Beyaz Saray Suriye’de IŞİD’in elinde toprak kalmadığını açıkladı. Peki IŞİD’le mücadele şekil mi değiştirecek? Suriye’de sayıları bini bulan yabancı terörist savaşçıları, vatandaşı oldukları ülkeler alıp yargılayacak mı?
VOA Türkçe’den Begüm Dönmez Ersöz, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sales ile bu başlıkları konuştu.
“IŞİD liderleri fiziksel toprak kaybını bir yenilgi olarak görmüyor” diyen Nathan Sales, örgütün yeniden toparlanma yolları arayacağını vurguladı.
Röportajdan öne çıkan bölümler şu şekilde:
Yeni Zelanda’da iki camiye yönelik terör saldırısı, dünyanın radikal Selefi ve ırkçı terör tehdidiyle aynı anda karşı karşıya olduğunu gösterdi. IŞİD Sözcüsü saldırı sonrası 44 dakikalık bir ses kaydı yayınlamıştı. Peki Amerikalı yetkililer misilleme olasılığından ne kadar endişeli?
Nathan Sales: Tüm dünyanın yaptığı gibi Christchurch’teki terör saldırısını kınayarak sözlerime başlamak istiyorum. Bu boyutta bir şiddeti hiçbir şey asla haklı çıkaramaz. Radarımızdaolması ve önlememiz gereken iki önemli risk var. Birinci risk benzer saldırı olasılığı, ikinci risk misilleme saldırı. Başka aşırıcı grupların bu korkunç saldırıyı kullanmaya çalışacağının, terör saldırısı düzenleyebileceklerinin bilincinde olmamız gerekiyor. Aynı zamanda IŞİD, El Kaide ya da diğer uluslararası terör örgütleri bu saldırıyı kendi saldırılarını haklı çıkarmak için de kullanabilirler. Bu iki tip saldırının önlenmesi için her türlü çabanın gösterilmesi bize ve müttefiklerimize düşüyor.
"IŞİD bunu yenilgi değil, gerileme olarak görüyor"
Amerikalı yetkililer IŞİD’in Irak ve Suriye’de elindeki toprakları kaybetmesinin IŞİD’le mücadelenin sona erdiği anlamına gelmediğini vurguluyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sales, “IŞİD bunu yenilgi değil, gerileme olarak görüyor” uyarısında bulunuyor.
Nathan Sales: Sözde hilafetin yenilgiye uğratılması IŞİD’e karşı mücadelenin biteceği anlamına gelmiyor. Yapmamız gereken IŞİD’in Irak ve Suriye’de yeniden toparlanmasını ve bölgede terör saldırılarını sürdürmesini engellemek. Bölgenin de ötesinde, savaşma niyeti ve kapasitesi olan IŞİD bağlantılı unsurlar bulunduğunun farkında olmamız gerek. Biz Suriye’de IŞİD karşısında (yaklaşan) zaferi kutluyoruz ama IŞİD liderleri ve savaşçıları bunu bir yenilgi değil gerileme olarak görüyor. Yeniden toparlanma yolları arayacaklar, Filipinler’de Güney Asya’da IŞİD Horasan örgütünde olduğu gibi bu işin taşeronluğunu yapacakyerler bulmaya çalışacaklar.
Peki örgütün yeniden canlanması riski ne kadar büyük?
Nathan Sales: Örgütün yeniden canlanması riski olduğu için Başkan ve Savunma Bakanlığı belirli sayıda asker bırakmaya karar verdi. Anladığımız kadarıyla 200 asker, Suriye’nin kuzeydoğusunda, 200 asker El Tanf Üssü’nde kalacak. Savunma Bakanlığı bu sayıda bir gücün stratejik hedefimizin gerçekleştirilmesi için yeterli olup olmayacağını değerlendiriyor.
"Askeri çaba sivil çabalarla desteklenmeli"
ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Temsilcisi Nathan Sales IŞİD’e karşı sahada gösterilen askeri çabanın sivil çabalar ve sınır güvenliğiyle desteklenmesi gerektiği görüşünde.
Nathan Sales: Suriye’de IŞİD’e yönelik askeri operasyonlar sona yaklaştıkça, IŞİD bağlantılı unsurlara saldırmak için sivil araç kullanımını yoğunlaştırmamız gerek. Para kaynaklarına saldırmamız gerekiyor. Bu da saldırı düzenlemek amacıyla kullanabilecekleri gelir kaynaklarını kesmek için yaptırım uygulamaktan geçiyor. Seyahat ve hareket kabiliyetlerini durdurmalıyız. Terör şüphelileri listemizi geliştirip bu bilgileri müttefiklerimizle paylaşarak sınırlarımızı güçlendirmeliyiz. IŞİD’i finanse edenlerin, savaşçıların ve lider kadrosunun işledikleri suçlar nedeniyle yargılanması için emniyet teşkilatını etkili bir araç olarak kullanmalıyız. Sahada gösterilen askeri çabayı sivil çabalar ve sınır güvenliğiyle tamamlamak gerekiyor.
Yabancı savaşçıların akıbeti
Suriye’de en zor konulardan biri yabancı savaşçılar. Amerika Avrupalı ve diğer müttefiklerle yabancı savaşçıların kendi ülkelerinde yargılanması konusunda teması sürdürüyor. Nathan Sales “Kendi vatandaşlarını yargılama niyetinde olan ülkelere kimlik doğrulaması ve delillerin ortaya konulması konusunda yardıma hazırız” diyor.
Nathan Sales: Bu konuda ilerleme sağlıyoruz. IŞİD saflarında savaşmak üzere 40 bin yabancı savaşçı Suriye ve Irak’a gitti. 5 bini Avrupa’dandı. Bir kısmı öldü, bir kısmı yakalandı. Hem Avrupalı hem de diğer müttefiklerimize sorumluluk almaları, bu kişilerin adalete hesap vermelerini, en önemlisi savaşmak üzere sahaya dönmemelerini sağlamaları için çağrıda bulunuyoruz. Savaş ve silah tecrübesi belki de bomba yapımında tecrübesi olan savaşçılarla karşı karşıyayız. İstediğimiz en son şey bu kişilerin metroya bomba yerleştirirken ya da bir camiye veya kiliseye saldırırken karşımıza çıkmaları. Ortaklarımız yabancı savaşçılar konusunda Amerika’nın destek vereceği sürenin kısıtlı olduğunun, bu fırsat penceresinin kapanmak üzere olduğunun farkındalar. Örneğin Fas, kendi vatandaşlarını geri aldığını kamuoyuna açıkladı ve bu kişileri yargılamak niyetinde. Kendi vatandaşlarını yargılama niyetindeki ülkelere yardıma hazırız. Vatandaşlık ve kimlik bilgilerinin doğrulanması için biyometrik veriler, parmak izi bilgileriyle değerlendirme yapıyoruz. İşlenen suçların ortaya konulması için delil toplanması konusunda da yardımcı olabiliriz.
"Her ülke kendi hesabını yapar"
Yabancı savaşçılar konusunda gündeme getirilen seçeneklerden biri, daha az riskli bulunanlara, daha tehlikeli savaşçılar konusunda bilgi verme karşılığında “eve dönüş” imkanı sunulması.
Nathan Sales: Her ülke bu işin matematiğini kendisi yapar. Bazı ülkeler IŞİD için savaşmak üzere eline AK-47 alan herkesin ceza alması gerektiğine kanaat getirebilir. Bazı ülkelerse daha üst düzey savaşçılarla ilgili suçlamalar ve delillerin ortaya konulması için bilgi sağlamaları karşılığında anlaşma önerebilir. Biz bugüne kadar biri Irak’ta 3’ü Suriye’de olmak üzere IŞİD saflarında savaştığına inandığımız 4 ABD vatandaşını alıp yargıladık. Savcılarımız bu kişiler hakkında teröre maddi destek vermek, yardım ve yataklık etmek gibi terör bağlantılı suçlardan iddianame hazırladı.
"Türkiye IŞİD'le mücadelenin önemli oyuncularından"
Amerika, Atatürk Havalimanı ve Reina saldırıları başta olmak üzere IŞİD terörünün hedefi olan Türkiye’yle IŞİD’le mücadelenin bundan sonraki aşamasında da yakın işbirliğini sürdürmeyi amaçlıyor.
Nathan Sales: Türkiye NATO müttefiki ve IŞİD’le mücadele koalisyonu üyelerinden. IŞİD’e karşı devam eden mücadelemizin önemli oyunculardan. Türkiye de IŞİD terörünün kurbanı oldu. Bu konu Türkiye için çok özel. IŞİD’le mücadelede Ankara’daki müttefiklerimizle yakın şekilde işbirliği yapmayı sürdürmeyi istiyoruz.
