2020 yılını Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verdiği rakamlara göre bir önceki yıldan 2,86 puan artışla yüzde 14,60 enflasyon oranıyla kapatan Türkiye, yeni yıla zamlarla başladı.
Köprü ve otoyol geçişlerine yüzde 25, elektrik fiyatına yüzde 6, doğalgaz fiyatına yüzde 1, pasaport defteri, trafik cezaları, araç muayene ücretlerine ise yüzde 9,11 zam yapıldıktan sonra dün de alkollü içeceklerdeki özel tüketim vergisi yüzde 17,07 arttırıldı.
TCMB: ‘‘Ocak ayında, enflasyon üzerinde elektrik, doğalgaz ve İstanbul şebeke suyu fiyat ayarlamalarının etkisi görülecektir’’
Merkez Bankası (TCMB) ise bugün yayınladığı Aralık ayı raporunda özellikle elektrik, su ve doğalgazdaki fiyat artışlarının enflasyona etkisinin olacağını ifade etti.
TCMB’den yapılan açıklamada, ‘‘Tüketici fiyatları Aralık ayında yüzde 1,25 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,57 puan yükselerek 2020 yılını
yüzde 14,60 oranında tamamlamıştır. Yıllık enflasyondaki artışın ana belirleyicisi temel mallar olurken, dayanıklı mal ve giyim gruplarındaki ayrışma sürmüştür. Dayanıklı mallarda birikimli döviz kuru etkileri, talep koşulları ve uluslararası metal fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak fiyat artışları alt kalemler genelinde güçlü seyretmiştir. Gıda grubunda yıllık enflasyon baz etkisiyle sınırlı ölçüde gerilese de, temel girdi niteliğindeki tarımsal emtia fiyatlarındaki gelişmelerin de etkisiyle fiyatlar artış eğilimini sürdürmüştür. Ocak ayında, enflasyon üzerinde elektrik, doğalgaz ve İstanbul şebeke suyu fiyat ayarlamalarının etkisi görülecektir’’ dendi.
Işık: ‘‘Geçen yıl pazar çantasını 150 liraya dolduruyordum şu an 350 liraya dolduruyorum’’
Her ne kadar TÜİK geçtiğimiz yılki enflasyonu yüzde 14,60 olarak açıklamış olsa da halkın hissettiği enflasyon bunun çok daha üzerinde. Pazartesi günü Göztepe semt pazarında VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Havva Işık, emekli olduğunu, oğlunun desteği olmasa yüksek enflasyon karşısında çok zorluk çekeceğini söyledi.
Işık, ‘‘Bence enflasyon yüzde 14 buçuğun çok üzerinde. Ben şu pazar çantasını geçen sene 150 liraya dolduruyordum şu an 350 liraya dolduruyorum. Nasıl oluyor? Geçen sene iki liraya mandalina buluyorduk. Şu anda en az 5 lira. 3 liraya da var ama yenmiyor. 15 tane yumurtayı 8 buçuğa alıyordum bundan iki ay önce, şu anda 14 lira. O da en ucuz alışveriş market BİM’in mağazasında. Asgari ücretle çalışanın işi hakikaten zor’’ diyor.
Yumurtacı Mehmet Ay: ‘‘Yumurta baharda 85 kuruştu şimdi 135 kuruş, yine zam gelecek diye söyleniyor’’
Aynı pazarda yumurta ve yufka satan Mehmet Ay da son altı ayda yumurta fiyatlarının yüzde 50’den fazla zam gördüğünü belirtiyor.
Yıllardır semt pazarlarında tezgah kuran Ay, ‘‘Bir yılda yumurtaya gelen zam hiçbir şeye gelmedi. Yani her hafta hemen hemen 2 lira, 3 lira üstüne koyuyor. Şu yumurta bahar aylarında 85 kuruştu, şu an 1,35. Ve yine de her hafta zam gelme ihtimali var. İnşallah yeni yılda zam gelmez diyorum. Gelecek diye de söyleniyor. ‘Yumurta yok’ diyorlar piyasada, ‘ihracat var’ diyorlar. Araplar ambargo koydu ama İran’a, Rusya’ya gittiği söyleniyor’’ dedi.
Yumurta fiyatlarında artış nedeniyle haftada 30 karton artık 15 karton satabildiğini söyleyen Mehmet Ay, bu azalmanın aile ekonomisini de olumsuz etkilediğinin altını çiziyor.
‘‘Bizim enflasyonumuz yüzde 30, çay kaşığı ile veriyorlar kepçeyle alıyorlar’’
Açıklanan enflasyon sonrası memur ve memur emeklileri yüzde 7,33 zam alacak. Pazarda VOA Türkçe’ye konuşan ancak ismini vermek istemeyen emekli bir kadın devlet memuru ise yıllık yüzde 14,60 olarak açıklanan enflasyonun kendi hissettiklerinin çok aşağısında olduğunu vurguluyor:
‘‘Kim inanır? Kadir İnanır. Kim inanır bu rakamlara? Biz inanmıyoruz. Vatandaşın enflasyonu bu değil, üzgünüm. Mutfaktaki enflasyon bu değil. Bizim enflasyonumuz yüzde 30. Yüzde 30 fakirleştik. Bir devlet memuru bir emekli olarak gün be gün aldığımız para eriyor. Hiçbir anlamı yok artışların, çay kaşığı ile veriyorlar kepçe ile geri alıyorlar. Olayın özeti bu.’’
Bir başka emekli Mehmet Öztan ise geçen yıl başında 100 lira ile pazar filesini doldururken 2021 Ocak ayında 200 liranın bile yeterli olmadığını söyledi.
