Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde Rus birliklerin hafta sonu liman kenti Odessa’ya doğru ilerlemesi ve başkent Kiev'e daha da yaklaşmasının ardından, Avrupa'da diplomasi trafiği hızlandı. Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmenauel Macron'la görüşmesinde "Silahla ya da müzakerelerle hedeflerime ulaşacağım "dedi. "Ukrayna'ya komşu ülkeler aracılığıyla uçak vermeyi görüştüklerini" belirten ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Avrupa programını uzatarak Paris'e gideceğini açıkladı. AB çatışmaların artması durumunda Rusya'ya getirilecek yeni yaptırımları görüşmek üzere toplanıyor.
Rus güçleri Odessa kentine doğru ilerlerken, başkent Kiev çevresindeki kuşatma da daralıyor. ABD, Türkiye, İsrail, Almanya ve Fransa diplomatik çabalarını yoğunlaştırdı. Almanya ve Fransa liderlerinin ardından Putin ve Zelenski arasında arabuluculuk yapmak üzere 5 Mart Cumartesi günü Moskova'ya giden İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Putin ile 3 saat başbaşa görüştü. Ardından aynı gün Zelenki ile de telefonda görüştükten sonra Berlin'e geçen Bennett, Alman Başbakan Olaf Scholz’le de bir araya geldi.
Diplomatik girişimlerin hızlandığı Pazar günü, Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Putin ile 1 saat telefonda görüşerek, Ukrayna sorununun barışçıl yoldan çözümü için "acil ateşkes çağrısı" yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ardından bu sefer Putin'i Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron aradı. Macron da Putin'den, "Nükleer santrallerin güvenliği için öngörülen uluslararası kriterlere saygı duymasını, sorunun çözümü için bir an evvel diplomatik yola ağırlık vermesini ve insani yardım koridorunun güvenliğini sağlamasını" istedi.
VOA Türkçe'nin Elysee kaynaklarından edindiği bilgilere göre, Fransa Cumhurbaşkanı görüşmede Avrupa'nın en büyük nükleer santrali olan Zaporizya Santrali'ne yapılan bombalı saldırıyı gündeme getirdi. Putin'den, sivil ve nükleer yapılara saldırılmaması, bu konuda Uluslararası Atom Enerji Ajansı AIEA norm ve standartlarına saygı duymasını istedi. Vladimir Putin, Macron'a "Çernobil de dahil olmak üzere Ukrayna nükleer santrallerine saldırma niyetinin olmadığına" dair güvence verdi.
Batı'nın Rusya'ya karşı "kirli bir kampanya" yürüttüğünden şikayet eden Putin, nükleer santrallere yapılan saldırıların "Radikal Ukraynalılar'ın sabotajları" olduğunu, Rusya'yı suçlama girişimlerinin bu kirli kampanyanın bir parçası olduğunu söyledi.
Macron, Putin'e uluslararası insani hukuk kurallarına tümüyle saygı duyulması gerektiğini ve savaştan kaçan sivillerin ülkeyi terketmesi için insani yardım geçiş koridorunun güvenliğini sağlaması gerektiğini söyledi. Putin, buna karşılık Rusya'nın buna saygı duyduğunu söyledi, "Rus ordusunun sivilleri hedef aldığı" iddialarını ise yalanladı.
Rusya Cumhurbaşkanı, Mariupol'daki insani tahliye operasyonlarını Ukrayna'nın kesintiye uğrattığını "kuşatılmış şehirlerdeki nüfusun dışarı çıkmasına izin verip vermeme sorumluluğunun Ukraynalılara ait olduğunu" söyledi.
Macron, ise "Ukrayna ordusunun sivilleri tehlikeye attığına inanmak için hiçbir neden yok. O insanlara saldıran Rus ordusu" yanıtını verdi.
Son olarak, Macron'un "bir an evvel çatışmalara son vermesi ve müzakere masasına ağırlık vermesi" çağrısına Putin'in yanıtı sert oldu. Elysee kaynaklarından edinilen bilgilere göre, görüşmede son derece kararlı bir tutum izleyen Putin, Ukrayna'nın "nötr hale getirmesi, yani ordusunun dağılması, NATO'ya kesinlikle üye olmayacağının taahhüt edilmesi ve Kırım’la Donbass bölgelerinin bağımsızlığını tanıması" şartlarını yineledi. Putin, Macron'a, "Ya savaş ya da müzakere yoluyla hedeflerime mutlaka ulaşacağım" yanıtını verdi.
Elysee diplomatları, Putin'in bu taleplerinin "Ukraynalılar için kabul edilemez talepler" olduğunu belirtti.
Blinken programını değiştirdi, Paris'e geliyor
Öte yandan, Ukrayna krizini görüşmek üzere 3 Mart'tan bu yana Avrupa'da temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, hafta sonu Polonya'ya gelerek Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba’yla görüştü. Programına göre 7 Mart'ta Washington'a dönmesi beklenen Blinken, programda değişiklik yaparak 8 Mart'ta Paris'e geçeceğini bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, dünya liderlerinin Rusya'nın Ukrayna işgalini durdurmaya çalışmak için bir araya gelmesiyle birlikte ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Salı günü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşeceğini belirtti.
Blinken Paris'te Fransız Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian ile bir araya gelecek, ardından akşam saatlerinde Elysee Sarayı'nda Macron ile görüşecek.
Polonya'nın Ukrayna'ya uçak desteği
Blinken, Moldova'dan ABD basınına konuşarak, ABD'nin Polonya üzerinden Ukrayna'ya uçak desteği verme planına ilişkin açıklamalarda da bulundu. Bu konuda Polonya ile çalıştıklarını belirten Blinken, "Ukraynalılara MiG'ler ve SU'lar, uçurabilecekleri uçaklar sağlayarak onları destekleyebiliriz. Ama aynı zamanda, Polonya'nın güvenliğinde doğabilecek herhangi bir boşluğu kapatmak için onlara yardımcı olup olamayacağımızı da görmek istiyoruz. Şu anda aktif olarak bunun hakkında konuşuyoruz" dedi.
Ancak bu açıklamalara Rusya'dan hızlı yanıt geldi. Rus Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaçenkov, komşu ülkeleri "Rus ordusuna karşı kullanılabilecek savaş uçaklarına ev sahipliği yapmamaları" konusunda uyardı. Konaçenkov, "Komşu ülkelerin hava sahası ağının Ukrayna askeri uçakları için üs olarak kullanılması ve daha sonra bu uçakların Rus silahlı kuvvetlerine karşı kullanılması, bu ülkelerin silahlı bir çatışmaya karışması olarak değerlendirilebilir. Kiev rejiminin savaşa elverişli havacılığının neredeyse tamamı yok edildi” dedi.
ABD ve AB "Rusya'dan petrol ithal etme yasağını" konuşuyor
Amerikan medyasına konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Putin'in savaşı finanse etmesini "olanaksız hale getirmek istediklerini" belirtti ve AB'nin "Rus karbon yakıtlarına olan bağımlılığından kurtulması gerektiğini" söyledi. "Rus hidrokarbon yakıtların yasaklanması" kelimesini kullanmayan Von der Leyen, "Bu nedenle AB'de yenilenebilir enerji yatırımlarını nasıl hızlandıracağımız, enerji arzımızı nasıl çeşitlendireceğimiz konusunda stratejik bir yaklaşımı tartışıyoruz" diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken de Rusya’dan petrol ithal edilmesine yasağı ortaklarıyla değerlendirdiklerini belirtmişti.
Fransız diplomatlar yeni yaptırımların hedefini "Rusya'nın daha ileri giderek Kiev'i kuşatmasını engellemek ve diğer yerlerde de Rus işgalinin geleceğinin olmasını sağlamak" sözleriyle açıklıyor.
AB dönem Başkanı Fransa, 10-11 Mart tarihlerinde Versailles Zrivesi'nde AB üyesi 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını toplayacak.