İlham veren alıntılar, “meme”ler ve hatta dans videoları, Donald Trump'ı yeniden ABD başkanı seçilmesinden bu yana Çin sosyal medyasında yeni bir şöhret zirvesine taşıdı.
Instagram'a en çok benzeyen medya platformu olan Xiaohongshu'da “Trump” arama terimi, konuyla ilgili 200 binden fazla gönderi ve en az 880 milyon görüntüleme getiriyor. Son zamanlarda en çok paylaşılan gönderilerin her biri 72 binden fazla görüntüleme ve binlerce yorum aldı.
Trump’ın Village People grubunun YMCA şarkısı eşliğinde dans ettiği videolar Çin siber aleminde yayılıyor.
İçeriği eğlenceli bulan birçok kullanıcı, Trump'ı şakacı ya da komedyen olarak nitelendirirken, bazıları da yakında ikinci kez ABD Başkanı olacak olan bu yaşlı adamı, rol model olarak görerek ilham verici buluyor.
Analistlere göre Trump'ın popülaritesi, kampanyası boyunca sergilediği canlılık ve coşkudan kaynaklanıyor. Kendi ülkelerinde daha ağırbaşlı ve katı komünist örneklerle büyüyen pek çok genç Çinli’yi cezbediyor.
Elon Musk'ın seçim öncesi Trump mitingindeki videoları da Çinli sosyal medya platformu kullanıcıları üzerinde etkili oldu. Gönderilere yorum yapanlar, Musk’ı “iyi bir kapitalist” ve “Amerika'yı güçlü kılacak biri” olarak tanımlıyor.
“Bir idole ihtiyaçları var”
Bu izlenimler, Çin ekonomisinin karşı karşıya olduğu ve genç Çinliler’i “yaymaya”, yani rekabetçi iş piyasası ve diğer baskılar karşısında daha iyi bir yaşam için çabalamayı bırakmaya iten genel bir halsizliğin ortasında ortaya çıkıyor.
Trump'la ilgili pek çok paylaşımın altına yazılan yorumlardan biri şöyle: “78 yaşında, kulağına bir kurşun isabet etmiş ve çok kan kaybetmiş, ağır bir suçtan hüküm giymiş ve neredeyse hapse girecekmiş, 60'tan fazla kez temyize gitmiş ama yine de iş bulmak için çok çalışmaya devam etmiş ve kendisi için en iyi işi bulmuş. Çok çalışmamak için ne gibi bir mazeretiniz var?”
Jiangsu eyaletinde yaşayan yazar Liu, Trump'ın başkanlığa giden zor yolunun, geleneksel Komünist Parti kahramanlarıyla karşılaştırıldığında Çinli gençlere tam manasıyla ilham verdiğini söylüyor.
Yabancı medyaya konuşmanın tehlikeli olduğunu söyleyerek sadece soyadını paylaşan Liu, “Bireysel başarı olasılığını temsil eden bir idole ihtiyaçları var. Trump bu imaja uyuyor; her aksilikte daha da güçleniyor, sürekli mücadele ediyor ve ileri yaşında bile hala çok çalışıyor. Daha da önemlisi, genç Çinliler Trump'ın başarılı olmasını sağlayan türden adil ve hakkaniyetli bir ortam özlüyorlar” diyor.
Trump, Xi Jinping, Mao Zedong ve Çin'de örnek bir kahraman olan komünist asker Lei Feng gibi saygı duyulan pek çok Çinli ile doğrudan bir tezat oluşturuyor.
“Onların yaşamları çok zor görünüyor ve Çin'deki gençlerin arzuladığı türden yaşamlar değil” diyen Liu, Trump'ın farklı bir şeyi temsil ettiğine dikkat çekiyor. Liu’ya göre Trump, “bireyci ve fırsatçı Amerikan Rüyası’nı” temsil ediyor.
“Sleepy Orange” adlı bir kullanıcı kampanya videosunun altında, “Yeni yıldan önce altın bilezik takıp takamayacağınız tamamen size kalmış!” diye yazıyor. Çin Yeni Yılı’nda verilen önemli bir hediye olan altın, zenginlik ve refahın sembolü. Bu yorumu, 2 binden fazla kişi beğenmiş.
Liu, Trump'ın açık sözlülüğünü de takdir ettiğini, çünkü yüce idealler ve ahlak vaazı vermediğini, pratik ve gerçekçi olduğunu söyledi. Liu, Çinli yetkilileri ve siyasi sloganlarını “belirsiz ve boş” olarak nitelendirdi.
“Trump’ın popülerliği, Xi'den hoşnutsuzluğu yansıtıyor”
ABD’de yaşayan Çinli medya fenomeni Chen Weiyu, VOA'ya yaptığı açıklamada Trump'ın Çin sosyal medyasındaki popülaritesinin, Çinli liderlere yönelik derin bir hoşnutsuzluğu temsil ettiğini söyledi ve insanların Trump'ın içerikleriyle ilgilenmesini bir tür “yeniden programlanma” olarak nitelendirdi.
Chen, “Trump'ın kendisine duyulan hayranlıktan ziyade, Xi Jinping ve Çin Komünist Partisi'ne yönelik bir ret ve karşıtlık söz konusu. Trump'ı sevdiklerini ifade ederek aslında Xi Jinping'i sevmediklerini ve ona karşı olduklarını ifade ediyorlar” dedi.
Chen, Çin'de toplumun en alt kesiminde yer alan ve komünist elitler tarafından kontrol edilen bir ekonomide hayatta kalma mücadelesi veren insanların, kimsenin kendileriyle ilgilenmediğini ya da kendilerini savunmadığını düşündüklerini vurguladı.
Buna karşılık, ABD'de işsizlikle karşı karşıya olan işçi sınıfı, oylarını kendi çıkarlarını temsil edeceğine ve kendileri için daha iyi bir politika ortamı yaratacağına inandıkları bir lideri seçmek için kullanabiliyor.
Chen ayrıca Çin platformlarındaki Trump içeriğinin bolluğunu, Çin'de normalde yasak olan bilgilere erişmenin bir yolu olarak VPN, yani sanal özel ağların yaygınlaşmasına bağladı.
Trump içeriği Pekin’in izni dahilinde mi?
Ancak Tayvan'a yerleşen ilk Çinli “yurttaş gazeteci”lerden biri olan Zhou “Zuola” Shuguang, Trump'ın Çin sosyal medyasındaki popülaritesinin Çin Komünist Partisi'nin “zımni onayına” sahip olabileceğine dikkat çekti.
VOA'e konuşan Zhou, Pekin'in sansür sisteminin, içeriği kontrol etme konusunda son derece katı olduğunu, bu nedenle Trump'la ilgili içeriğin sosyal medyada geniş çapta yayılabilmesinin Komünist Parti'nin kasıtlı olarak içeriğin görülmesine izin verdiğini düşündürdüğünü söyledi.
Zhou, “Başka bir deyişle, Trump'ın içeriği Çin sosyal medyasında görünüyorsa, bu Trump'ın, parti tarafından büyük bir tehdit olarak görülmediği anlamına geliyor” dedi.
Trump'la ilgili içerikler tıklansa da bunların hepsi olumlu değil.
Bir yorumda bir kullanıcı, “Trump'ın geri gelmesi iyi bir şey değil, Tanrı Çin'i korusun” dedi. Diğerleri ise seçilmiş başkanla, saçının rengiyle ve makyajının onu sahnede nasıl gösterdiğiyle dalga geçiyor.
Yaklaşık 1000 kişi tarafından beğenilen bir başka yorumda ise “Çin’e yüzde 60 gümrük vergisi uygulanacak, kaç tane serbest ticaret işletmesi baskı altına alınacak?” deniyor.
Bu habere Katherine Michaelson ve Samuel Hui katkıda bulundu.
Forum