Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından 2016 yılında başlatılan Fırat Kalkanı Harekatı kapsamında terör örgütü IŞİD’in denetiminde olan bazı bölgelerin terör örgütünden temizlenmesinin ardından bu bölgelere 70 binin üzerinde sivil yerleşti.
Terör örgütü IŞİD’den temizlenen El Bab bölgesinde hayatın yeniden normale dönmesi ve sivillerin geri dönmesini sağlamak amacıyla altyapı çalışmaları hızla devam ediyor. Türkiye’nin de desteklediği çalışmalar kapsamında Eylül ayı sonunda sığınmacıların Suriye’ye dönüş yapabilmesi için AFAD ekipleri, doktor, hemşire gibi sağlık personeli bölgeye sevk edilecek. Bu çalışmalar çerçevesinde Suriye’de terörden arındırılmış bölgelere 2017 yılı sonuna kadar 100 bin Suriyeli’nin dönüş yapması bekleniyor.
Peki, Türkiye’de yaşayan 3 milyonu aşkın Suriyeli’den kaçı ülkesine geri dönmek istiyor?
İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doçent Dr. Pınar Uyan Semerci’ye göre, göçmenler geri dönmeyi istese de bu her zaman gerçekleşen bir durum olmuyor. Semerci’ye göre, göç edilen yerde bir yaşam kurulması, sığınmacıların ülkelerine dönmesine engel oluyor.
“Savaş gibi çok önemli bir sebeple evlerini terk eden Suriyeliler’in, güvenliğin sağlanmasıyla evlerine geri dönme isteği elbette olabilir” diyen Doçent Dr. Pınar Uyan Semerci, 100 bin rakamının çok da gerçekçi olmayabileceğini söyledi.
Doç. Dr. Semerci, bunun ‘biraz erken bir tahmin’ olarak göründüğünü belirtti.
Suriye’ye dönen ailelerin bir daha Türkiye’ye dönmeyeceği garantisi de olmadığını kaydeden İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Pınar Uyan Semerci’ye göre, Suriye’de barış sağlansa bile Suriyeliler’in hepsinin geri dönmesini beklemek doğru bir yaklaşım olmaz.
“Suriyeliler evlerine geri dönüyor” şeklinde açıklamalar yapılmasının toplumda bir beklenti yaratacağı uyarısında bulunan Doç. Dr. Semerci, bu açıklamaların Suriyeliler’in en azından bir kısmının Türkiye’de kalacağını yeni yeni kabul eden Türk halkı üzerinde ters bir etki yaratacağına dikkat çekti.
Peki Türkiye’de yaşayan Suriyeliler ne düşünüyor? Suriye’de barış sağlanırsa ülkelerine geri dönmek istiyorlar mı?
Suriye'nin başkenti Şam’dan kaçarak 2,5 yıl önce eşi ve iki çocuğuyla birlikte Türkiye'ye sığınan Maher Baroud, çeşitli işlerde çalıştıktan sonra İstanbul Fatih'te küçük bir cep telefonu mağazası açmış. Türkiye'de yaşam şartlarının kolay olmadığını belirten Baroud, buna rağmen Suriyeliler'in Suriye'ye geri dönmelerinin kolay olmadığını söylüyor:
“Suriye’de yaşam ve çalışma koşullarının eskisi gibi olacağını düşünmüyorum. Güvenlik sağlanırsa çok iyi ama elektrik, su, iş bulma gibi imkanlar sağlanacak mı? Suriye’de artık fabrikalar yok, halkın hayatını idame ettirebilmesi için elektrik yok, temel ihtiyaçlar yok.”
Abdülsammed Sabdo, eşi Fatima ve 5 çocuğuyla 3 yıl önce Suriye’nin İdlip şehrinden Türkiye’ ye sığınmış. Ev hanımı olan Fatima, bir çocuğunu kaybettiği topraklara dönmek istemediğini belirtiyor:
“Ülkeme dönmeyi tabii ki istiyorum ama Suriye’deki durum hala çok karışık. Savaş devam ediyor. Mesela, oradayken yaşadığımız İdlip kentinde herkes bugün de büyük sıkıntılar yaşıyor. Eğer benim yaşadığım yerin güvenli olacağını bilsem şimdi dönerim ama biliyorum ki güvenli değil. Ben orada 8 yaşında kızımı bir uçağın attığı bomba yüzünden kaybettim. Sadece kızımı da değil onun yanında olan 5 arkadaşı da hayatlarını kaybetti. O yüzden bu savaş bitmeden oraya dönmek istemiyorum.”
Fatima Sabdo’nun eşi Abdülsammed Sabdo ayakkabı ustası ve ailesinin geçimini ayakkabı imalathanesinde çalışarak sağlıyor.
Sabdo, “Suriye bizim ülkemiz, her şeyimiz, annemiz ve babamız gibi. Bir gün savaş ve terör biterse dönmeyi çok istiyorum. Burada hayat zor tabii ki ama her şeyden önce burada güvendeyiz.”
