2019 yılını geride bırakırken VOA Türkçe İstanbul’da sokağa çıktı ve bu yıl Türkiye’yi en çok etkileyen konuyu İstanbullulara sordu. VOA Türkçe mikrofonlarına konuşan birçok İstanbullu en önemli konu olarak ekonomiyi görüyor.
Yıla 5,29 seviyesinde başlayan Dolar/TL kuru, 31 Aralık’ta Merkez Bankası’nın öngördüğü şekilde 5,95’lerde gezinirken, yüzde 20,35’le başlayan enflasyon yüzde 10,56’ya geriledi. İşsizlik oranı ise son 12 ayda yüzde 11,5’ten yüzde 13,9’a yükselirken genç işsizlik yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 26,1’e ulaştı.
Özellikle gençler, ekonominin geldiği noktanın kendi yaşam standartlarını olumsuz etkilediği görüşünde.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Zeynep Genç, ‘‘Türkiye açısından peki iyi bir yıl değildi. İnşallah 2020 yılı daha iyi olur. Her şey çok pahalılaştı. Kıyafet almaya gidiyoruz. Her şey çok pahalı’’ derken Ceren Birer, arkadaşının sözlerine ‘‘Bunun nedeni para değerimiz düştü, değersizleşti Türk lirası. Zaten fiyatlar arttığından dolayı emekli maaşları aynı kalıyor. Onlar daha çok sıkıntı yaşıyor’’ diyerek ilavede bulundu.
Emekli Şaduman Türgüç ise ekonomik sıkıntısı olmadığını ve 2019 yılının kendisi için çok güzel geçtiğini söyledi.
Barış Pınarı Harekatı ve S-400 alımı, yılın en önemli olayları arasında sayılıyor
2019’da Türkiye’nin en önemli olayları arasında S-400 tedariki ve Barış Pınarı Harekatı’nı sayanlar da var.
Üniversitede siyaset bilimi okuyan Mehmet Kara da onlardan biri.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Kara, ‘‘S-400’leri alması neden önemli derseniz Türkiye bağımsız olduğunu iddia eden bir ülke. Yaptırım tehditlerine rağmen müttefik dışı bir ülkeden bir füze savunma sistemi alarak bunu ispatladığı gibi bunu başka bir ülkenin boyunduruğuna girmeden yapabildi. Türkiye’nin attığı önemli bir adım. Barış Pınarı Harekatı da kapana kıstırılmaya çalışılan bir ülkenin bu boyunduruğu kabul etmemesi anlamına geliyor ve bu cesur bir adımdır’’ dedi.
2020’nin en önemli gündem maddelerinden biri Libya olacak
Mehmet Kara’ya göre Türkiye’nin Libya ile münhasır ekonomik bölge üzerinde uzlaşması ve bu konuda proaktif olması çok önemli bir adım.
‘‘Diyelim ki bu münhasır ekonomin bölgede bir doğalgaz kaynağı bulundu ve diyelim ki Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak kadar yeterli bir kaynak. Türkiye’nin cari açığı önemli ölçüde kapanır çünkü biz enerjiye aç olan bir ülkeyiz. Cari açık vermemizin nedeni sürekli dışarıdan enerji almamız. Bu aslında Türkiye açısında çok önemli olur. Türkiye’nin içinden geçtiği önemli ekonomik zorluklar gerçekten ben dahil hepimizi zorladı. Böyle bir hazine bulmak gerçekten çok önemli olur.’’
Ancak Türkiye’nin Libya’ya asker gönderme ihtimalini 2020’nin ilk büyük yanlışı olarak görenler de yok değil.
Mustafa Sarıçiçek, ‘‘Kaddafi öldürülürken neredeydiler? Neden o zaman göndermediler. Şimdi nedene gönderiyorlar?’’ diye sorarken Haluk Sevengül, ‘‘Atatürk Libya’ya gitti, savaştı diyorlar. O zaman Libya Osmanlı devletinin toprağıydı ve müdahale etme şansımız vardı. Şimdi bizim orada ne işimiz var? Bir kere Suriyelileri halledelim de sonra bakarız. Bunu bizim politikacılar hesaplamıyor. Suriye’ye girdik, asker de soktuk oraya. Bir sürü Suriyeli buraya geldi. Ne oldu?’’ diye konuştu.
Kanal İstanbul, 2020’de İstanbul’un en tartışmalı konusu olmaya aday
31 Mart seçimlerinin iptal edilmesinden sonra 23 Haziran seçimlerinde rakibi Binali Yıldırım’ı geçerek 25 yıl aradan sonra Adalet ve Kalkınma Partisi ve öncülü partilerin İstanbul’daki hegemonyasına son vererek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Ekrem İmamoğlu, İstanbullular’ın dikkate değer bir kesimi için yılın en önemli olaylarından biri.
VOA Türkçe’nin mikrofon uzattığı İstanbullular’ın önemli kısmı İmamoğlu’nun hükümetin ‘mega proje’ veya ‘çılgın proje’ olarak tanımladığı Kanal İstanbul’a karşı çıkmasını doğru buluyor.
Ayşe Savuş, ‘‘Kanal İstanbul’a tabii ki hayır diyoruz. Bu ekonomik krizde kanalın olması yanlış bir şey. Bilimsel olarak tartışılır ondan sonra yapılması gerekiyorsa yapılır. Ama oldu biti ben bunu yapacağım diye inatlaşmanın hiçbir anlamı yok. Bu ekonomik krizde kanal İstanbul diye tutturmanın hiçbir anlamı yok bence’’ derken ‘‘2020’den en büyük temennim Kanal İstanbul’un olmaması olabilir. İnşallah bu projeye son verilir’’ diye konuştu.
Bu yıl üniversiteden mezun olduktan sonra işe giren Samet Kayan ise, ‘‘Kanal İstanbul’un Türkiye’nin önünü açacak projelerden biri olduğu belirtirken. ‘Şu anki hükümet yapıyor diye karşı çıkma durumu var. Bundan kaçınmak lazım’’ diyor.
2020’den neler bekleniyor?
2020’den beklentiler, geçmiş yıllardan pek farklı değil. Çoğunluk huzur, barış ve refah temennisinde bulunuyor.
Milli Piyango’nun özelleştirilmesinden bu yılbaşı biletine talebin geçtiğimiz yıllara göre düştüğünü ifade eden yılların seyyar piyangocusu Bayram Karademir,’ ‘‘Ekonomi bizim için zor geçiyor. 2020den beklentim bütün insanlara mutluluk getirmesi” derken emekli Şükrü Karataş, ‘‘Pahalılık gani, devam ediyor 2020’nin nasıl olacağını Allah biliyor’’ diyerek umutsuzluğunu ortaya koydu.
Turgay Irklı ise yeni yıla dair daha pozitif görüşe sahip:
‘‘Kendi içimizde halletmemiz gereken şeyler var. Ama aslına bakarsanız kutuplaşma azalıyor gibi geldi. Belediye seçimlerinden sonra vatandaşların birbirlerine bakış açısı değişti, sanki birbirimizle daha uyumlu Kaynaşmaya başladılar gibi. İmamoğlu’nun seçilmesinin de etkisi var gibi bunda. 2020’den biraz umutluyum.’’
