Azerbaycan’la Ermenistan arasında Eylül ve Ekim aylarında Dağlık Karabağ nedeniyle çıkan çatışmalarda Türkiye'nin verdiği silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Azerbaycan'ın zaferine büyük katkı sağlaması, uluslararası alanda yankı bulmaya devam ediyor.
SİHA’lar, askeri uzmanlar tarafından Ermeni ordusunun ciddi kayıplarına ve sonuçta Ermenistan’ın yenilgisine yol açan en önemli faktör olarak tanımlanırken, Alman basınında çıkan yorumlarda, söz konusu savaş neredeyse "sadece SİHA’larla kazanılan ilk savaş" olarak yorumlandı.
Konvansiyonel silahların artık SİHA’lar karşısında bir rolü olmayacağının ifade edildiği analizlerde, muharebe tankları, toplar ve hava saldırı sistemleriyle, kara kuvvetleri ağırlıklı klasik savaş senaryolarında, SİHA’ların katkısıyla ciddi bir paradigma değişikliği yaşandığı ön plana çıkarılıyor.
Bu noktada Alman ordusunda da "Silahlandırılmış insansız hava araçları kullanmalı mı, kullanmamalı mı?" tartışmaları yeni bir ivme kazandı. Federal Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer, Hamburg’daki Federal Ordu (Bundeswehr) Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada, Türk SİHA’ların başarısını överek "Karabağ’da, tarihin ilk SİHA savaşı yaşandı. SİHA’lar, bombardımanlarla savaşın seyrini değiştirdi. Sonuçları, kaybeden taraf için çok ağır oldu" şeklinde görüş belirtti ve Alman ordusunun hava savunma ve saldırı sistemlerinin bu konuda eksikliğine vurgu yaptı. Kramp-Karrenbauer, ordu mevcudundaki insansız hava araçlarının silahlandırılması ve yeni SİHA’ların alınması talebinde bulundu.
"SİHA'ları kendi savunmamız için kullanmak istiyoruz"
Almanya Genelkurmay Başkanı Eberhard Zorn da SİHA’ların, yurtdışında değişik misyonlarda görev yapan Alman askerlerin korunması açısından gerekli olduğunu belirtti ve "Alman ordusu olarak SİHA'ları kendi savunmamız ve kendimizi korumak için kullanmak istiyoruz" dedi.
Almanya Savunma ve Stratejik Araştırmaler Enstitüsü (GIDS) Başkanı Gert Estenhofer, Alman savunma sisteminin çağın gereklerine cevap verebilmesi için, insansız hava araçlarının silahlandırılması gerektiğini söyleyerek "Türkiye bu konuda çok yüksek bir teknik düzeye ulaştı. Biz SİHA’ların gerekliliğini tartışırken, Ankara yıllardır başarılı bir teknoloji oluşturdu. Değişik tipte araçlar geliştirdiler, sunulan arz alışveriş merkezlerindeki tezgahları anımsatıyor" diye konuştu.
Alman ordusunda yaklaşık 580 insansız hava aracı bulunuyor. Orduya ait insansız hava araçlarının silahlandırılması ve yeni SİHA’ların satın alınması Alman siyasetinde yıllardır tartışmalı bir konu. Koalisyon hükümetinde Birlik Partileri CDU/CSU İsrail’in geliştirdiği SİHA modeli Heron TP’nin alınmasını talep ederken koalisyon partneri SPD, bunu engelleyen taraf olarak biliniyor.
İHA'ların geliştirilmesi ve orduya SİHA tedarik edilmesi, Birlik Partileri’yle SPD arasında üç yıl önce imzalanan koalisyon sözleşmesinde yer almasına rağmen son olarak, SPD Genel Başkanı Norbert Walter-Borjans, "Alman ordusunda SİHA'ların kullanımını için gerekli tartışmalar anayasa hukuku açısından ve etik olarak tatmin edici değil. O yüzden bizim buna onay vermemiz söz konusu olamaz" diyerek sosyal demokratların tavrını netleştirdi ve silahlandırılmış yeni İHA’ların bu yasama dönemi bitmeden alınmasının önünü kapattı.
SPD’nin Federal Savunma Politikaları sözcücü Eva Högl, bundan kısa bir süre önce SİHA’ların alınmasından yana tavır belirtirken etik olarak da bir engel görmediğini, insansız hava araçlarının caydırıcı etkisi olacağını savunmuştu.
SPD genel başkanının son açıklaması, gelecek yıl sonbaharda yapılacak genel seçime yönelik yatırım olarak değerlendirilirken aynı zamanda hükümette krize neden oldu. CDU’nın savunma politikaları sözcüsü Hennig Otte, "Sosyal demokratlar askerlerimize ihanet ediyor. Yıllardır yapıcı ve nesnel olarak yapılan ve SİHA’ların önemini belgeleyen tartışmalara rağmen, SİHA’lara karşı çıkmaları, askerlerimizin güvenliğini tehdit ediyor" dedi.
Savunma Bakanlığı’ndan kaynaklar da Bakan Kramp-Karrenbauer’in SPD’nin tutumuna kızdığını ve bakanlığın bütçesinden bir bölümünü, 2015 yılında Almanya’nın Fransa, İspanya ve İtalya’yla başlattığı ortak SİHA projesi "Eurodrone"nın canlandırılması için ayırmayı hedeflediği belirtiliyor.
Almanya’nın Fransa’yla geliştirmeyi hedeflediği ilk silahlı insansız hava aracı "Euro Hawk" projesi, 12 yıl sürdükten ve 660 milyon Euro harcandıktan sonra 2018 yılında rafa kaldırılmış, geçen yıl Kanada’nın projeyi satın almak için Almanya’ya teklif sunduğu belirtilmişti.
