Dünya Mahkemesi olarak da bilinen Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, Cuma günü İsrail'e Filistinliler'e yönelik soykırım eylemlerini önlemesi ve sivillere daha fazla yardım etmesi gerektiğine hükmetti; ancak Güney Afrika'nın talep ettiği gibi ateşkes kararı vermekten kaçındı.
Kararda, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) heyetindeki 17 yargıçtan 15'i, Güney Afrika'nın taleplerinin çoğunu kapsayan acil önlemler için oy kullandı; ancak İsrail'in Gazze'deki askeri harekatının durdurulması bunlar arasında yer almadı.
Güney Afrika tarafından açılan davayı karara bağlayan mahkeme, İsrail'in kuvvetlerinin soykırım yapmadığından emin olması ve bölgedeki Filistinli sivillerin insani durumunu iyileştirmek için önlemler alması gerektiğini söyledi.
Mahkeme, "İsrail devleti, Soykırım Sözleşmesi'nin 2. Maddesi kapsamına giren tüm fiillerin işlenmesini önlemek için gücü dahilindeki tüm tedbirleri almak zorundadır" dedi.
Mahkeme, İsrail'in bir ay içinde hangi adımları attığına dair rapor vermesi gerektiğini de kaydetti.
Mahkeme, Güney Afrika tarafından açılan davanın özünü oluşturan Gazze'de soykırım yapılıp yapılmadığı konusunda ise henüz bir karar vermedi.
Ancak kararlar nihai ve temyiz edilemez olsa da, mahkemenin bunları uygulamak yolu bulunmuyor.
Mahkeme Gazze'deki rehinelerin akıbeti konusunda "ciddi endişe" duyduğunu belirterek Hamas ve diğer silahlı gruplara rehineleri koşulsuz olarak derhal serbest bırakmaları çağrısında bulundu.
Filistinliler tarafından memnuniyetle karşılanan kararın, İsrail ve ABD dahil en yakın müttefikleri için yine de bir utanç kaynağı olacağı yorumu yapılıyor.
Güney Afrika bu ayın başında meseleyi Uluslararası Adalet Divanı'na taşıyarak 26 binden fazla Filistinli'nin ölümüne neden olan çatışmaların durdurulması için acil önlemler alınmasını talep etmişti.
Güney Afrika, Hamas militanlarının 7 Ekim saldırısında 1,200 kişiyi öldürmesi ve 240'tan fazlasını kaçırmasının ardından, İsrail’i başlattığı operasyonla devlet öncülüğünde soykırım yapmakla suçlamıştı. İsrail ise davanın düşürülmesini istemişti.
Cuma günkü kararda yargıçlar, İsrail'in askerlerinin soykırım yapmasını önlemek için gereken tüm tedbirleri alması, cezalandırması ve insani durumu iyileştirmek için Mahkeme ateşkes emri vermezken, Filistinliler'in 1948 Soykırım Sözleşmesi kapsamında korunan bir grup olduğuna hükmederek soykırım davasını düşürmeyeceğini kaydetti. Ancak mahkeme soykırım iddialarının esasına ilişkin bir karar vermedi.
İsrail, Güney Afrika'nın iddialarını yanlış ve "büyük ölçüde çarpıtılmış" olarak nitelendirdi ve sivil kayıplardan kaçınmak için azami çabayı gösterdiğini söyledi.
Netanyahu’dan karara karşı sert açıklama
Karara tepki gösteren İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, mahkemede İsrail'e yöneltilen soykırım suçlamasının "çok çirkin" olduğunu ve İsrail’in kendisini savunmak için ne gerekiyorsa yapacağını söyledi.
Netanyahu, İngilizce yaptığı açıklamada, "Her ülke gibi İsrail'in de kendini savunma hakkı var. İsrail'in bu temel hakkını inkar etmeye yönelik aşağılık girişim, Yahudi devletine karşı bariz bir ayrımcılık ve haklı olarak reddedilecek" dedi.
Netanyahu, "İsrail'in Filistinliler’e karşı soykırım uyguladığı iddiası sadece yanlış değil, aynı zamanda çirkin ve mahkemenin bunu tartışmaya bile istekli olması nesiller boyunca silinmeyecek bir utanç" ifadelerini kullandı.
Güney Afrika: "Karar hukukun üstünlüğünün zaferi"
Güney Afrika ise uluslararası hukukun üstünlüğü için "kesin bir zafer" olarak nitelendirdiği kararı memnunlukla karşıladı.
Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Bugün uluslararası hukukun üstünlüğü için kesin bir zafer elde edildi. Bu Filistin halkı için adalet arayışında önemli bir kilometre taşı" denildi.
Açıklamada, "Güney Afrika, İsrail'in alenen tehdit ettiği gibi bu kararın uygulanmasını engellemek için harekete geçmeyeceğini, bunun yerine yapmak zorunda olduğu gibi bu karara tam olarak uymak için harekete geçeceğini içtenlikle ummakta" ifadeleri yer aldı.
Açıklamada ayrıca Güney Afrika'nın Gazze'deki Filistinliler'in haklarını korumak için küresel yönetişim kurumları içerisinde hareket etmeye devam edeceği belirtildi.
Forum