Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ve Libya arasında hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalandığını açıkladı. Muhtıraya Yunanistan ve Mısır'dan tepki gecikmedi. Atina ve Kahire, Doğu Akdeniz'de tartışmalı bölgelerde yapılacak faaliyetlere karşı çıkacaklarını bildirdi.
Libya'da ülkenin doğusundaki parlamento da anlaşmayı reddetti.
Çavuşoğlu ve Libya Dışişleri Bakanı Necla Manguş anlaşmanın ekonomi konusunda planlanan bir dizi mutabakat muhtırasından biri olduğunu belirtti.
Bu muhtıra sonucu ortaya çıkacak projelerin Türkiye ve önceki Trablus hükümetinin 2019'da kabul ettiği ve diğer Doğu Akdeniz ülkelerini kızdıran "münhasır ekonomik bölge" içinde arama faaliyetleri yürütülmesini kapsayıp kapsamayacağı ise bilinmiyor.
Çavuşoğlu ''Bugün geçmişte imzaladığımız anlaşmalar, bugünkü imzaladığımız anlaşmalar iki egemen devlet arasında; Libya ve Türkiye arasında kazan-kazan anlayışıyla imzalanan anlaşmalardır. Dolayısıyla üçüncü ülkelerin, iki egemen ülkenin imzaladığı anlaşmaya müdahale etme hakkı yoktur. Onların ne düşündüğü önemli değil. Önemli olan, bizim imzaladığımız anlaşmalar iki ülke ve iki ülke halkına faydalı mı, faydalı değil mi?'' diye konuştu.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan'ın bölgede egemenlik haklarının olduğunu ve bunları tüm yasal yollardan uluslararası deniz yasalarına uygun şekilde savunacaklarını belirtti.
2020'de Mısır'la imzaladıkları deniz yetki alanlarını sınırlandırma anlaşmasına değinen Yunanistan bunun 2019'da Türkiye ve Libya arasında yapılan anlaşmayı etkisiz hale getirdiğini söylüyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında ''Sözde muhtıranın uygulanması için atılacak her adım ve her söz fiilen gayrımeşru sayılacak ve boyutuna göre ikili düzeyde, Avrupa Birliği ve NATO nezdinde yanıt verilecek'' dedi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı ise Dışişleri Bakanı Semih Şükri'nin Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias tarafından telefonla arandığını, görüşmede Libya'daki gelişmelerin ele alındığını bildirdi.
Açıklamada ''Her iki bakan da Trablus'taki mevcut birlik hükümetinin uluslararası anlaşmalar ya da mutabakat muhtırası imzalama yetkisi olmadığının altını çizdiler'' denildi.
Dendias Twitter'dan yayınladığı iletide Şükri ile telefon konuşmasına değindi ve her iki tarafın da mutabakat muhtırası imzalayarak Libya Birlik Hükümeti'nin meşruiyetine gölge düşmesine neden olduklarını kaydetti. Dendias Pazar günü istişareler için Kahire'ye gideceğini söyledi.
Türkiye merkezi Trablus'ta bulunan Abdülhamid el Dibeybe liderliğindeki ulusal birlik hükümetini destekliyor. Hükümetin meşruiyeti ise Libya parlamentosu tarafından sorgulanıyor.
Mısır'ın müttefiki olarak görülen parlamento başkanı Aguila Salih, mutabakat muhtırasının gayrımeşru olduğunu çünkü yetkisi olmayan bir hükükmet tarafından imzalandığını söyledi.
Hükümetin kontrolu konusunda yaşanan çıkmaz Libya'da ulusal seçimlerin düzenlenmesi çabalarına gölge düşürmüş ve ülkeyi yeniden çatışma riskiyle karşı karşıya bırakmıştı.
Libya ve Türkiye arasında Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması mutabakat muhtırası 27 Kasım 2019'da imzalanmıştı. Anlaşma her iki ülkenin de Akdeniz'deki doğal kaynaklar üzerinde hak iddia etmelerinin önünü açmıştı.
