Türk güvenlik yetkilileri, Suriye’nin kuzeyindeki IŞİD militanlarına katılmak için Türkiye’ye uçtuktan sonra ortadan kaybolan İngiliz vatandaşı üç kızla ilgili istihbaratı paylaşmakta çok geciktikleri gerekçesiyle İngiliz polisini eleştirdi. İnglitere de buna tepki gösterdi.
Yaşları 15 ile 17 arasında değişen üç genç kızın Suriye’ye geçiş yaptığına inanılıyor. Şimdiye kadar binlerce yabancı militan ve IŞİD militanlarıyla evlenmek üzere örgüte katılan yüzlerce Avrupalı genç kız Suriye’ye geçti. İngiliz yetkililer ise eleştirilerin, Türk yetkililerin suçu başkalarının üzerine atma çabası içinde olduğunu gösterdiğini belirtiyor. İngiliz polisine göre Türkiye, Batılı ülkelerin aylar süren uyarılarına rağmen yabancı militanların Suriye’ye geçişini engellemek için yeterince çaba göstermiyor.
Türk yetkililerse İngiliz kızların Londra’dan İstanbul’a giden uçağa bindikten üç gün sonra olaydan haberdar olduklarını ısrarla vurguluyor. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, konuyla ilgili açıklamada, ‘istihbarat örgütü Scotland Yard’ı ile meşhur ülke’ olarak tanımladığı İngiltere’nin üç kızın Heathrow Havalimanı’ndan İstanbul’a gitmelerine izin vermesi ve Türk makamlarını olaydan üç gün sonra bu konuda bilgilendirmesini şiddetle kınadı.
Türkiye’nin sorumlu tutulamayacağını belirten Arınç, ‘Turistlerin niyetlerini soruşturmamıza ve akıllarındakileri okumamıza izin verecek bir mekanizmamız yok’ şekinde konuştu. Türk yetkililer, sık sık, Batılı güçlerin ellerindeki istihbaratı hızlı bir şekilde paylaşmadıklarından şikayet ediyor.
Geçen yıl dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kendisine yabancı köktendinci militanların Türkiye üzerinden geçiş yapmalarıyla ilgili bir soru üzerine öfkelenmiş, ‘Onları neye dayanarak durduralım? Türkiye’ye 34 milyon turist geliyor. ‘Sakalın var, terörist olabilirsin’ mi diyelim?’ şekinde yanıt vermişti.
Londra Polis Teşkilatı ise yayınladığı basın açıklamasında Türk güvenlik yetkililerini kızların uçuşundan bir gün sonra uyardığını, kızların Türkiye’ye gittiklerinin altını çizdiklerini belirtti. Ancak İngiliz polisi ve Başbakan David Cameron’un koalisyon hükümeti, İngiliz siyasetçilerin de eleştiri oklarına hedef oluyor. Bunun nedeni, eleştirileri yönelten siyasetçilerin, İngiltere’deki havalimanlarında kontrolların yeterli olmaması ve gençlerin gerekli kontrollar yapılmadan ülkeyi terk etmelerine göz yumulması iddiaları.
Londra ve Ankara arasındaki anlaşmazlık, Batılı ülkelerden gelen yabancı militanların Suriye’ye akışını kesme konusunda yaşanan zorluklardan ve bu zorlukların doğurduğu gerilimden kaynaklanıyor.
Uzmanlar ve Suriyeli direnişçi liderler, Devlet Başkanı Beşar Esat’ın devrilmesi için yabancı militanların Suriye’ye akışına aylarca göz yuman Türkiye’nin şimdi sınırdaki kontrolu sıkılaştırdığını, Avrupa ve Kuzey Afrika’dan gelen yabancıları daha dikkatli incelediğini söylüyor.
Suriye’de adının açıklanmasını istemeyen üst düzey ılımlı bir direniş lideri, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, Türkiye’nin geçtiğimiz Eylül ayından buyana Suriye sınırında devriye gezen güvenlik güçlerinin sayısını arttırdığını, militanların sınırı geçmesini ve Türkiye’ye kaçak petrol sokmasını zorlaştırdığını söylüyor. Bu kişi ayrıca sınırın Türkiye tarafında cihatçıların daha az görüldüğünü belirtiyor.
Sınır geçişlerinde güvenlik önlemlerinin arttırılması, TIR şoförlerinin hoşnut olduğu bir durum değil. Bunun nedeni, şoförlerin Türkiye’ye giriş-çıkışlarda saatler süren gecikmelerle karşılaşmaları. Suriyeli direnişçi komutan, İstanbul’un Atatürk ve Sabiha Gökçen Havalimanları’ndaki karakolların şüpheli militanlarla dolu olduğunu, kendi savaşçılarının da soruşturma için gözaltına alındığını, hatta adamlarından birini çıkarmanın üç gün sürdüğünü söylüyor.
Gaziantep, Hatay ve Şanlıurfa’daki havaalanlarında da güvenlik önlemlerinin arttırıldığı gözleniyor. Buna rağmen yabancı militanlar ve IŞİD militanlarıyla evlenmek isteyen Batılı genç kızlar, Suriye’ye geçmeyi başarıyor. Bunların birçoğu İstanbul’daki havalimanlarında durdurulmuyor. Amerikalı ve Avrupalı istihbarat yetkilileri, son altı ay içinde her ay bin köktendinci yabancı militanın Suriye’ye giriş yaptığını tahmin ediyor.
Paris’te Ocak ayında girişilen terör saldırılarının sorumlularından bir teröristin eşi olan Hayat Bumedyen, militanın Paris’te bir Yahudi marketine düzenlediği saldırıdan bir gün sonra Paris’ten kaçmış ve İstanbul’da havalimanında pasaport kontrolundan geçişte hiçbir zorlukla karşılaşmamıştı. Türk polisinin yayınladığı kapalı devre televizyon görüntüleri, 26 yaşındaki Hayat Bumedyen’in Sabiha Gökçen Havalimanı’na vardığında hiçbir şekilde sorgulanmadan, pasapost kontrolundan birkaç saniye içinde geçtiğini gösteriyor.
Türkiye’ye girişin böylesine kolay olmasının yanısıra Türk yetkililerin son haftalarda sınırdışı ettikleri şüpheli militan sayısı hakkında çelişkili açıklamalarda bulunmaları ve sayıyı 400 ila 2 bin gibi son derece geniş bir aralıkta vermeleri, Batılı ülkelerin Türkiye’nin yabancı militanların Suriye’ye geçişini engellemede çok çaba harcamadığı konusundaki kaygılarını daha da arttırıyor. Batılı yetkililer, Suriye’deki militan örgütlere en az 20 bin yabancının katıldığını, bunların en az 3 ila 4 bininin Avrupa ülkelerinden olduğunu tahmin ediyor.
