Arizona, New Mexico ve Utah eyaletlerini kapsayan güneybatı turuna çıkan Başkan Joe Biden'ın bugün Arizona'daki Grand Canyon'un civarındaki bölgeyi “ulusal anıt” kapsamına alacak bir açıklama yapması bekleniyor. Arizona'daki Grand Canyon ve civarında yaşayan yerli Amerikalılar ve çevreciler, on yıllardır bölgenin daha kapsamlı koruma altına alınması için çaba gösteriyordu.
Başkan Biden'ın iklim danışmanı Ali Zaidi, buna göre Grand Canyon Milli Parkı sınırları dışındaki 4 bin 46 kilometrekarelik alanın koruma altına alınması için bölgenin ulusal anıt olarak açıklanacağını doğruladı. Grand Canyon civarı, Biden'ın ulusal anıt kapsamına aldığı beşinci bölge olacak.
Arizona eyaletindeki yerli kabileler, Başkan Biden'a 1906 yılında çıkarılan Eski Medeniyetler Yasası (Antiquities Act) uyarınca bölgeyi Baaj Nwaavjo I’tah Kukveni adı altında yeni bir ulusal anıt olarak tanımlaması için uzun zamandır baskı yapıyordu. Grand Canyon civarında yaşayan Havasupai kabilesinin dilinde “Baaj Nwaavjo”, “kabilelerin gezindiği yer” anlamına gelirken bölgedeki bir diğer kabile olan Hopi dilinde “I’tah Kukveni”, “ayak izlerimiz” anlamını taşıyor.
Kabileler ve çevreciler on yıllardır Grand Canyon Ulusal Parkı'nın kuzey ve güneyindeki toprakları koruma altına almaya çalışırken Cumhuriyetçi Partili siyasetçiler ve madencilik sanayi, madenciliği bir ulusal güvenlik meselesi olarak öne çıkarıyor ve bölgede madencilik faaliyetleri yapılmasının ekonomik faydaları olduğunu savunuyor.
İlk yerli Amerikalı bakan olan İçişleri Bakanı Deb Haaland, Biden'ın bölgeyi ulusal anıt kapsamına almasının yerli kabilelerle hükümetin işbirliğinin değerli olarak kabul edildiği “yeni bir çağın” başlangıcı olduğunu söyledi.
Kısa süre önce Havasupai Yerli Bölgesi'ni ziyaret eden İçişleri Bakanı Haaland, Biden'ın bu adımının “yerlilerin bu bölgeleri dini törenler düzenlemek, avlanmak ve dünyada başka hiçbir yerde olmayan bitkileri toplamak ve ilaç yapmak için kullanmasını sağlayacağını” kaydetti. Haaland, Biden'ın açıklamasının “Kabilelerin, kamunun ve gelecek nesillerin yararı için tarihi ve bilimsel önemli olan nesneleri koruma altına alması” anlamına geldiğini de belirtti.
Dün akşam Grand Canyon Ulusal Milli Parkı havaalanına varan Başkan Biden, burada Demokrat Partili Kongre üyeleri Raúl Grijalva ve Ruben Gallego tarafından karşılandı. Temsilciler Meclisi Ulusal Kaynaklar Komisyonu'nda görev yapan Grijalva, bölgenin ulusal anıt olarak tayin edilmesi için art arda yasa tasarıları çıkarıyordu.
Başkan Biden bugün henüz açılmamış olan Pinyon Plain Madeni ve Havasupai ve Hopi kabileleri için kültürel önemi olan Red Butte (Kızıl Tepe) arasındaki bölgede konuşacak.
Arizona eyaletinin kuzeyinde yaşayan bazı yerli kabilelerin temsilcileri de Biden'ın bugün yapacağı konuşmaya katılmaları için davet edildi. Yavapai-Apaçi kabilesi başkanı Tanya Lewis, Colorado Nehri Yerli Kabileleri Başkanı Amelia Flores, Navajo Kabilesi Başkanı Buu Nygren ve Havasupai Kabile Konseyi üyesi Dianna Sue Beyaz Güvercin Uqualla, bu katılımcılar arasında yer alacak.
Uqualla, “Yeraltından uranyum çıkarıldığını görmek istemiyoruz çünkü ağaçları, toprağı, hayvanları, insanları, etrafımızdaki her şeyi etkileyecek. Hiç durmayacak” dedi.
Yeraltı sularının kirlenme riskiyle ilgili kaygılar nedeniyle harekete geçen İçişleri Bakanlığı, 2012 yılında, Grand Canyon Ulusal Milli Parkı civarında yeni madencilik faaliyetlerini engellemek amacıyla 20 yıllık bir moratoryum kararı almıştı.
Biden yönetiminden üst düzey yetkililer, bugünkü açıklamadan bölgede daha önce madencilik faaliyeti yapılması için belirlenen bölgelerin etkilenmeyeceğini kaydetti. Yeni ulusal anıt kapsamındaki bölge, Amerika'nın bilinen uranyum rezervlerinin yaklaşık yüzde 1,3'ünü oluşturuyor. Yetkililer, Amerika'nın başka bölgelerindeki uranyum rezervlerinin erişime açık kalacağını bildirdi.
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nun 2021 yılında yaptığı bir çalışma, Arizona eyaletinin yüksek kalitede uranyum cevherine sahip kuzeyindeki bölgelerinde bulunan çoğu su kuyusu ve membanın on yıllardır devam eden uranyum madencilik faaliyetlerine rağmen federal içme suyu standartlarıyla uyumlu olduğunu ortaya çıkarmıştı.
2017 yılında dönemin ABD Başkanı Barack Obama, Grand Canyon civarının tamamını ulusal anıt kapsamına alma kararından geri adım atmıştı. Bölgede daha fazla alanın korunma altına alınmasına karşı çıkan dönemin Cumhuriyetçi Partili Arizona Valisi Doug Ducey, Arizona'nın zaten yeterli sayıda ulusal anıtı olduğunu kaydederek hukuki mücadeleye girme tehdidinde bulunmuştu.
Ancak o dönemden bu yana Arizona eyaletini temsil eden siyasetçi profili büyük ölçüde değişti. Demokrat Partili olan Arizona Valisi Katie Hobbs, Senatör Mark Kelly ve bağımsız Senatör Kyrsten Sinema, Biden'ın kararına destek verdiklerini açıklamıştı.
Ancak madencilik şirketleri ve madencilik faaliyetlerinden yararlanması öngörülen bölgeler, karara şiddetle karşı çıkıyor. Mojave İlçesi yöneticilerinden Buster Johnson, bölgenin ulusal anıt olarak tayin edilmesinin tamamen siyasi güdümlü bir karar olduğunu, daha fazla uranyum çıkarmama kararının arkasındaki gerekçeyi çözemediğini söyledi.
Uranyum kaynakları açısından Amerika'yı Rusya'ya daha az bağımlı hale getirmek gerektiğini savunan Johnson, “Ülkemizin güvenliği için uranyuma ihtiyacımız var. Oyunun dışına itildik” dedi.
Grand Canyon Ulusal Milli Parkı'nın güneyindeki Pinyon Plain Madeni uzun yıllardır geliştirilmeye çalışılıyor. Ancak Arizona eyaletinde işleyen herhangi bir uranyum madeni bulunmuyor.
Forum