'Türkiye Sert Bir Tepki Gösterdi'

Ermeni soykırımı iddialarına ilişkin tasarının geçen ay Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu’nda onaylanmasının ardından Ankara’ya çağrılan Büyükelçi Namık Tan’ın bu kadar uzun süre geri gönderilmemesi; bazı ziyaretlerin iptal edilmesi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Washington’da yapılacak nükleer güvenlik zirvesine katılmayacağı yönünde bir izlenim ouşması kaygı yaratmıştı.

Gözlemciler, Türkiye'nin daha önce de defalarca Dışişleri Komisyonu’nda onaylanan tasarının bu sefer de kabul edilmesine fazlasıyla sert tepki gösterdiğini düşünüyordu.

Amerikan İlerleme Merkezi uzmanı Michael Werz, Büyükelçi Tan’ın Washington’a dönmesinin ve Başbakan Erdoğan’ın da Başkan Obama’nın davetini kabul etmesinin herkes tarafından memnunlukla karşılandığını söylüyor.

Werz Türkiye’nin son derece sert bir tepki gösterdiğini düşünüyor: “Çok sert bir tepki gösterildi. Başka örneklere bakmak gerekir. Çin örneğin, Amerika’nın Tayvan’a silah satışı olayı sırasında Büyükelçisini çekmeyi düşünmedi. Ancak Türkiye şimdi tekrar döndü ve en önemli müttefiki olan Amerika’yla diyalog arayışına girdi.”

Gözlemciler, Türkiye'nin, Komisyon’da onaylanan Ermeni soykırımı tasarısının Genel Kurulun gündemine alınıp alınmaması ihtimaline ek olarak Başkan Barack Obama’nın 24 Nisan Ermeni anma gününde yapacağı açıklama konusunda kaygı duyduğunu düşünüyor. Acaba Obama bu yıl “soykırım” der mi?

Seçim kampanyası sırasında 1915 olaylarını soykırım olarak gördüğünü söyleyen Obama, iktidara geldikten sonra bu tutumunu değiştirmiş ve bu sözcüğü kullanmamıştı.

Werz şöyle diyor: “Soykırım sözcüğünü kullanması muhtemel değil. Obama geçen yıl son derece sofistike ve diplomatik bir çözüm bulmuştu: ‘Benim tutumumu biliyorsunuz, bu soruna çözüm bulunmalı, ancak bu değerlendirmeyi yapacak kişi ben değilim’ demişti. Bu, Türkiye’nin içeride halledeceği bir konu. Dolayısıyla Başkan’ın bu konuya müdahale etmesini beklemiyorum.”

Washington’da hemen herkes tasarının Genel Kurulun gündemine alınmasını da beklemiyor.

Aslında Amerikalı yetkililerin önem verdiği esas konu Türkiye – Ermenistan arasındaki sürecin başarıyla tamamlanması. Amerikalı yetkililer iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına büyük siyasi yatırım yaptı. 12 – 13 Nisan tarihinde Washington’da yapılacak nükleer güvenlik zirvesine Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan da katılacak.

Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Michael Werz, bunun iyi bir fırsat olabileceğini söylüyor: “Türkiye’yle Ermenistan arasındaki sürecin işlediğini göstermek için iki liderin bir araya gelmesi, belki ortak bir açıklama yapması iyi bir fırsat olur. Bence sürecin başlaması Başbakan Erdoğan’ın başarısı. Washington’da bölgesel istikrara neden olacak pragmatik bir yaklaşımın devam ettiğinin vurgulanması iyi olur.”

Obama yönetimine yakınlığıyla bilinen Amerikan İlerleme Merkezi uzmanı Michael Werz Türk Amerikan ilişkilerinin – son günlerde yaşananlara rağmen – iyi durumda olduğunu söyledi: “Çok iyi bir ilişki. Çünkü Amerikan perspektifinden bakarsanız, Türkiye’nin en önemli stratejik ortaklardan biri olduğu malum. Başkan Obama'nın iktidarının hemen başında Türkiye’ye gitmesinin de bu ilişkiye verdiği önemi gösterdi. Amerika, ulusal güvenlik, uluslararası ilişkiler, bölgesel yapılanmalar, barış arayışları gibi konuların hepsinde Türkiye’yle işbirliği yollarını arıyor. Türkiye oyunun önemli bir parçası – tabii bu oyuna dahil olmak istiyorsa.”