Türkiye Avrupa İle Krizin Eşiğinden Döndü

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nde (AKPM), Türkiye’nin yeniden denetim sürecine alınması yönündeki sesler uzun süredir hiç olmadığı kadar yüksek sesle dile getiriliyordu. Beklentiler de bu çağrıların karşılık bulacağı yönündeydi. Dün AKPM’de yapılan oylama ise bu yöndeki beklentilerin, en azından şimdilik, boşa çıkması sonucunu doğurdu.

AKPM’nin siyasi işler ve denetim süreciyle ilgili komisyonları Türkiye’deki demokratik kurumların işleyişinin acil gündem maddesi olarak tartışılmasını istedi. Bu talep önce AKPM’nin üst düzey organlarından olan büro tarafından ele alındı. Bürodan çıkan karar, beklentilerin aksine ve komisyonların çağrısına rağmen, Türkiye lehine oldu. Büro, konunun acil gündem maddesi olarak perşembe günü ele alınmasına bir oy farkla karşı çıktı.

AKPM’deki Türk heyeti başkanı AK Parti milletvekili Talip Küçükcan oylama öncesinde yaptığı konuşmada, Türkiye’nin çok sayıda zorlukla karşı karşıya olduğunu belirtip, “Tartışma için doğru zaman değil” diyerek oturumun yapılmamasını talep etti.

AKPM üyeleri arasında tartışmaya neden olan bu tutumun ardından konu Genel Kurul’a geldi. Oylamaya 181 parlamenter katıldı. Bunlardan 94’ü oturum yapılması yönünde oy kullandı. 68 parlamenter oturum yapılmaması yönünde oy kullanırken 19 parlamenter de çekimser kalmayı tercih etti. Her ne kadar oturum lehinde oy kullananların sayısı aleyhte oy kullananlardan fazla olsa da oturumun yapılmaması yönünde karar verilmiş oldu. Bunun nedeni ise oylamaya katılanların üçte ikisinin lehte oy kullanmamış olmasıydı.

Bu sonuç, AKPM Genel Kurulu’nda Türkiye’nin tekrar denetim sürecine dahil edilip edilmeyeceğinin masaya yatırılması tehlikesini şimdilik ortadan kaldırdı. Türkiye, son dönemde hazırlanan tüm raporlarda olumsuz vurguların dozunun çok yüksek olması ve son olarak da Ankara’da temaslarda bulunan AKPM yetkililerinin denetim sürecinin yeniden işletilmesi yönünde görüş bildirmesi nedeniyle bu tartışmanın acil gündem maddesi olarak yapılmasını istemiyordu.

Normal şartlarda Türkiye konusunun ilkbahar ya da yaz aylarında gündeme gelmesi öngörülüyor. Oturum bu hafta yapılsaydı Türkiye’nin manevra alanı ciddi şekilde kısıtlanacaktı.

Denetim süreci, insan hakları ve hukuk devleti alanında yükümlülüklerini yerine getirmemiş, demokrasisi belirli bir olgunluğa ulaşmamış ya da bu alanda ciddi zaaflar yaşayan ülkelere uygulanıyor. Türkiye, bu yükümlülüklerini kısmen yerine getirmiş ülkeler arasında sayıldığı için denetim sonrası diyalog sürecinde yer alıyor.

Türkiye’nin 1996-2004 arası dahil olduğu denetim sürecinde halen dokuz ülke var. Bunlar Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Rusya, Sırbistan ve Ukrayna. Denetim sonrası diyalog sürecinde ise Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Karadağ ve Makedonya yer alıyor.