Turizm, Türk ekonomisinin can damarlarından biri. Türkiye, turist sayısında Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, İspanya, Çin ve İtalya’nın ardında dünya altıncısı. 2008 yılında baş gösteren küresel ekonomik krizin yansıdığı 2009 yılı dışında, son 10 yılda Türkiye’nin turizm gelirleri düzenli olarak arttı. Ancak 2015 yılında Rus savaş uçağının düşürülmesi sonrası turizm gelirleri ilk kez düşüşe geçti.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, turizm geliri, 2015'te bir önceki yıla göre yüzde 8,3 azaldı ve 31 milyar 464 milyon 777 bin dolara geriledi. Gelirlerdeki kayıp, üç milyar dolar civarında oldu. Yabancı turist sayısı ise 35 milyon 850 binden, 35 milyon 592 bine düştü.
Türk turizmi 2016 yılında da yükselişe geçecek gibi gözükmüyor. Bu durumu en az kayıpla atlatmak için Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu, ‘Türkiye turistiyiz’ kampanyası başlatma kararı aldı. Konfederasyonun kampanyası için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da mesaj verdi ve “Yurtdışına tatile gitmeyin, bütün turizm faaliyetlerinizi yurt içinde yapın’’ dedi.
Bahattin Yücel: Türk turizmi %50 kaybeder
Eski Turizm Bakanı ve Turizm Araştırmaları Derneği Başkanı Bahattin Yücel, Türklerin tatillerini yurtiçinde geçirmesinin dahi turizmin karşı karşıya kaldığı sorunlara çare olamayacağını söylüyor.
Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Yücel, ‘‘Türkiye’den 2015’te yurtdışına satılan paket tatil programı 1 milyondan az. Bunların tümü tatillerini Türkiye’de geçirse bu kimi kurtaracak? Türkiye’nin bu yıl turizmde %50 civarında kayıp yaşaması muhtemel. Rusya’dan 5 milyon turist geliyordu. Diplomatik kriz olmasa dahi bu ülkenin yaşadığı ekonomik kriz yüzünden gerileme olacaktı. Şimdi bu pazarda gelir düzeyinde en az %75 kaybedeceğiz. Bu pazarın %60’ını Türk şirketleri kontrol ediyordu. 1,5-2 milyar dolar ciro yapan şirketler vardı. Şimdi durum felaket. Sultanahmet saldırısından sonra Almanya pazarı çöktü. İskandinav ülkeleriyle İsviçre de bıçak gibi kesilir’’ diye konuşuyor.
Arap Turistler Türk turizmine çare olabilir mi?
Anadolu Ajansı’na konuşan Arap Turizm Örgütü Başkanı Bandar Fahad Al Fehaid, geçtiğimiz yıl 2 milyon 400 bin olan Arap turist sayısının 2016’da artış göstereceğini söyledi. İngiliz Times gazetesine konuşan Thomas Cook’un CEO’su Peter Fankhauser ise fiyatların %10-15 düşmesi halinde Türkiye’nin yeniden tatil rotası olabileceğini belirtiyor.
Bahattin Yücel ise, İngilizlerin fiyat kırma politikası güttüğünü, Arap turistlerin de Türkiye’nin açığını kapayacak potansiyelin uzağında olduğunu savunuyor.
Yücel: Mülteci ölümleri, sığınmacı kaçakçılığı ve Güneydoğu’daki şiddet Türkiye algısını dinamitledi
Eski Turizm Bakanı’na göre, yalnız Rusya’yla yaşanan gerilim ve IŞİD saldırıları değil Güneydoğu’daki terör ve şiddet olayları, Ege’deki mülteci ölümleri ve gazeteci tutuklanmaları da Batı’daki Türkiye algısını çok olumsuz etkiliyor.
Yücel, ‘‘Gazeteciler hapiste, Ege Denizi’nde her ay yüzlerce insan kadın çocuk demeden ölüyor. Türkiye sığınmacı kaçakçılığı yapan bir ülke. Adam başı 3 bin Euro’ya bu iş yapılıyor, polis ve jandarma buna göz yumuyor. Güneydoğu’da günlerdir şiddet var. Kentlerde adeta savaşa yaşanıyor. Bu sürekli dünya televizyonlarında yayınlanıyor, Türkiye savaşla anılan bir ülke haline geldi. Bugün dinamik tanıtım yapalım denirken turizm ve Türkiye algısı adeta dinamitleniyor’’ diyor.
Turizmdeki krizin az hasarla atlatılması için ne yapılmalı?
2016 yılı Ocak ayı itibariyle Yunanistan’ın %30, İspanya’nın %18 arttığına dikkat çeken Yücel, Rus turistlerin de eski göz ağrıları Bulgaristan ve Macaristan ile Karadağ’a gitme hazırlıkları yaptığını söyledi.
Eski Turizm Bakanı, tüm bu manzaraya rağmen Türkiye’nin turizmde yaşayacağı krizin etkisini azaltma şansı bulunduğunu görüşünde:
Bahattin Yücel, ‘‘Hükümetin okulları bölgesel olarak farklı tarihlerde tatil ederek iç turizmi hareketlendirmeli, şirketlere personel tatil harcamalarına vergi indirimi uygulamalı, bölgesel markalaşmaya ve ürün hazırlamaya ağırlık verilmeli, Türk Hava Yolları reklam filminde yaptığı gibi Metropolis gibi hayali şehirlere uçmak yerine Antalya, Bodrum ve Dalaman’a günlük tarifeli uçuş planlamalı, hızla kriz yönetimi oluşturulmalı, işletmelerdeki çalışanları korumak için ücretliler adına ödenen SGK ve vergilerin kriz boyunca, faizsiz ertelenmeli’’ önerilerini sıraladı.
“Önlem alınmazsa Antalya, Fethiye, Kuşadaşı can çekişecek”
Bu önlemlerin hızla alınmaması halinde Türk turizminin 2016 yılında can çekişeceğini söyleyen Yücel, ‘‘Yabancı turistin 15-20 milyon seviyesine gerilemesi kaçınılmaz. Türkiye’ye gelen turist 600 dolar harcıyor. Bu da demek oluyor ki turizm gelirli 12-15 milyar dolara gerileyebilir. Yalnız bu olmaz. Antalya, Fethiye ve Kuşadası can çekişeceğinden buralarda ciddi bir istihdam daralması olacak. Bu insanlar İstanbul gibi büyük kentlere göç edecek’’ diye konuştu.
