Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun 2021 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek amacıyla 4 Aralık’ta başlattığı müzakerelerde, işçiler açısından olumlu sonuç alınamayacak görünüyor. Hükümet adına Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Zehra Selçuk’un başkanlığındaki Komisyon’da, geçtiğimiz yıl olduğu üzere işçi ve işveren temsilcileri arasında uzlaşma sağlanamaması gündemde. Bu noktada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sürece müdahil olması ve asgari ücret rakamında belirleyici olması beklentisi söz konusu.
Erdoğan, bugün TBMM’de parti grup konuşması sonrasında “Gönlünüzden geçen asgari ücret rakamı nedir?” sorusu üzerine “Belli bir yere gelsin ondan sonra cevap vereceğiz” açıklaması yaptı. Dolayısıyla Erdoğan, gelecek hafta bakanlığın ev sahipliğinde yapılacak Komisyon’un son toplantısının ardından asgari ücret tespitine müdahil olacağına işaret etti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun Corona virüsü salgını nedeniyle çevrim içi ortamda yürüttüğü müzakerelerde, ikinci toplantı Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) ev sahipliğinde 15 Aralık’ta yapılmıştı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) ev sahipliğindeki toplantı ise dün yapıldı.
Türk-İş, en fazla üyeye sahip konfederasyon olması nedeniyle işçi temsilcisi konumunda Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda yer alıyor. Türk-İş ve hükümete yakın siyasi duruşuyla tanınmış Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) asgari ücrete enflasyon karşısında erimeyecek ciddi oranda zam yapılmasını talep ediyor.
Bu arada Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ise en az 3.800 lira olmasını istediği asgari ücretten kesinlikle vergi kesintisi yapılmaması ve asgari ücretliye sosyal güvenlik primi desteği verilmesini için eylemler yapıyor.
TÜİK’in önerdiği rakamlar emekçileri memnun etmedi
Komisyon’un dünkü toplantısında, hükümet ve TİSK açısından bugüne kadar emsal kabul edilen Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) asgari ücret önerisi de kamuoyuyla paylaşıldı.
TÜİK, bekar bir işçi için asgari geçim tutarını, ağır işlerde çalışanlar için 2 bin 792 lira 10 kuruş, orta nitelikteki işlerde çalışanlar için 2 bin 507 lira 70 kuruş ve hafif işlerde çalışanlar için 2 bin 339 lira 10 kuruş olarak hesaplandığını açıkladı.
Mevcut durumda asgari ücret, bekar bir işçi için aylık brüt 2 bin 943 lira ancak vergiler ve kesintiler düşüldüğünde 2 bin 324 lira 71 kuruş olarak işçiye veriliyor. İşveren açısından ise asgari ücret, 3 bin 458 lira olarak hesaplanıyor çünkü bunun 2 bin 943 lirasını brüt asgari ücret, 456 lira 17 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 58 lira 86 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
İşçiler adına Komisyon’da Türk-İş Heyeti, “TÜİK'in açıkladığı rakamın sadece bekar bir işçi için geçerli olduğuna dikkati çekiyoruz. Mevcutta aylık 2 bin 324 lira olan asgari ücretle geçinilmediğini işverenler de hükümet de gayet iyi biliyor. Dile getirdiğimiz ‘İnsan onuruna yakışır bir ücret.’ Bunu savunmaya devam edeceğiz. TÜİK'in bugün açıkladığı rakamlar, maalesef çalışanların beklentilerinin altında kaldı. Bugün yaklaşık olarak 7 milyon insanımız asgari ücretle geçinmek zorunda kalıyor. Enflasyon, geçim şartları ve ele geçen asgari ücret miktarı herkesin malumu. Bu nedenle işveren ve hükümet, insanların tebessüm edeceği, mutlu olacağı bir rakamı masaya getirmeli” çağrısını yineledi.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, TÜİK’in ülke gerçeklerine uyan bir asgari geçim tutarı açıklamadığını belirterek, “TÜİK bunu hesaplarken bir işçi üzerinden hesaplamaktadır. Asgari ücret bu değildir. Asgari ücret, bütün uluslararası standartlarda belirtildiği üzere ve Türkiye’nin imza koyduğu Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ile ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) kararlarında söylendiği gibi işçinin ailesiyle geçinebileceği bir ücrettir. Yani 2 bin 792 lirayla bir işçi açısından kirasını, mutfak masrafını, elektik, su, doğalgaz faturalarını, bırakınız diğer giderleri olmazsa-olmaz giderlerini karşıması mümkün değildir. Bu nedenle asgari ücret, ailesiyle birlikte geçinebileceği bir ücret olarak hesaplanmalıdır. Aslında TÜİK’in bir işçi üzerinden hesapladığı 2 bin 792 lira rakamı, DİSK olarak bizim 2021 yılı için önerdiğimiz bir işçinin ailesiyle birlikte geçinebileceği 3 bin 800 liranın teyit edilmesi anlamına gelmektedir” dedi.
TÜİK’in asgari ücret hesabı için Aralık ayı ve yıl sonu enflasyon artış oranını açıklaması gerektiği belirtilerek, TÜİK’in elektriğe yüzde 32 ve doğalgaza yüzde 35 oranında artış yapıldığını açıklamak durumunda kaldığı da vurgulandı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba da, gıda fiyatlarına ilişkin 2020 yılında yaşanan fiyat artışlarına dikkat çeken bir tabloyu kamuoyuyla paylaşarak, “Sadece bir ayda asgari ücret 523 adet yumurta, 237 adet domates kaybetmişken, TÜİK’in çizdiği pembe tablo milyonlarca asgari ücretlinin nazarında bir değeri yoktur. Asgari ücret net en az 3100 TL olmalı ve yılın 122 günü vergi için çalışan asgari ücretliden vergi kesintisine de son verilmelidir” tepkisini gösterdi.
CHP yönetimi 3.100 lira için kanun teklifi sundu
Bu arada CHP adına Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç imzasıyla bugün TBMM gündeminde asgari ücret ile ilgili yasal düzenlemede değişiklik yapılması ve 2021 yılı için en az 3 bin 100 lira net asgari ücret tutarı belirlenmesini amaçlayan yasa teklifi sunuldu.
Teklifte, Asgari Ücret Kanunu ile bazı kanunlarda yapılacak değişikliklerle “Asgari ücretin sadece işçi için değil işçi ve ailesinin geçimini sağlayacak bir ücret olarak tanımlanması, 2021 Ocak ayından geçerli olacak asgari ücretin net olarak aylık 3,100 TL. olarak belirlenmesi, asgari ücrette yıllık artış yapılması, asgari ücret için Komisyon pazarlığı yerine TÜİK tarafından işçi ve ailesi için hazırlanan ‘Ücretliler Geçim Endeksi’ ve ‘asgari geçim ücreti miktarı’ çerçevesinde belirlenerek milli gelir artışı dikkate alınarak artış yapılması, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda temsil demokrasisi sağlanması ve bunun diğer sendikalara da söz hakkı tanınması, Asgari ücret üzerinden yapılan vergilendirmelerden vazgeçilmesi, gelir vergisiyle ilgili yeni düzenlemeler yapılması” önerildi.
Teklifte, “Türkiye’de asgari ücretle çalışan işçi sayısı 7.423.402 kişidir ve sigortalı işçilerin yüzde 51.86’sını oluşturmaktadır. Bu rakamlara kayıt dışı ekonomide çalışan işçiler dahil değildir” denilerek asgari ücret belirlendiğinde milyonlarca kişiyi ilgilendiren bir karar alındığı vurgulandı.
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç da, yasa teklifine ilişkin açıklamasında, “AKP milletvekili ‘Onlar kuru ekmek yiyorlarsa tok sayılır’ demişti ya TÜİK’in teklifi kuru ekmeğe talim ettirme teklifidir. Bundan sonra asgari ücret ile çalışanlar kuru ekmek yesinler bu onlara yeter deniliyor. Kendi yaşam tarzları, Saray için harcadıkları gıda Türkiye’nin gözü önündeyken, başta Erdoğan olmak üzere yüzleri hiç kızarmadan bu teklifi getirmelerine şaşırmamak gerekiyor” diye konuştu.
