Başkan Donald Trump, Rusya-ABD arasında Soğuk Savaş döneminde yapılan nükleer anlaşmadan çekilme kararı aldı.
Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması (INF) dönemin başkanı Ronald Reagan ve Sovyet lider Mikhail Gorbaçov arasında 1987’de imzalanmıştı.
Anlaşma kısa, orta menzilli ve konvansiyonel füzelerin iki ülke tarafından kullanımını da engelliyordu.
Nevada’da yaptığı mitingin ardından gazetecilere konuşan Trump, ‘‘Rusya maalesef anlaşmaya uymadı. Bu nedenle anlaşmayı sonlandıracağız ve anlaşmadan çekileceğiz’’ dedi.
Gorbaçov'dan hata uyarısı
Anlaşmayı imzalayan isimlerden Eski Sovyet lider Mikhail Gorbaçov ise ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin hata olacağını vurguladı.
Interfax haber ajansına konuşan Gorbaçov, ‘‘Koşullar ne olursa olsun eski silahsızlanma anlaşmalarından vazgeçmemeliyiz’’ dedi ve ‘‘Washington’da bunun neye yol açabileceğini gerçekten anlamıyorlar mı? INF’den çekilmek bir hata’’ şeklinde konuştu.
Rusya : ‘‘Misillemeye neden olur’’
Rusya Dişişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov konuyla ilgili yaptığı açıklamada ABD’nin tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmesinin çok tehlikeli olacağını söyledi, bunun askeri-teknik bir misillemeye neden olacağını sözlerine ekledi.
ABD’li yetkilier Moskova’nın anlaşmayı ihlal eden bir yerden fırlatma sistemi geliştirmekte olduğunu düşünüyor. Bu sistemin Avrupa’ya kısa süre içinde bir nükleer saldırı yapabilmesine olanak tanıyacağı sanılıyor. Rusya ise bu iddiaları istikrarlı şekilde reddediyor.
Trump, Rusya ve Çin’in nükleer silah geliştirmeyi durdurmaması halinde ABD’nin de silah geliştireceğini söyledi.
INF’nin taraflarından olmayan Çin, konvansiyonel füze üretimine büyük yatırım yapıyor. Ancak anlaşma ABD’nin 500-5,500 km menzilli yerden fırlatmalı balistik füze ya da gemi füzesi üretmesini engelliyor.
Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Moskova’yı gelecek hafta ziyaret edecek.
Rus RIA haber ajansına göre Ryabkov, ABD’nin anlaşmadan çekilmesi halinde Rusya’nın misilleme yapmaktan başka şansı kalmayacağını söyledi ve ‘‘İşlerin bu raddeye gelmesini istemeyiz’’ diye konuştu.
TASS haber ajansı ise Ryabkov’un ABD’nin çekilmesinin çok tehlikeli bir adım olduğunu söylediğini aktardı. Ajansa göre Ryabkov, ‘‘Anlaşmaya uymayan Rusya değil ABD’’ diye konuştu.
Interfax ajansına göreyse Ryabkov ayrıca Trump yönetiminin anlaşmayı Kremlin’e şantaj yapmak için kullandığını ancak bu sırada küresel güvenliği tehdit ettiğini söyledi.
Avrupa'dan Farklı Tepkiler
Financial Times gazetesine konuşan İngiltere Savunma Bakanı da konuyla ilgili olarak Washington’a destek vereceklerini belirtti ve Kremlin’in anlaşmayla dalga geçtiğini kaydetti.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ise Trump’ın anlaşmadan çekilme niyetinin ‘‘üzücü’’ olduğunu söyledi.
Anlaşmanin Avrupa güvenlik mimarisinin önemli temellerinden olduğunu söyledi. Maas, Trump’ın bu açıklamasının hem Almanya’yı hem de Avrupa’yı zor sorularla yüzleşmek zorunda bırakacağını belirtti.
