Türkiye’de 10 Mart’ta ilk Corona vakasının açıklanmasının ardından, peş peşe önlemler alındı. Okullarda yüz yüze eğitime son verildi, 65 yaş üstü ve 20 yaş altı vatandaşlar için sokağa çıkma yasağı uygulandı, camiler ibadete kapatıldı, birçok ile giriş ve çıkışlar yasaklandı, aralarında berberler, kafeler, piknik alanları, çay bahçeleri de olan birçok işyeri kapandı. Uluslararası uçuşlar durduruldu. Toplu taşımaya sıkı önlemler getirildi. Birçok ilde maske takma zorunluluğu getirildi.
Alınan önlemlerin etkisiyle 11 Nisan’da 5.138’i bulan yeni vaka sayısı, Mayıs ayının sonlarında 1.000’in altına düşmeye başladı. Vaka sayılarındaki düşüşle birlikte, uygulanan kısıtlamalar da kısmi olarak kaldırılmaya başladı. 4 Mayıs’ta kabine toplantısının ardından bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Mayıs’tan itibaren alıveriş merkezlerinin, berber, kuaför ve güzellik merkezlerinin belirlenen kurallar çerçevesinde açılacağını duyurdu. 31 ilde uygulanan giriş-çıkış kısıtlamasının yedi il için bitirildiğini açıkladı.
“Kontrollu sosyal hayat”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yeni dönemi “kontrollu sosyal hayat” olarak tanımladı ve riskin devam ettiğini belirterek, vatandaşları tedbiri elden bırakmamaya çağırdı. Normalleşme takviminde asıl önemli adımlar ise 1 Haziran sonrasında uygulamaya girdi.
Askerlik görevini yapanlar terhis edildi, yeni dönem için celpler başladı. Restoranlar, kafeler, çay bahçeleri, pastaneler açıldı, Kapalıçarşı yeniden faaliyete geçti. Şehirlerarası seyahat kısıtlaması tamamen kalktı, tren seferleri ve iç hat uçuşları başladı. Camiler kademeli olarak yeniden toplu ibadete açıldı. Kreşler ve gündüz bakım evleri yeniden çalışmaya başladı. Açık hava konserlerine izin verildi. Milyonlarca öğrencinin girdiği Milli Savunma Üniversitesi, lise ve üniversite giriş sınavları yapıldı.
1 Temmuz’da ise düğün salonları, sinemalar, tiyatrolar, internet kafeler yeniden faaliyete geçti.
Normalleşmeyle birlikte vaka sayıları arttı
Tedbirlerin gevşemesiyle birlikte vaka sayılarında da artış başladı. 1 Haziran’da 827 olan vaka sayısı 15 Haziran’da 1.592’ye yükseldi. Temmuz başında ise 1.200’ün altına düştü. Ancak bu rakam Haziran başına kıyasla yeni vaka sayılarında yaklaşık yüzde 50 artış anlamına geliyor.
Vaka sayılarındaki artışla birlikte özellikle Sağlık Bakanı Koca’nın uyarıları da arttı. Koca, 14 Haziran’da “İyileşen hasta sayımız yeni vaka sayısının altına düştü. Yoğun bakıma ve solunum cihazına ihtiyaç artıyor: Hedeften uzaklaşıyoruz. En zayıf noktamız, tedbirsiz iyimserlik. Tedbirli iyimser olalım. Kontrollu Sosyal Hayat dönemine yarın tam olarak geçelim” uyarısında bulundu. 15 Haziran itibarıyla Türkiye’de vaka ve hasta sayısında artış devam ettiği için vatandaşlara, “Rehavet mi, mücadele mi? Maske + mesafe kuralına hep birlikte uyarsak, yayılımı kontrol altına alabiliriz” diye seslendi.
Yoğun bakım ve entübe hastaların yaş ortalaması yükseliyor
Bakan Koca benzer uyarıları daha sonra da tekrarladı. Ancak bu uyarılara rağmen sadece yeni vaka sayıları değil, yoğun bakımdaki ve entube hastaların sayıları da arttı. 1 Haziran’da 651 yoğun bakım hastası varken bu sayı 2 Temmuz’da 1.067’ye çıktı. Entübe hastaların sayısı ise aynı tarihler arasında 283’ten 372’ye yükseldi.
Koca, 2 Temmuz’da yaptığı açıklamada son bir ayda en fazla vakanın 25-45 yaş arası grupta görüldüğünü söyledi ancak 60 yaş üzeri grubu da şu sözlerle uyardı: “Salgın boyunca vefat edenlerde 60 yaş üzeri ve hastalığı olanların oranı yüzde 72'ye yakındır. Yoğun bakım hastalarımızdaki artışla birlikte entübe hastaların yaş ortalaması daha da yükselmektedir. Bir önceki ay 65,2 olan yaş ortalaması bu ay sonunda 67,4'e yükseldi. Büyüklerimizi korumaya aldığımız günlerin avantajlarını koruyamıyoruz. Son bir ayda vefat edenlerin yaş ortalaması 70,1. Entübe olanların ortalaması 64,9. Hastanede yatan vatandaşlarımızın yaş ortalaması 47,5. Evde takip edilenlerin yaş ortalaması 37,4. İyileşenlerin ise 36. Bu bize yaş arttıkça daha dikkatli olmamız gerektiğini göstermiş oluyor.”
Aktif hasta sayısı ve günlük ölümler azalıyor
Vaka sayılarında, yoğun bakımdaki ve entübe hastalarındaki artışa rağmen, aktif hasta sayısı azalmaya başladı. Bunda en büyük etken, iyileşen hastaların sayısının genellikle yeni vaka sayısından daha fazla olması. 1 Haziran’da 31 bin 259 olan aktif hasta sayısı 2 Temmuz’da 20 bin 152’ye düştü.
Türkiye açısından bir başka olumlu gelişme ise günlük ölüm sayısında gözlenen düşüş. Nisan ayında 120’yi aşan günlük ölüm sayıları son bir haftadır 20’nin altında seyrediyor.
Beş ilde artış dikkat çekiyor
Bakan Koca 1 Temmuz’da yaptığı açıklamada, 1 Mart'tan bu yana Türkiye'deki toplam vaka sayısının 199 bin 906 olduğunu belirtti. Koca, vakaların yüzde 53,74'ünün tüm şehirlerle irtibat halinde olan İstanbul'da tespit edildiğini aktardı.
Son bir hafta içinde İstanbul'daki vakaların tüm vakalara oranının yüzde 51,16 olduğunu kaydeden Koca, şu bilgileri paylaştı: "Son iki hafta içinde 5 ilimizin günlük vaka sayılarında dikkat çekici düzeyde artış olmuştur. Bu iller Ankara, Gaziantep, Bursa, Konya ve Diyarbakır'dır. Salgın boyunca nüfusa kıyasla toplam vaka sayılarının en düşük olduğu beş il ise şunlardır, Gümüşhane, Tunceli, Kars, Burdur ve Bartın. Vaka sayısında istikrarlı şekilde azalma gösteren, tedbirleri uygulama başarısı ile örnek olan beş ilimizi de anmak istiyorum, Tekirdağ 2 hafta içinde günlük ortalama vaka sayısını yüzde 31,35, Balıkesir yüzde 21,72, Samsun yüzde 20,42, Kırşehir yüzde 20,27, Düzce yüzde 19,91 oranında azaltmıştır. Gümüşhane'de ise iki haftadır hiç vaka görülmemiştir.’’
Bölgelere göre Corona vakaları
Sağlık Bakanlığı da ilk kez bölgeler bazında Türkiye’nin Corona verilerini açıkladı. Buna göre 1-28 Haziran tarihleri arasında toplam 34 bin 387 yeni vaka tespit edildi. Bunların 19 bin 560’ı ise son 14 günde tespit edildi. 1 Haziran-28 Haziran tarihleri arasında 22 bin 240 kişi hastaneye yatarken, aynı dönemde 35 bin 471 kişi taburcu edildi.
Son yedi günde tespit edilen vakaların her yüz bin nüfusa oranına bakıldığında ise Güneydoğu Anadolu 24,7 ile ilk sırada. Onu 19,2 ile İstanbul ve 18,4 ile Batı Marmara izliyor.
