcısının Trump'ın eyaletin 2020 başkanlık seçim sonuçlarını etkileme girişiminde bulunduğu iddialarına ilişkin soruşturmasında kanıtları değerlendirmek üzere Mayıs ayında büyük jüri seçilmişti.
Soruşturma, Trump'ın Georgia Eyalet Sekreteri Brad Raffensperger'la 2 Ocak 2021'de yaptığı telefon görüşmesine odaklanıyor.
Washington Post gazetesi tarafından ele geçirilen ses kaydına göre Trump, Cumhuriyetçi Partili Raffensperger'dan, seçim yenilgisini geri çevirmek için "yoktan oy var etmesini" istemişti.
Your browser doesn’t support HTML5
2020 Seçimleriyle İlgili Georgia'daki Soruşturma Büyüyor
Hukuk uzmanları, Trump'ın Georgia eyaleti seçim yasalarından en az üçünü ihlal etmiş olabileceği görüşünde. Bunlar seçim hilesi yapmak için komplo kurmak, seçim hilesi yapmak için kriminal girişimde bulunmak, seçim sürecine kasten müdahale etmek.
Trump, bu suçlamalar karşısında ifade özgürlüğünü kullandığını ve seçimi etkileme niyetinde olmadığını kaydedebilir.
New York'taki cezai soruşturma:
Manhattan Savcısı Alvin Bragg, Trump'ın ailesinin emlak firmasının düşük faizli kredi almak ve düşük oranda vergi ödemek için bazı gayrimenkullerinin değerini olması gerektiğinden farklı gösterip göstermediğini soruşturuyor.
Soruşturmayı yürüten iki avukatın Şubat ayında istifa etmesi soruşturmanın geleceğini belirsizliğe büründürse de Demokrat Partili Savcı Bragg'in makamından yapılan açıklamada soruşturmanın sürdüğü kaydedildi.
Hata yapmadığını kaydeden Trump, soruşturmanın siyasi güdümlü olduğunu savunuyor.
Başkanlık yarışına katılması Trump'ın yargılanamayacağı anlamına mı gelir?
Hayır. Adalet Bakanlığı'nın görev başındaki bir başkana suçlama yöneltilemeyeceği yönünde yıllardır yürürlükte olan uygulaması olsa da başkan adaylarına böyle bir dokunulmazlık sağlanmıyor. Michigan State Üniversitesi'nden hukuk profesörü Brian Kalt, bir başkan adayını yargılamanın yine de siyasi sonuçları olacağını kaydediyor.
Profesör Kalt, "Bir başkan adayının kriminal dokunulmazlığı olmasını sağlayan herhangi bir anayasal gerekçe yok" diyor.
New York Başsavcılığı sivil soruşturması:
New York eyaletinin Demokrat Partili Başsavcısı Letitia James, Trump'ın şirketler grubu Trump Organization'ın emlak değerlerini olması gerektiğinden farklı gösterip göstermediğini inceleyen bir soruşturma yürütüyor. Trump ve iki yetişkin çocuğu Donald Trump Jr. ve Ivanka Trump, 15 Temmuz'dan itibaren soruşturmada ifade vermeyi kabul etti.
Hatalı davrandığını reddeden Trump, soruşturmayı siyasi güdümlü olarak niteliyor.
E. Jean Carroll'un iftira davası:
Elle dergisi eski yazarı E. Jean Carroll, Trump'ın 1990'lı yıllarda New York'ta büyük bir mağazada kendisine tecavüz ettiği suçlamasını reddetmesi üzerine Trump aleyhine 2019 yılında iftira davası açmıştı. Trump, Carroll'u, yazdığı bir kitabın satışlarını arttırmak için yalan söylemekle suçlamıştı.
Manhattan'daki İkinci Temyiz Mahkemesi, Carroll'un açtığı davanın düşürülmesi gerekip gerekmediğine karar verecek.
Trump'ın bir avukatı, hükümet çalışanlarının iftira suçlamalarına karşı dokunulmazlığı olduğuna ilişkin federal yasa kapsamında eski Başkan'ın korunduğunu iddia ediyor.