Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Florida’daki evinde geçen ay yapılan FBI aramasında ele geçirilen belgelerin incelenmesi için özel uzman/bilirkişi atanması talebi federal yargıç tarafından kabul edildi. Kararın Adalet Bakanlığı’nın gizli belgelere ilişkin yürüttüğü soruşturmayı geciktirebileceği belirtiliyor.
Federal yargıç Aileen Cannon, mahkemenin kişisel eşyalar, belgeler ve avukat-müvekkil gizliliği kapsamına girdiği iddia edilen materyallerin incelenmesi amacıyla özel uzman atanması için yetki verdi.
Yargıç Cannon, atanacak özel uzmanın FBI’ın ele geçirdiği belgelerin “avukat-müvekkil gizliliği” ya da bazı Beyaz Saray haberleşmelerini koruyan “idari imtiyaz” kapsamına girip girmediğini incelemekle sorumlu olacağını söyledi.
Adalet Bakanlığı’nın cezai soruşturmasını askıya alması emrini veren federal yargıç Cannon, Donald Trump’ın hukuk ekibine ve Adalet Bakanlığı’na özel uzman adaylarından oluşan öneri listesini göndermeleri için 9 Eylül Cuma gününe kadar süre tanıdı.
ABD istihbarat yetkilileriyse soruşturmada ulusal güvenliğe yönelik bir risk olup olmadığı konusundaki incelemesine devam edecek.
Yargıç Aileen Cannon’ın kararının açıklanmasının hemen ardından Adalet Bakanlığı ya da Trump’ın avukat ekibinden konuya ilişkin bir tepki henüz gelmedi.
Adalet Bakanlığı itiraz etmişti
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın avukatları, ele geçirilen belgelerin hem avukat-müvekkil gizliliği kapsamına hem de bazı Beyaz Saray haberleşmelerini koruyan idari imtiyaz kapsamına girip girmediğinin incelenmesi için özel uzman/bilirkişi atanmasını talep etmişti.
Trump’ın ekibi belgelerin incelenmesi için üçüncü bağımsız bir uzmanın atanmasının, hükümet üzerinde önemli bir denetim unsuru olacağını savunmuştu.
Soruşturmayı yürüten Adalet Bakanlığı ise belgelerin incelenmesinin tamamlandığını, avukat-müvekkil gizliliği kapsamına giren sınırlı sayıda belge tespit ettiklerini ve bu nedenle de özel uzman atanmasına gerek olmadığını belirterek buna karşı çıktı.
Adalet Bakanlığı söz konusu kayıtların Trump’a değil, hükümete ait olduğunda ısrar ederek, Trump’ın başkanlık yazışmalarının gizli kalabilmesini öngören imtiyazdan yararlanamayacağını vurguladı.
Haziran ayında Trump’ın temsilcileriyle Mar-a-Lago’da yapılan görüşmede bulunan Adalet Bakanlığı’nın karşı istihbarat yetkilisi Jay Bratt, 1 Eylül’de mahkemede yapılan oturumda, “Trump artık başkan değil. Başkan olmadığı için de bu belgeleri almaya hakkı yoktu” demişti.
Federal yargıcı Trump atamıştı
Trump’ın avukatlarının özel uzman talebini kabul eden ABD Bölge Yargıcı Aileen Cannon’ın, 2020 yılında görevden ayrılmadan birkaç ay önce Trump tarafından atandığı biliniyor.
Yargıç Cannon, 1 Eylül’de yapılan oturumda Trump’ın avukatlarının talebine sıcak baktığının işaretini vermiş, “Özel uzman atanmasının ne gibi bir zararı olabilir?” demişti.
Adalet Bakanlığı’nda daha önce görev yapmış olan hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi eski avukatlarsa, Trump’ın özel uzman atanması talebini eleştirdi.
Trump’ın göreve getirdiği eski Adalet Bakanı William Barr geçtiğimiz günlerde Fox News’a verdiği röportajda, özel uzman atanması talebini “zaman kaybı” olarak niteledi.
Eski Adalet Bakanı Barr, Trump cephesinden gelen, daha önce eski bir başkanın evinde FBI tarafından bir arama yapılmadığı yönündeki eleştirilerine de değinerek, “Bunun daha önce bir benzerinin yaşanmadığını söylüyorlar. Ancak daha önce bir başkanın gizli bilgileri alıp klübe (Mar-a-Lago) götürdüğü de olmadı” demişti.
Donald Trump ise belgeler üzerindeki gizliliği kaldırdığını savunmuş ancak bu iddiası hukuki açıdan kabul görmemişti.
William Barr, “Belgeler gizliyse neden hükümetten alınmış olabileceklerine ilişkin meşru bir sebep düşünemiyorum. Doğruyu söylemek gerekirse, bütün belgeler üzerindeki gizliliği kaldırmış olduğu iddiasına da şüpheyle bakıyorum. Çünkü bu hiç olası gelmiyor. Böyle bir şey büyük bir istismar olurdu, neredeyse belgelerin alınmasından daha kötü olabilecek bir boyutta düşüncesizlik olurdu” ifadelerini kullanmıştı.
Özel uzman nedir?
ABD yasalarına göre özel uzman ya da bilirkişi, mahkemenin emirlerine uyulmasını sağlamak ya da bir konuyla ilgili yargıca tavsiyelerde bulunmak üzere genellikle yargıç tarafından atanan bağımsız bir yetkili olarak tanımlanıyor.
Bu kişi çoğu zaman benzer soruşturmalarda daha önce görev almış olan konuya hakim avukatlardan seçilebiliyor.
ABD’de bir federal yargıç daha önce, eski başkan Donald Trump’ın kişisel avukatı Rudy Giuliani’nin evine ve ofisine yapılan son baskınlarda ele geçirilen elektronik cihazlardaki delillerin bağımsız değerlendirilmesi için özel bir uzman atanması talimatını vermişti.
Trump hakkındaki soruşturma kapsamında, aramada ele geçirilen belgelerin incelenmesi için ayrı bir filtre ekibinin çalışmasını tamamladığını belirten Adalet Bakanlığı ise özel uzman atanmasının soruşturmayı engelleyeceği görüşünde.
Soruşturmanın engellenmesi çabasının olup olmadığı inceleniyor
ABD Adalet Bakanlığı, bazıları “gizli” ve “çok gizli” olarak işaretlenmiş hükümete ait kayıtları izinsiz ve yasa dışı şekilde Beyaz Saray’dan çıkararak Florida’daki evine götürdüğü gerekçesiyle eski Başkan Donald Trump hakkında soruşturma yürütüyor.
Adalet Bakanlığı, FBI’ın, Trump’ın ekibinin, federal yetkililer geçtiğimiz Haziran ayında gizli belgeleri geri alınmaya çalıştığında bu belgeleri kasıtlı olarak gizlemiş olabileceğine ilişkin delil bulmasının ardından, soruşturmanın engellenmesine yönelik bir çaba olup olmadığını da inceliyor.
Resmi belgelere göre Trump’ın temsilcileri 3 Haziran’da federal yetkililerle yaptıkları görüşmede, Mar-a-Lago’da ayrıntılı bir arama yaptıklarını ve tüm gizli materyalleri hükümete iade ettiklerini beyan etmişti.
Ancak FBI’ın 8 Ağustos’ta Trump’ın Florida’daki evinde yaptığı aramada, aralarında gizli kayıtların da olduğu 33 kutu belge ele geçirilmişti.
Eski Başkan Donald Trump ise Adalet Bakanlığı’nı kendisine karşı “partizan bir cadı avı” başlatmakla suçluyor.
Bu haberde Reuters’ın konuya ilişkin haberinden bir bölüm kullanılmıştır.
