Rusya'nın işgaline karşı koymak için Batılı ülkelerden modern muharebe tankları sözü alan Ukrayna şimdi de savaş uçakları tedarik etmeleri için Batılı müttefiklerine baskıyı arttırıyor.
Paris'e giden Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov'un gündeminde Ukrayna'ya savaş uçakları tedarik edilmesiyle ilgili görüşmeler yapıyor.
Ukraynalı yetkililer, aylar süren belirsizlikten sonra geçen hafta Batılı müttefiklerini muharebe tankları tedarik etmeleri konusunda ikna etmeyi başardı. Bu karar, Amerika ve Almanya başta olmak üzere bazı NATO üyelerinin tereddütlerine rağmen alındı.
Ukrayna'nın yakın zamanda Batı'dan savaş uçağı alacağına ilişkin bir karar çıktığına ya da Batılı ülkelerin Ukrayna'ya savaş uçağı tedarik etme konusundaki tutumunda herhangi bir değişiklik olduğuna işaret eden gösterge bulunmuyor. Bazı Batılı liderler, Ukrayna'ya savaş uçağı tedarik etmenin, ülkelerinin bir yılını doldurmak üzere olan savaşın içine içine daha çok çekilmelerine yol açacağı konusunda kaygılı.
İngiltere: “Ukrayna’ya savaş uçağı göndermek pratik değil”
Kiev'in en sağlam diplomatik destekçilerinden ve askeri tedarikçilerinden biri olan İngiltere hükümeti, Ukrayna'ya savaş uçağı göndermenin ”pratik olmadığını” kaydetti.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ın sözcüsü Max Blain, ”İngiltere'nin Typhoon ve F-35 savaş uçakları son derece sofistike. Bu uçakları uçurmayı öğrenmek aylar sürer” dedi.
”Bu nedenle bu uçakları Ukrayna'ya göndermenin pratik olmayacağını düşünüyoruz” diyen Sözcü Blain, İngiltere'nin başka ülkelerin Ukrayna'ya savaş uçağı göndermesine karşı çıkıp çıkmadığına ilişkin bir açıklama yapmadı.
ABD Başkanı Joe Biden da dün bir gazetecinin Biden yönetiminin Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları göndermeyi düşünüp düşünmediğine ilişkin sorusuna, ”hayır” yanıtı verdi.
Ukraynalı yetkililer, müttefiklerden ısrarla savaş uçağı tedarik etmelerini istiyor ve bu uçakların Rusya'nın hava üstünlüğünü alt etmede ve gelecekte Batılı ülkelerin sözünü verdiği tankların öncülüğünü yapacağı karşı saldırıların başarılı olmasını sağlamada önemli olduğunu kaydediyor.
Ukrayna'nın müttefikleri, Rus topraklarını vurma kapasitesine sahip uzun menzilli füzelerin de tedarik edilmeyeceğini kaydetmişti.
Lavrov: “NATO Rusya’ya karşı hibrit savaşa doğrudan müdahil”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı yapımı silahların Ukrayna'ya tedarik edilmesine ilişkin bir soruya, Kremlin'in ”NATO uzun zamandır Rusya'ya karşı yürütülen hibrit savaşa doğrudan müdahil oluyor” şeklindeki görüşünü yineleyerek yanıt verdi.
Lavrov, Moskova'da Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü'yle yaptığı görüşmeden sonra, Rus ordusunun ”Batı'nın planlarının yerine getirilmesini raydan çıkarmak için gereken tüm önlemleri alacağını” söyledi.
Lavrov ayrıca Mısırlı bakan Şükrü'nün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Rusya'nın Ukrayna'dan geri çekilmesi şeklindeki çağrısını kendisine ilettiğini de belirtti.
Rusya Dışişleri Bakanı, ”Rusya, mevcut durumun kapsamlı şekilde çözüme kavuşturulmasını amaçlayan her ciddi öneriyi duymaya hazırdır” dedi.
Hem Ukrayna hem de Rusya'nın önümüzdeki aylarda başlaması beklenen harekatlardan önce silah tedariklerini arttırdıkları düşünülüyor. Kış aylarında savaşın ön cephesinde iki ülke de ilerleme kaydetmedi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Litvanya'nın Ukrayna'ya savaş uçağı ve uzun menzilli füze tedarik edilmesi çağrılarıyla ilgili bir soruya, Litvanya'nın bu çağrılarının ”Baltık ülkeleri ve Polonya'nın saldırgan yaklaşımlarını yansıttığı, bu ülkelerin sonuçlarını düşünmeden savaşın tırmandırılmasını kışkırtmak için her şeyi yapmaya hazır oldukları” şeklinde yanıt verdi.
Peskov, ”Avrupa'nın önceliklerini uygulayan büyük Avrupa ülkelerinin liderlerinin böylesi aşırıcı eğilimleri bertaraf etmek için dengeleyici bir rol oynamamaları çok hazin” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün yaptığı açıklamada, Fransa'nın Ukrayna'ya savaş uçağı gönderme konusunu hariç tutmadığını söyledi, ancak bu konuda ciddi bir adım atmadan önce çeşitli koşullar öne sürdü.
Macron, bu koşulların, gerginliklerin tırmanmasına yol açmama, uçakları ”Rus topraklarına girmede” kullanmama ve ”Fransız ordusunun becerilerini zayıflatmama” olduğunu söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanı ayrıca Ukrayna'nın uçaklar için resmi talepte bulunması gerektiğinin de altını çizdi. Bu konu, Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov'un Paris ziyareti sırasında gündeme gelebilir.
Almanya Başbakanı da savaş uçağı göndermeye mesafeli
Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise Ukrayna'ya savaş uçağı gönderme olasılığına sıcak yaklaşmıyor. Scholz, bu konuya ilişkin tüm tartışmaların bazı ülkelerdeki ”’iç siyasi emellerle ilgili” olabileceğini söyledi.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte de dün yaptığı açıklamada Ukrayna'ya yardım çabaları konusunda ”hiçbir tabu” olmadığını söyledi, ancak savaş uçağı göndermenin ”çok büyük bir adım” olacağını kaydetti.
Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanoviç ise Ukrayna'ya ağır tank ve diğer silahlar tedarik eden Batılı ülkeleri eleştirdi. Milanoviç, silah tedarikinin savaşı uzatmaktan başka işe yaramayacağını kaydetti.
Savaşın ilk aşamalarında yardım tedariki tartışmaları, Kiev'e, Ukraynalı pilotların kullanmayı bildiği Sovyet yapımı MiG-29 savaş uçakları sağlama olasılığına odaklanıyordu. ABD Savunma Bakanlığı, Mart ayında, Rusya-NATO gerginliğini tetikleyeceği gerekçesiyle Polonya'nın MiG-29 savaş uçaklarını Amerika'nın Almanya'daki hava üssünden Kiev'e ulaştırma önerisini reddetti.
Ukrayna'ya Batı yapımı savaş uçaklarının tedarik edilmesi Ukrayna'ya ciddi bir destek sağlayacak olsa da Rusya'nın dev hava gücüyle mücadele etmek Ukrayna için yine de büyük bir zorluk.
Ukrayna, aralarında Su-27, MiG-29 ve Su-25 gibi Sovyet yapımı savaş uçaklarından oluşan büyük bir filoya sahip.
Batı yapımı savaş uçaklarına geçiş yapmak, Ukraynalı ekiplerin uzun süreli eğitimlerden geçmesini zorunlu kılıyor, bu uçakların bakım ve onarımıyla ilgili lojistik zorlukları beraberinde getiriyor.
Rusya savaşın ilk aşamalarında sistematik olarak Ukrayna hava üslerini ve hava savunma bataryalarını hedef almıştı. Ancak Ukrayna buna savaş uçaklarının yerini değiştirerek ve hava savunma unsurlarını gizleyerek yanıt verdi. Bu adımlar, Rusya'nın havada tam kontrol sağlama amacına erişmesini engelledi.
Rusya, ağır kayıplar verdikten sonra Rus hava kuvvetleri Ukrayna hava sahasının derinliklerine girmekten kaçınmaya başladı ve çoğunlukla ön saflarda destek misyonlarına odaklandı.
Benzer zorluklarla karşılaşan Ukrayna hava kuvvetleri, geride kalan savaş uçakları ve hava savunma sistemlerinin Rus savaş uçakları tarafından vurulmasını önlemeye çalışıyor.
