Çok değil, iki hafta sonra Türkiye, belki de yeni bir sistemle yönetilecek. 16 Nisan Referandumu’nda ‘Evet’ çıkarsa Türkiye, iktidar çevrelerinin “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” olarak tarif ettiği Türk tipi başkanlık sistemiyle yönetilecek, yok eğer sandıktan ‘Hayır’ çıkarsa Türkiye parlamenter sistemle devam edecek.
16 Nisan Referandumu, kamuoyu araştırma şirketleri için de önemli bir sınav olacak. Zira en son 1 Kasım Seçimleri öncesi açıklanan birçok sonuçta önemli yanılgılar olduğu ortaya çıktı.
Türkiye’nin en bilinen araştırma şirketlerinden ANAR’ın genel müdürü İbrahim Uslu, en son Şubat ayında yaptıkları çalışmada ‘Evet’ ve ‘Hayır’ oylarının başa baş olduğunu saptadıklarını söyledi.
İbrahim Uslu: “İlk kez Avrupa seçmeni Türkiye’de bir seçimin sonucunu belirleyebilir”
Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Dr. Uslu, “Referandum sürecinde makas hiç açılmadı. Hep başa baş gitti. Ancak Avrupa’yla yaşanan krizin etkileri olabilir. Ben başta gerilimin o ülkelerdeki Türk seçmeni tedirgin edeceğini düşünmüştüm. Ancak görünen o ki katılım yüksek olacak. Eğer 1 Kasım Seçimleri’nde olduğu gibi %50 civarında bir katılım olursa referandum sonucuna birkaç puan etki edebilir. Bugüne kadar Avrupa oylarının siyasi sonuç doğurma potansiyeli yoktu. İlk kez seçimin kaderini o oylar etkileyebilir,” dedi.
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun referandumda aktif rol almıyor olmasının AKP seçmeninin oy verme davranışı üzerinde etkili olmayacağını savundu: “Sayın Davutoğlu, Meclis’te anayasa değişikliklerine ‘Evet’ oyu verdi ve pozisyonunu belirledi. Kampanya döneminde görev almadı ama olumsuz yönde kampanya da yapmadı. Zaten Meclis’te ‘Evet’ dediği için ‘Hayır’ kampanyası yürütmesi beklenmezdi. Sayın Abdullah Gül ise görevi bıraktığı günden bu yana bir tek istisna dışında partinin faaliyetine katılmadı. Ak Parti iki defa genel seçime girdi. Siyasi pozisyon almadı. Bu isimlerin AK Parti seçmeninde bir etki yaratması için açıkça pozisyon almaları lazım. Öyle bir şey gözlemlemiyoruz.”
ANAR Genel Müdürü, Mart ayı araştırma sonucunu Pazartesi günü duyuracaklarını belirtti.
Murat Sarı: “Büyük şehirlerde ‘Hayır’, küçük şehirlerde açık ara ‘Evet’ önde”
1-15 Şubat arasında yaptığı saha araştırmasında ‘Hayır’ oylarını ‘Evet’ oylarının iki puan önünde bulan Konsensus Araştırma’nın başkanı Murat Sarı, referandum yarışının atbaşı gittiği kanısında.
“30 yıldır araştırma yapıyorum. Ben buna benzer bir çekişmeyi bir kez gördüm. O da Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde yapılan referandumdu. Orada da sonuçlar böyle kafa kafaya geliyordu zaten sonuçta da kıl payı farkla siyasi yasaklar kaldırıldı. Bugün de birçok sonuca açık bir durum var. ‘Hayır’cılar tam sevinmişken yurtdışı oylarıyla ‘Evet’çiler sevinebilir. Ama son dönemeçte ‘Hayır’ atağa kalkabilir ve o oylar da sonucu değiştirmeyebilir. Referandum her sonuca gebe.”
Son yaptığı araştırmada 30 büyük şehirde ‘Hayır’ oylarını %8,52 küçük şehirde de ‘Evet’ oylarını %20 civarında önde bulan Konsensus Araştırma’nın başkanına göre, referandum yarışı son ana kadar devam edecek.
Özer Sencar: “Kararsızların oranı %13, bu rakamından yarısından fazlası AK Parti seçmeni”
"Elimizdeki verilere göre, bıçak sırtı durum devam ediyor” diyen Metropoll Araştırma’nın sahibi Özer Sencar da yarışın son dakikaya kadar süreceği görüşünde.
Amerika’nın Sesi’ne değerlendirmede bulunan Prof. Sencar, “Son araştırmamızda kararsız ve cevap vermeyenlerin oranı %13’tü. Bu seçmenin yarıdan fazlasını daha önce AK Parti’ye oy vermiş seçmen grubu oluşturuyor. 1 Kasım’a göre son bir haftada karar veren seçmen %5’ti o seçimde %10’u buldu. Şimdi ise bunu aşacak gibi görünüyor,” dedi.
Saha araştırması yaptıkları sırada Avrupa krizinin patladığını ve bunun ‘Evet’ oylarında artışa neden olduğunu belirten Sencar, bu durumun kalıcı hale gelip-gelmediğini şu anda devam eden araştırmada ortaya çıkacağını vurguladı.
Metropoll Araştırma’nın sahibi, MHP seçmenin üçte birinin ‘Evet’, üçte ikisinin de ‘Hayır’ tavrının da son üç aydır devam ettiğini belirtti.
