Uzun zamandır hava savunma sistemi almak için uğraş veren Türkiye’nin yeni hedefi, Rusya’nın Almaz Antey şirketinin tasarladığı ve Fakel Tasarım Bürosu’nun ürettiği S-400’lere sahip olmak.
İki ülke arasında görüşmelerin sürdüğü karşılıklı açıklamalarla teyit edildi. Önceki gün Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov dün de Türkiye Savunma Bakanı Fikri Işık görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.
Görüşmelerin hız kazanmasıyla birlikte Rus yapımı hava savunma sisteminin NATO sistemine nasıl entegre edileceği sorusu gündeme geldi.
Bu konuya A Haber televizyonuna konuşan Milli Savunma Bakanı Fikri Işık açıklık getirdi.
Işık, “NATO sistemine entegre etmeyeceğiz. Kendi imkanlarımızla kullanmış olacağız. Türkiye’nin kendi envanterinde olan bir silah olarak kalacak” dedi.
Prof. Serhat Güvenç: Bu tercih ya müttefikleriyle müzakerelerde koz ya da stratejik bir dönüşüm anlamına gelir
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Serhat Güvenç, Türkiye’nin S-400’leri satın almasının uzun vadeli bir stratejik değişikliğe işaret edebileceğini söyledi.
Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Profesör Güvenç, “Türkiye’nin S-400’leri NATO sistemine entegre etmeyeceğiz demesi ‘hava savunma sistemimin %50’sini kullanmayacağım, bundan feragat ediyorum’ demektir. Burada iki ihtimal mevcut. Birincisi “benim beklentilerimi karşılamıyorsunuz ama ben saf değiştirmeye hazırım” anlamına gelir ki bu açıklamaları müttefikleriyle sürmekte olan müzakerelerde bir koz olarak kullanmaktır. İkincisi ihtimal ise Türkiye’de karar vericiler stratejik olarak tercihlerini değiştiriyorlar” dedi.
Prof. Güvenç: Kredili satış, stratejik bir durum demektir
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi, Rusya’nın askeri savunma alanındaki devlet şirketi Rostec’in genel müdürü Sergeyb Çemezov’un Türkiye’nin füze sistemini kredili satış için talebinin görüşüldüğü yönündeki açıklamasını da dikkat çekici olduğunu kanısında.
“Unutmayın Türkiye, F-35 projesi için müttefiki ABD’ye 6 milyar dolar ödeyecek. eğer söylendiği gibi Rusya, 3 milyar dolarlık bu satışı krediyle yapacaksa stratejik bir durumun söz konusu olduğunu söylemek gerekir. Tabi burada teknoloji paylaşımı yok, yalnız satış söz konusu Ruslar kendi teknisyenleriyle gelecek bu sistemi kuracaklar. Böyle bir durum aslına bakarsanız NATO ile nasıl bağdaşacak? Ancak bu tartışma iyice siyasileşti. Burada askeri ve teknik analiz yapmak zor. Bu Türkiye için çok hayati bir karar. Tabii Rusya’ya bu kadar bağlı olmak da ayrıca tartışılmalı.”
Erdoğan: NATO içinde imkanları yakalayamıyorsak başımızın çaresine bakarız
Aslında Türkiye’nin bu konuda ne denli kararlı olduğu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçtiğimiz hafta Moskova dönüşü uçakta gazeteciler aracılığıyla duyuruldu.
Türkiye’nin NATO üyesi olmasının bağımsız karar almasına engel olamayacağını söyleyen Cumhurbaşkanı, bir başka ittifak üyesi Yunanistan’ın da Rus yapımı füzeler kullanmış olduğunu hatırlattı.
Erdoğan, “NATO konseptini gündeme getirerek buna itiraz edenler de var. Ama bu doğru bir yaklaşım değildir. Bugün Yunanistan da Rusya'nın füzelerini kullanıyor. ‘Yunanistan onları envanterden çıkaracak' diyenler de var. Çıkarır veya çıkarmaz. Herkes kendi savunma anlayışını kendine göre oluşturabilir. Bizler NATO içinde bu imkanları yakalayamıyorsak, bu imkanları sağlayamıyorsak, o zaman elbette başımızın çaresine bakmak durumundayız” dedi.
2013’te sonuçlanan ihalede Rusların teklifi yüksek kalmış, ihale Çinli firmada kalmıştı
Aslında Türkiye’nin Eylül 2013’te karara bağladığı ancak 15 Kasım 2015’te iptal ettiği T-Loramids (Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi) ihalesine katılanlardan biri de Rus Almaz Antey şirketinin S-400’den önceki tasarımı S-300’lerdi.
Ancak Almaz Antey’in hem yüksek fiyat önermesi hem de teknoloji paylaşımına kapalı olması sonucu ihaleye katılan dört ülke arasında ilk elenen Rusya olmuştu.
Her ne kadar teknoloji paylaşımına kapalı olan Amerikan Raytheon firmasının ürettiği Patriot ve Fransız-İtalyan ortaklığındaki Eurosamp şirketinin füze sistemi SAMP-T’nin elenmesiyle ihale, HQ-9 sistemini geliştiren Çinli CPMIEC firmasında kalsa da Türkiye 2015’in Kasım ayında ihaleyi etmişti.
Rusya, Çin ve Hindistan’la da S-400 satış anlaşması imzaladı
1979’da üretilen S-300’lerin geliştirilmiş modeli olan S-400’ler, 30 bin metre irtifaya ve 400 kilometre etkili menzile sahip. Aynı anda altı bataryaya komuta edebilen S-400’lerin her bir ünitesinin 400 milyon dolar olduğu belirtiliyor.
Rusya, 2014 ve 2015 yıllarında Çin ve Hindistan’la S-400’lerin satışına ilişkin anlaşmalar imzaladı.
Ermenistan, Vietnam, Mısır, Kazakistan ve Belarus’un da S-400’lerde ilgilendiği yönünde açıklamalar yapıldı.
