Amerika’da Kasım ayında Kongre ara seçimleri ve yerel seçimler yapılacak. Bu kez başkanlık seçimi yok. Amerika’da Kasım ara seçimleriyle ilgili beklentileri ve Başkan Trump’ın hukuki sorunlarını Seattle’daki Washington Üniversitesi’nden Profesör Reşat Kasaba’yla konuştuk.
Cumhuriyetçilerle Demokratlar kampanya sürecinde mücadele ediyor, iki yıldır başkan olan Donald Trump da siyasi ve hukuki sorunlarla uğraşıyor. Eski avukatı William Cohen, Trump’ın seçim kampanyası sırasında usulsüzlük yaptığını ve hakkındaki yolsuzluk iddialarını kabul etti.Cohen savcılıkla işbirliğine gitti ve bunları bir ‘siyasi aday’ için yaptığını itiraf etti. Bu kişinin Trump olduğu söyleniyor. Bu dava başkan olarak Trump’ı ne kadar etkiler?
Profesör Reşat Kasaba: “Bu Kasım seçimlerinin sonucuna bağlı. Eğer Trump desteğini korursa, Cumhuriyetçi Parti seçimleri kazanırsa o zaman Cohen ve Manafort davalarının Trump üzerindeki etkisi az olacak. Fakat eğer beklendiği gibi Kasım seçimlerinde Cumhuriyetçiler büyük bir kayba uğrarlarsa, o zaman tabii bu Trump’ın durumunu çok zayıflatacak. Kongre’nin ne yapacağına, nasıl oluşacağına bağlı Kasım’dan sonra. Onu beklemek gerekiyor.”
Trump’ın eski kampanya yöneticisi Paul Manafort da hakkındaki sekiz iddiadan suçlu bulundu. Bu iddialar arasında Rusya’nın seçimlere müdahalesini bilmek ve vergi yolsuzluğu dahil birçok ciddi suçlama var. Cohen ve Manafort davaları Trump’a uzanabilir mi, başkanlığına zarar verebilir mi?
Profesör Reşat Kasaba: “Verebilir. Bence bir ölçüde verdi bile. Cohen’in Trump’ın sadece avukatı olmadığı, aynı zamanda ona çok yakın bir kişi olduğu anlaşılıyor.Trump için bir sorun çıktığı zaman kanundışı bile olsa o soruna çözüm bulduğu anlaşılan bir kişi ve Trump’ın işleriyle ilgili olarak çok bilgisi olduğu görülüyor. Cohen’in kendisini korumaya çalıştığı anlaşılıyor çünkü eğer işbirliği yapmazsa savcılarla sekiz yıla kadar hapis cezası alma olasılığı var. Manafort davası daha farklı. Tabii onun davası bitmeden, Trump’ın Manafort’u affetmesi çok zor bence. Adli süreci önleme durumunda olur Trump o zaman. Onu beklemek zorunda. Fakat Trump’ın bu hukuki süreci etkilemesi sözkonusu değil, o da kamuoyunda bu konuda konuşmaya devam ediyor, kendisini destekleyen oy tabanına hitap ederek durumu düzeltmeye çalışıyor. Bunun nasıl sonuç vereceğini de Kasım seçimlerinden sonra göreceğiz.”
Bu iki dava Rusya’nın Amerika’daki Başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddialarını soruşturan Özel Savcı Robert Mueller’ın elini güçlendirir mi?
Profesör Reşat Kasaba: “Evet. Çok profesyonel bir şekilde, çevresine hiçbir sızıntıya yol açmadan yürütebiliyor soruşturmayı özel savcı. Bu çok önemli tabii. Kongre’de soruşturmanın Cumhuriyetçiler arasında bile bu işin biran önce hatta Kasım seçimlerine kadar sonuçlanmasını isteyenler var. Mueller’ın bunlardan etkilendiğini düşünmüyorum. Fakat yine dediğim gibi Kasım seçimlerinden sonra Cumhuriyetçiler hem Senato’da hem de Temsilciler Meclisi’nde kontrolu ellerinde tutarlarsa bence Mueller’ın işi de çok zorlaşacak.”
Bazı uzmanlar Başkan Trump’ı bu iki davada ‘suç ortağı’ olarak gördüklerini söylüyor. Sizce soruşturmalar Trump’ın görevden alınmasına kadar gidebilir mi?
Profesör Reşat Kasaba: “Siyasi bir karar tabii bu. Herşey Demokratlar’ın Kasım seçimlerinde çoğunluğu sağlamalarına bağlı. Sadece Kongre’yle de bitmiyor iş, Demokratlar’ın Senato’da da çoğunluğu almaları gerekiyor. Bunu da çok mümkün görmüyorum. Bana biraz zor gibi görünüyor.”
Kasım seçimlerinde Cumhuriyetçiler’in Kongre’de kan kaybetmesini öngörüyor musunuz?
Profesör Reşat Kasaba: “Bütün tahminler o yönde. Çok kutuplaşmış bir seçmen topluluğu var Amerika’da bu yıl. Ortaya çıkan adaylar her iki partinin de en sivri adayları. Onun için çok çekişmeli bir seçim olacak. Sonuçta beklenen Demokratlar’ın büyük kazanç sağlaması çünkü ancak o şekilde Kongre’nin tekrar Başkan üzerindeki denetim görevini yerine getirmesi mümkün olacak. Şu anda biraz zor çünkü aynı parti kontrol ediyor iki tarafı da.”
Kamuoyu araştırmaları bütün bu gelişmelere rağmen Trump’ın kendi tabanından aldığı destek oranını koruduğunu gösteriyor. Sizce Trump, ikinci dönem için aday olur mu?
Profesör Reşat Kasaba: “Çok büyük bir gelişme olmazsa, iç veya dış politikada, ben olmasına kesin gözüyle bakıyorum. Çünkü bu kendisi için çok önemli. Tekrar girip tekrar kazanmak. Kendi bildiğini okuyan bir Başkan Trump. Bence aday olacak.”
Bütün olumsuz gelişmelere, hukuki sorunlara rağmen Trump, tabanından aldığı desteği koruyor. Bu desteği nasıl açıklıyorsunuz? Ekonominin iyi gitmesine mi bağlamak gerekiyor bu desteğin devam etmesini, başka nedenleri var mı?
Profesör Reşat Kasaba: “Elbette ekonominin de etkisi var ama Trump’a oy verenleri ne kadar etkilediği de çok açık değil şu anda. Bence bu onun da ötesinde Amerika’da hala geçerli olan genellikle ırk konularına, son zamanlarda da yeni gelen göçmenlere yönelik bir takım duygular var. Trump bunları körüklüyor ve bunları körükleyerek de tabanını kontrolu altında tutuyor. Kendilerini daha ılımlı gören Cumhuriyetçiler Trump’ı takip eder mi, bir çoğunluk kazanmaya doğru gider mi bilmek zor. Trump’ın yüzde 40’lardaki desteği bence ekonomiden çok bu dediğim diğer faktörlerle açıklanabilir.”
