Türk hava sahasının ihlali sonucu düşürülen Rus uçağı, iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasına ve tansiyonun yükselmesine neden olmuştu. Rusya, düşürülen uçağın ardından Türkiye’ye ekonomik olarak ambargo uygulama yolunu seçmişti.
İki ülke arasında yaşanan gerilim hem Türkiye’yi hem de Rusya’yı olumsuz yönde etkilerken, taraflar geçtiğimiz günlerde bir mutabakata vararak ilişkilerin normalleşmesi yönünde adımlar atılacağını duyurdu.
Türkiye’nin yaşanan uçak krizinin ardından uzun bir süre sonra üzüntülerini ifade eden bir mesajla Rusya ile diyaloğa girmesini ve iki ülke arasında bundan sonra ilişkilerin ne yönde ilerleyeceğini Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Akın Ünver, Amerika’nın Sesi’ne değerlendirdi.
Rusya’nın Suriye’ye girmesiyle Türkiye’nin stratejik çıkarlarının sıkıştığını dile getiren Doç. Dr. Akın Ünver, Türkiye’nin her ne kadar güçlü bir orduya sahip olsa da İran ve Rusya gibi hem güçlü bir orduya hem de çok kuvvetli bir istihbarat ağına sahip olmadığını belirtti. Ünver’e göre, Türkiye, Suriye üzerinde Rusya’ya karşı denediği stratejinin olumsuz sonuçlanması neticesinde, Rusya ile olan mücadelesini sonlandırma kararı aldı.
Ünver, Türkiye ve Rusya’nın teröre karşı işbirliği yapabilmesi için öncelikli olarak iki ülkenin de terör örgütleri konusunda bir tanımlama yapması gerektiğini belirtiyor: “PYD’nin Suriye’de ne tarz bir şekil alacağının ortak olarak değerlendirilmesini öngören bir işbirliği olacak. Terör denildiği zaman tabi ki IŞİD’le mücadele bunun içerisinde ama Rusya’nın terör söylemine baktığımız zaman sadece IŞİD’le kalmayıp Türkiye’nin meşru muhalefet olarak gördüğü El Nusra örgütü gibi örgütleri de içine aldığını görüyoruz. Dolayısıyla burada en başından beri bir tanım sıkıntısı vardı. Türkiye’nin meşru olarak gördüğü muhalefeti Rusya terör örgütü olarak tanımlıyor, tam tersi Rusya’nın meşru muhalefet olarak gördüğü YPG, PYD gibi örgütleri de Türkiye terör örgütü olarak görüyor. Öncelikle bu tanımların yapılması ve bu konuda siyasal bir anlaşmaya varılması gerekiyor.”
İstanbul Atatürk Havalimanı’nda meydana gelen terör saldırısını düzenleyen saldırganların birinin Dağıstanlı, diğer ikisinin de Orta Asya’dan olmalarına dikkat çeken Doç. Dr. Akın Ünver’e göre, iki ülkenin bu ülkeler için de ortak terör siyaseti geliştirmeleri gerekli.
Türkiye’nin Suriye politikalarına da değinen Ünver, bu konudaki görüşlerini şöyle ifade etti: “Başından beri Türkiye’nin politikası kendini korumak olmalıydı. Yani, şu anda başlanan sınır kontrolü meselesi 2011-2012 yıllarında başlamalıydı. Türkiye’nin arka bahçesinde, Amerika ve Rusya’nın gelip en büyük operasyonları, planları yapması ve Türkiye’nin burada rol almaması Türkiye’yi başından beri rahatsız ediyordu.”
Ünver’e göre, Türkiye’nin Suriye’de aktif rol alabilmesi için, Amerika ve Rusya gibi askeri bütçesi ve askeri teknolojisinin bulunması şart. Uzman, Türkiye’nin Suriye politikasında yapılan hatanın, Türkiye’nin kendisini Amerika ve Rusya gibi askeri seviyeye sahip bir ülke olarak görmesi ve bunun üzerinden bir plan yapması olarak nitelendiriyor.
Türkiye’nin önceliğinin kendi sınırlarını koruması olmalıydı diyen Akın Ünver’e göre, Türkiye’nin bu konuya değil de, bir rejim değişikliğine kaynak ayırması da, Suriye politikasında yapılan hatalardan biri.
