Geçtiğimiz Şubat ayında Refugees International yayınladığı raporda Türkiye’de yaşayan Suriyeli ve Suriyeli olmayan mültecilere eşit şartların sağlanmadığıni belirtti.
Raporda, Suriyeli mültecilere yönelik eğitim, sağlık ve iş imkanı gibi birçok konuda olumlu adımlar atılmasına rağmen, Suriyeli olmayan mülteciler için yeterli düzeyde koruma tedbiri alınmadığının altı çiziliyor.
Türkiye’de senelerdir yaşayan Afgan vatandaşları bu konuda neler düşünüyor? Gerçekten kendilerine sunulan imkanların, Suriyeli mültecilere sunulan imkanlardan farklı olduğunu düşünüyorlar mı?
Abdulrahim Shahbaz 4 yıldır Türkiye'de yaşıyor. 3 çocuğu olan Shahbaz, Türkiye'ye Afganistan Faryab'dan gelmiş. Bir durakta geçici olarak bekçilik yaptığını ifade ediyor.
Çalışma izni olmadığı için kimsenin kendisine iş vermediğini söyleyen Shahbaz, ekonomik olarak çok sıkıntı çektiğini dile getiriyor.
Hastaneye bile gidemediklerini anlatan Afgan mülteci, Suriyelilere tanınan hakların kendilerine tanınmamasından ötürü çok zorluk çektiklerini söylüyor. Shahbaz, Türk hükümetinin kendileri gibi Suriyeli olmayan sığınmacılara da sağlık, eğitim ve istihdam konularında yardımcı olmalarını beklediğini kaydediyor.
26 yasındaki Muhammed Naim, Afganistan’da zulüm gördüğü için, 4 sene önce Afganistan Kunduz'dan Türkiye’ye göç etmiş.
Kaçak olarak tekstil işinde çalıştığını söyleyen Muhammed Naim, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan kendilerine vatandaşlık vermesini istiyor. Birçok arkadaşının da kendisi gibi kaçak olarak olarak çalıştığını dile getiren Naim, işverenlerin insafına kaldıklarını ve kimi zaman çalışmaları karşılığında paralarını bile alamadıklarını anlatıyor.
10 yıldır Türkiye'de yaşayan 32 yasındaki Afgan vatandaşı Nasrüddin Rahmi, babasının Taliban tarafından öldürüldüğünü anlatıyor. Afganistan Faryab'dan gelen Rahmi, annesinin ve kardeşlerinin Afganistan’da olduğunu söylüyor. Tekstil işinde çalışan Rahmi, zaten çok az bir kazancının olduğunu, onu da Afganistan’da bulunan ailesine gönderdiğini söylüyor.
Kendilerine Suriyelilere tanınan hakların tanınmamasından şikayetçi olan Nasrüddin Rahmi, çok mağdur olduklarını, resmi olarak çalışamadıkları için, ev bile kiralayamadıklarını dile getiriyor.
Peki Türkiye’de yaşayan Afgan mültecilere, Suriyeli mültecilere tanınan hakların ne kadarı tanınıyor? Gerçekten Suriyeli ve Suriyeli olmayan mülteciler arasında bir ayrımcılık var mı?
Görendağ: “Suriyeli ve Suriyeli Olmayan mülteciler arasında çok fazla eşitlik yok”
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Mülteci Hakları Koordinatörü Volkan Görendağ, aslında Suriyeli ve Suriyeli olmayan mülteciler arasında, çok fazla eşitsizlik olmadığını söyledi.
Türkiye’nin Avrupa dışından gelen mülteciler dışında hiçbir mülteciye kalıcı çözümler sunmadığına dikkat çeken Görendağ, Suriyeli, Afgan veya İranlı göçmenlere sunulan haklar ve yükümlülükler konusunda çok fazla bir uçurum olmadığını dile getirdi.
Cenevre Sözleşmesi’nde yer alan coğrafi sınırlamanın kaldırılması ile Suriyeli ve diğer ülkelerden gelen göçmenlere mülteci statüsü verilmesiyle kalıcı ve adil bir çözümün sağlanabileceğini dile getiren Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Mülteci Hakları Koordinatörü Volkan Görendağ, sadece bunun da yeterli olmadığını çalışma hakkı, eğitim hakkı gibi konuların da ancak bu şekilde hızlandırılabileceğini belirtti.
Volkan Görendağ, Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin sayıca fazla olması, uluslararası yardım kuruluşlarının sürekli Suriyeli mültecilere yönelik projeler yürütmesinden dolayı, mülteci diyence Türkiye’de akla ilk Suriyelilerin geldiği gerçeğini kabul ediyor. Ancak Türkiye’de yaşayan 300 binin üzerinde Avrupalı olmayan mültecinin de, aslında aynı koşullarda yaşadığını söyleyen Görendağ, Suriyelilere de Suriyeli olmayan mültecilere de çalışma ve barınma hakkının sunulmadığını ifade etti.
