CHICAGO —
Rus askerlerinin Şubat ayında Kırım Yarımadası'na girmesi, Amerika ve Soğuk Savaş dönemindeki baş düşmanı Rusya arasındaki ilişkileri son derece olumsuz yönde etkiledi. Kimileri, bugünkü durumu, eski başkanlardan Jimmy Carter'ın 1979'da Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal ettiği zaman karşı karşıya kaldığı durumla kıyaslıyor. Ukrayna krizi Soğuk Savaş döneminde başkanlık yapan Carter ve diğer başkanları akla getirirken geçmişle bugün arasında büyük farklılıklar olduğu da göze çarpıyor.
Barack Obama, birinci dönem başkanlığı sırasında Rusya'yla ilişkileri iyileştirme yoluna gitti. Ancak Rus Ordusu'nun 2009'da komşu Gürcistan'a askeri müdahalede bulunması, iki ülke arasında ilişkileri gerdi.
Chicago Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Stanislav Markus'a göre Başkan Obama'nın temiz sayfa açma politikası, başlangıçta olumlu sonuç verdi:
"Buzlar erimeye başlamıştı. Obama Yönetimi, Rusya'yla ilişkilerin daha olumlu bir platformda yürütülebileceğini umuyordu."
Profesör Markus’a göre ilişkiler, 2012'de, Vladimir Putin'in cumhurbaşkanı olmasıyla yeniden soğudu. İlişkileri geliştirme umutları, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesiyle tamamen söndü:
"Başkan Obama'nın temiz sayfa stratejisine rağmen ilişkilerin kötüleşmesi, yönetimdeki birçok kişiyi şaşırttı."
Rusya, Kırım'daki varlığını güçlendirirken Obama Yönetimi'nin 'temiz sayfa' stratejisi, muhalefetteki Cumhuriyetçiler’in eleştirilerine maruz kaldı. Senatör John McCain, Başkan Obama'nın Rusya'ya yönelik yaklaşımını 'saflık' olarak niteledi.
Sovyetler Birliği 1979'da Afganistan'ı işgal ettiğinde dönemin başkanı Jimmy Carter da benzer eleştirilere hedef olmuştu:
"Büyükelçimizi geri çağırdım. Sovyetler Birliği'yle diplomatik ilişkileri kestim. Tahıl ambargosu uygulanması için talimat verdim. Kongre ve Olimpiyat Komitesi'nin 1980 Moskova Olimpiyatları'nı boykot etme kararını destekliyorum."
Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal ettiği 35 öncesine göre çok şey değişti. Carter, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Rusya'nın diğer ülkelerle ekonomik bağlarını güçlendirmesi nedeniyle Başkan Obama'nın Rusya'nın Kırım işgaline vereceği yanıtın çok daha kısıtlı olduğu görüşünde.
Carter: "Bence ambargo ya da askeri müdahaleyle korkutmak, Putin’i yolundan döndürmeye yetmez.”
Markus: ”Enerji kaynaklarına ambargo uygulamak Rus ekonomisini felce uğratabilir çünkü Rusya’nın en önemli gelir kaynaklarından biri yurtdışına ihraç ettiği enerji. Bu durum Rus halkını büyük ölçüde etkiler. Bu da halkın, Putin’in Batı’nın geçmişi geride bırakmadığı, Soğuk Savaş’ı unutmadığı ve Rusya’ya boyun eğdirmeye çalıştığı yönünde başından beri söylediklerine hak vermesine neden olur.”
Jimmy Carter, Vladimir Putin’in Rusya’ya hem coğrafi hem de ideolojik açıdan yakın olan bölgeleri etkilemeye çalışacağını, ancak 25 Mayıs’ta cumhurbaşkanlığı seçimi yapmaya hazırlanan Ukrayna’ya daha fazla askeri müdahale düşünmeyeceğini söylüyor:
”Putin Ukrayna’nın doğusuna müdahale etmeyeceğini söyledi. Ben de böyle bir müdahale yapacağını sanmıyorum. Amerika ve müttefiklerinin, müdahalenin devam etmesinin çok ciddi sonuçlar doğuracağı mesajını Putin’e sert bir biçimde vermesi gerekiyor.”
Avrupa’daki Amerikalı askeri komutanlar, 40 bin Rus askerinin daha Ukrayna sınırına yığıldığını tahmin ediyor. Eski Başkan Jimmy Carter, 1979’da Sovyetler Birliği’nin emellerini Afganistan’ın ötesine taşımasını engellemek için askeri güç kullanma tehdidinde bulunmuştu. Ancak Başkan Obama, giderek derinleşen Ukrayna krizinin askeri yolla çözümlenemeyeceğini savunuyor.
Barack Obama, birinci dönem başkanlığı sırasında Rusya'yla ilişkileri iyileştirme yoluna gitti. Ancak Rus Ordusu'nun 2009'da komşu Gürcistan'a askeri müdahalede bulunması, iki ülke arasında ilişkileri gerdi.
Chicago Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Stanislav Markus'a göre Başkan Obama'nın temiz sayfa açma politikası, başlangıçta olumlu sonuç verdi:
"Buzlar erimeye başlamıştı. Obama Yönetimi, Rusya'yla ilişkilerin daha olumlu bir platformda yürütülebileceğini umuyordu."
Profesör Markus’a göre ilişkiler, 2012'de, Vladimir Putin'in cumhurbaşkanı olmasıyla yeniden soğudu. İlişkileri geliştirme umutları, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesiyle tamamen söndü:
"Başkan Obama'nın temiz sayfa stratejisine rağmen ilişkilerin kötüleşmesi, yönetimdeki birçok kişiyi şaşırttı."
Rusya, Kırım'daki varlığını güçlendirirken Obama Yönetimi'nin 'temiz sayfa' stratejisi, muhalefetteki Cumhuriyetçiler’in eleştirilerine maruz kaldı. Senatör John McCain, Başkan Obama'nın Rusya'ya yönelik yaklaşımını 'saflık' olarak niteledi.
Sovyetler Birliği 1979'da Afganistan'ı işgal ettiğinde dönemin başkanı Jimmy Carter da benzer eleştirilere hedef olmuştu:
"Büyükelçimizi geri çağırdım. Sovyetler Birliği'yle diplomatik ilişkileri kestim. Tahıl ambargosu uygulanması için talimat verdim. Kongre ve Olimpiyat Komitesi'nin 1980 Moskova Olimpiyatları'nı boykot etme kararını destekliyorum."
Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal ettiği 35 öncesine göre çok şey değişti. Carter, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Rusya'nın diğer ülkelerle ekonomik bağlarını güçlendirmesi nedeniyle Başkan Obama'nın Rusya'nın Kırım işgaline vereceği yanıtın çok daha kısıtlı olduğu görüşünde.
Carter: "Bence ambargo ya da askeri müdahaleyle korkutmak, Putin’i yolundan döndürmeye yetmez.”
Markus: ”Enerji kaynaklarına ambargo uygulamak Rus ekonomisini felce uğratabilir çünkü Rusya’nın en önemli gelir kaynaklarından biri yurtdışına ihraç ettiği enerji. Bu durum Rus halkını büyük ölçüde etkiler. Bu da halkın, Putin’in Batı’nın geçmişi geride bırakmadığı, Soğuk Savaş’ı unutmadığı ve Rusya’ya boyun eğdirmeye çalıştığı yönünde başından beri söylediklerine hak vermesine neden olur.”
Jimmy Carter, Vladimir Putin’in Rusya’ya hem coğrafi hem de ideolojik açıdan yakın olan bölgeleri etkilemeye çalışacağını, ancak 25 Mayıs’ta cumhurbaşkanlığı seçimi yapmaya hazırlanan Ukrayna’ya daha fazla askeri müdahale düşünmeyeceğini söylüyor:
”Putin Ukrayna’nın doğusuna müdahale etmeyeceğini söyledi. Ben de böyle bir müdahale yapacağını sanmıyorum. Amerika ve müttefiklerinin, müdahalenin devam etmesinin çok ciddi sonuçlar doğuracağı mesajını Putin’e sert bir biçimde vermesi gerekiyor.”
Avrupa’daki Amerikalı askeri komutanlar, 40 bin Rus askerinin daha Ukrayna sınırına yığıldığını tahmin ediyor. Eski Başkan Jimmy Carter, 1979’da Sovyetler Birliği’nin emellerini Afganistan’ın ötesine taşımasını engellemek için askeri güç kullanma tehdidinde bulunmuştu. Ancak Başkan Obama, giderek derinleşen Ukrayna krizinin askeri yolla çözümlenemeyeceğini savunuyor.
