ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un her yıl yayınladığı “İnternette Özgürlükler Raporu”na göre, Türkiye internetin özgür olmadığı ülkeler arasındaki yerini koruyor.
“İnternette Özgürlükler Raporu", dijital alandaki insan hakları üzerine yapılan yıllık bir çalışma. Çalışmayla, dünyadaki internet kullanıcılarının yüzde 87’sini oluşturan 72 ülkedeki internet özgürlüğü değerlendiriliyor. Bu yılki rapor, Haziran 2023 ile Mayıs 2024 arasındaki dönemi kapsıyor.
Bugün yayınlanan raporda Türkiye, Rusya, Çin, Suudi Arabistan, İran, Mısır gibi ülkelerle “internetin özgür olmadığı ülkeler” kategorisinde yer almaya devam ediyor.
Raporda ayrıca, ülkelerdeki internet sansürünün gösterildiği tabloda Türkiye, sosyal medyanın ve siyasi, sosyal, dini içerikli internet sayfalarının yasaklandığı, internet kullanıcılarının hapsedilebildiği ve kullanıcıların saldırıya uğradığı veya öldürüldüğü kategorilerde bulunuyor.
"Türkiye, olumsuz örneklerle öne çıktı"
Freedom House için “Freedom on the Net” raportörlüğü yapan Gürkan Özturan VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Türkiye'de geçtiğimiz yıl, altyapı yatırımları nedeniyle iyileşme gibi görünen bir puanlık artış yaşansa da, haklar alanındaki gerilemenin devam ettiğine işaret etti.
Küresel anlamda da internet özgürlükleri alanında gerileme olduğunu ifade eden Özturan, “Dünya çapında eğilim daha tutucu ve baskıcı iktidarların dijital dünyada varlıklarını belirgin hale getirdiğini gösteriyor. Fakat, Türkiye bu dönemde keyfi erişim kesintileri, sosyal mecralar ve iletişimin engellenmesi, habere erişim engeli, kullanıcıların tutuklanması ve fiziksel saldırılara uğraması kategorilerinin beşinde de olumsuz örneklerle öne çıktı ve dünyanın geri kalanına kötü bir örnek teşkil etti” diye konuştu.
Özturan, “özgür olmayan ülkeler” sıralamasında Türkiye’nin Birleşik Arap Emirlikleri ve Venezuela'dan az daha iyi, Ruanda, Kazakistan ve Azerbaycan'ın ise gerisinde bulunduğunu belirtti.
"İnternet özgürlüğü zarar görmeye devam ediyor"
Raporda, küresel internet özgürlüğünün 14’üncü kez gerilediği vurgulanırken, Myanmar ve Çin internet özgürlüğü açısından dünyanın en kötü durumdaki ülkeleri olarak sıralandı.
Raporun Türkiye ile ilgili kısmında ise, mobil hızlardaki artışa ve kısıtlama vakalarındaki azalmaya rağmen, sosyal medya paylaşımları nedeniyle verilen uzun hapis cezaları, çok sayıda erişim engeli ve içerik kaldırma kararları ile yanlış bilgilerin yayılması nedeniyle Türkiye'de internet özgürlüğünün zarar görmeye devam ettiği belirtildi.
Her yılki raporla yenilenen Türkiye bölümüne ayrıca, Haziran 2023 ile Mayıs 2024 dönemindeki bazı gelişmeler eklendi.
Temmuz 2023'te sosyal medya platformu X'e reklam yasağı getirildiği ve yasağın, X'in Türkiye'de yerel bir ofis açması ve yerel bir temsilci atamasının ardından Mayıs 2024'te sona erdiği kaydedildi.
Ocak 2024'te Anayasa Mahkemesi’nin, "kişilik haklarının ihlali" nedeniyle engelleme ve içerik kaldırma kararları vermek için sıklıkla kullanılan bir kanun maddesini iptal ettiği anımsatıldı.
Aralık 2023'te 17 sanal özel ağ (VPN) hizmetinin mahkeme kararı olmaksızın engellenerek çevrimiçi medya ortamının daha da daraltıldığı belirtildi.
Mayıs 2024'te ise, aralarında eski HDP eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 20 Kürt siyasetçinin, 2014 yılına kadar uzanan sosyal medya paylaşımları nedeniyle 9 ila 42 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldığı kaydedildi.
Forum