Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 8 Temmuz’da yayınladığı Mayıs ayına ait konaklama istatistikleri turizm işletme belgeli konaklama tesislerine gelenlerin sayısında ve gecelemede büyük bir düşüş yaşandığını ortaya koyuyor. Verilere göre 2019 Mayıs ayında konaklama tesislerine gelenlerin sayısı 4,5 milyonu aşarken, 2020 Mayıs’ında bu sayı 400 bin civarına düştü. 2019 Mayıs’ında 14 milyonu aşan geceleme sayısı da 2020 Mayıs ayında 800 bin civarına geriledi.
Başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği üyelerinin ve Türkiye’ye en fazla turist yollayan Rusya gibi ülkelerin kendi vatandaşları için Türkiye’ye gidiş kapısını hala kapalı tutması da sektöre büyük darbe vurdu. Ocak 2020’de turizm işletme belgeli konaklama tesislerine gelen yabancıların sayısı 1 milyon 100 bine yaklaşırken, Mayıs ayında bu rakam 33 bin 600’e düştü.
1200 kişilik tatil köyünde 250 kişi var
İzmir’in Seferihisar ilçesinde 1200 yatak kapasitesiyle daha çok yabancı turistlere hizmet veren bir tatil köyü de turizmdeki gerilemeden payını alan işletmeler arasında. Tesisin işletmecisi Funda Bagana, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, geçen yıl bu dönemde tatil köyünün tam kapasiteyle çalıştığını, ancak şimdi yaklaşık 250 turiste hizmet verdiğini söyledi. Bagana, kalanların çok büyük bir kısmının yerli turistler olduğunu da sözlerine ekledi.
Bagana, özellikle Almanya’nın kendi vatandaşları için Türkiye’yi turizm destinasyonları arasına almamasına tepkili: “Bakanlık Mayıs ayında çok doğru bir adım atarak güvenlik ve sağlıkla ilgili alınacak tedbirler konusunda otelcilere öncülük etti. Önlemler konusunda hiç taviz de vermedi. Açık olan tesislere 15 Temmuz’a kadar güvenli otel sertifikası alma zorunluluğu getirdi. Bu sertifikayı almayan tesisler kapatılacak ve ruhsatları iptal edilecek. Bu, bizim güvenli bir destinasyon olduğumuzu dışarıya anlatabilecek en doğru sinyal. Ancak Almanya’nın tutumu çok üzücü. Yalnızca Türkiye’deki turizm sektörünü vurmuyor. Almanya’daki acenteler ve tur operatörlerini de çok zor durumda bırakıyor. Bunun en kısa zamanda bakanlığımızın da aldığı önlemlerle engelin aşılacağını umut ediyorum.”
Sektörde işsizlik artıyor
Turist sayısındaki ve gelirlerdeki azalma, sektördeki işsizliği de arttırdı. Turizm sektöründe sezonluk çalışmanın yaygın olduğunu hatırlatan Bagana, “Biz şu anda kış personeli ve az sayıda sezonluk personelle işimizi idare etmeye çalışıyoruz. Keşke açılsa da biz de yeniden eleman alabilsek” dedi.
Bagana, sektörün devletten beklentilerini de şu sözlerle dile getirdi: “Kısa çalışma ödeneği, ilk üç ayda bize bir nebze nefes oldu. Ama açılan tesisler için bizim şu anda devletten hem maaş hem de vergiler konusunda desteğe ihtiyacımız var. Çünkü biz şu anda özel sektör olarak, kendi cebimizden yiyerek bu tesisleri açıyoruz. Ama tesisler de açılmazsa, uçuşlar başladığında müşteriyi ağırlayacak ve kaliteli hizmet verecek tesislerin sayısı çok az olacak. Onun için açmak zorunda tesisler. Devlet, sektör ve kamu kuruluşlarının el ele ben bunun üstesinden geleceğimize inanıyorum.”
“İşlerimiz yüzde 60 azaldı”
Sadece tatil köyleri değil, turistlere hizmet veren bütün işletmeler büyük bir sıkıntı içinde. Sığacık limanında deniz kenarında yıllardır turistlere hizmet veren lokantalar neredeyse tamamen boş. Lokantalardan birinde şef garson olarak çalışan Erkan Akdeniz, VOA Türkçe’ye işlerin geçen yıla kıyasla en az yüzde 60 oranında azaldığını söyledi.
Akdeniz, “Biz yılların işletmesiyiz. Oturmuş bir müşteri kitlemiz var. Ona rağmen işlerimizde azalma var. Maalesef, her geçen yıl bir önceki yılı arar hale geldik. Görüyorsunuz zaten pek kimse yok. Turizm çöküşte. İşimiz çok zor, daha az elemanla, daha az üretimle yürütmeye çalışıyoruz ama çok zor. Mesela biz daha önce 20 personelle çalışırken şu anda altı kişi çalışıyoruz” dedi.
“Hiçbir şekilde destek görmedik”
Bölgede turistlere yönelik faaliyet gösteren diğer esnaf da durumdan şikayetçi. Sığacık Kaleiçi’nde bir butik ve küçük bir pansiyon işleten Songül Çokçetin, yaşanan durumu, “Her yıl, geçen yılı aratıyordu. Bu yıl, her yılı birden aratır oldu” sözleriyle açıkladı.
Çokçetin, “İşlerimiz son derece kötü. Kirayı dahi çıkaracak durumda değil. Küçük esnafa destek verilecek dendi ama hiçbir şekilde destek görmedik. Kimse bize 'ne haldesiniz, kiranızı nasıl ödüyorsunuz' diye sormadı” diye konuştu.
Şu anda kimseyi çalıştırmadığını belirten Çokçetin, sağlık durumu elvermediği için sadece dışarıdan temizlik personeli tuttuğunu söyledi. Çokçetin, “Keşke iki üç kişi çalıştırabilsem. Gönül istiyor ki iki üç kişi ekmek yesin. Sigortalı olsun. Türkiye şartlarında insanlara bir nebze olsun faydamız olsun. Ancak maalesef, maalesef” dedi.
