Amerika Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Başkan Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Pekin’deki görüşmeleri sonrasında, iki ülke arasında Kuzey Kore konusunda anlaşmazlık olmadığını belirtti.
Basına konuşan ve Başkan Trump’la birlikte Çin’de bulunan Tillerson, Trump ve Jinping’in insan hakları ve Güney Çin Denizi’ndeki sorunları da görüştüğünü belirtti.
Tillerson Pyongyang’la ilgili olarak da, “İki günlük görüşmelerimiz sürecinde Çinli yetkililer açık ve net bir şekilde Kuzey Kore’de nükleer silahları kabul etmeyeceklerini bize aktardılar” dedi.
“Her iki tarafın da hedefleri aynı” diyen Tillerson, görüşmelerde tarafların nasıl bir strateji izleyecekleri konusunda fikir alışverişi yaptıklarını söyledi.
Tillerson’a göre, Trump Çin lideri Xi’ye, “Güçlü bir insansın. Bu sorunu benim için çözebileceğinden eminim” dedi.
Önceki saatlerde Başkan Trump, dünyayı “katil rejim” olarak tanımladığı Kuzey Kore tehdidinden kurtarmak için Amerika ve Çin’in birlikte çalışması gerektiğini söylemişti.
Başkan Trump bu yorumu, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’le yaptığı basın toplantısı sırasında da ifade etti ancak basının sorularını yanıtlamadı.
Basın toplantısında Başkan Trump, Washington ve Pekin’in, Pyongyang’la ilgili konularda geçmişte yaptıkları hataları tekrarlamamak konusunda fikir birliği içinde olduğunu belirtti, geçmişteki hatalar sayesinde Kuzey Kore’nin daha hızlı nükleer silah teknolojilerini geliştirdiğini söyledi.
Trump, “Tüm medeni dünya Kuzey Kore tehdidine karşı birleşmeli” diye konuştu.
Öte yandan Çin lideri Xi’nin, Kuzey Kore konusundaki ifadeleri Trump kadar sert değildi ve Xi, “Yarımadayı nükleer silahlardan arındırmak konusundaki sert kararlılığımızı yeniden vurguladık” dedi.
Xi, Trump’a dönerek “Sizin gibi biz de bir çözüm olduğuna inanıyoruz” diye konuştu.
Daha sonra iş dünyası liderleriyle görüştükleri bir toplantıda konuşan Trump, Devlet Başkanı Xi’ye, “Kuzey Kore’yle olan ticareti kısıtladığı ve bankacılık ilişkilerini kestiği için teşekkür ederim. Çin bu sorunu kolayca ve kısa sürede çözebilir” dedi.
Ticaret de gündemdeydi
İki liderin görüştüğü konular arasında karşılıklı ticaret ilişkileri de var. Başkan Trump seçim kampanyası boyunca Çin ve Amerika arasındaki ticari dengelerin eşit olmadığını ve bu durumun Amerika’ya ve Amerikalılar’a zarar verdiğini söylüyordu.
Ticaret konusunda Dışişleri Bakanı Tillerson, uzun süren görüşmelere rağmen iki tarafın şu aşamaya kadar çok az bir uzlaşı içinde olduğunu belirtti.
Çin Genel Gümrük Dairesi’nin verilerine göre, 2017’nin ilk 10 ayında, Çin’in Amerika’yla ticaretinde 223 milyon dolar ticaret fazlalığı var.
Trump, Amerika’nın Çin’le olan ticari açığı için “her yıl şaşırtan şekilde yüz milyarlarca dolar fazla” yorumunu yapıyor. “Eski yönetimler bu rakamın büyümesine izin verdi” diyen Trump, “Çin’i suçlamıyorum, hatta Çin’e hakkını vermek lazım” ifadesini kullandı.
Devlet Başkanı Xi, ABD-Çin ticari ilişkilerini daha verimli bir geleceğin beklediğini belirtti ve Başkan Trump’ın ziyareti sırasında 250 milyar dolarlık iş anlaşmaları yapıldığını ekledi. Xi, “Amerika’daki Çin yatırımları hızlıca büyüyor” dedi.
Bloomberg News’un belirttiğine göre, Pekin ziyareti sırasında 15’e yakın iş anlaşması yapıldı. Ancak bunların çoğunun herhangi bir bağlayıcılığı yok ve hayata geçirilmeleri yıllar alabilir.
Amerikan Enterprise Enstitüsü uzmanlarından Derek Scissors, yapılan bu anlaşmaların Çin’le olan ticari ilişkilerdeki sorunlara değinmek konusunda pek bir etkileri olmayacağı görüşünde.
Scissors, “Başkan Trump anlaşmaları ve büyük rakamları seviyor. Ancak bunlar beğenmediği hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Bunlar arasında cari açık var ve Çin’in ticari uygulamaları değişmeden bu kapanmayacak” dedi.
Yaptıkları ortak basın açıklamasında Xi, “Ticari denge konusunda daha derin görüşmelere ihtiyaç var” dedi.
Çinli liderler, özellikle petrol ve doğalgaz sektörü, tarım ürünleri, eğitim konularında olmak üzere, ticari ilişkiler açısından daha refah bir gelecek görüyor.Çin ayrıca, Amerikan şirketlerini, dünyanın en büyük ekonomik işbirliği platformu oluşturma çabası olan “Tek Yol -Tek Kuşak” girişimine katılmaya davet etti.
Amerika ve Çin, sırayla dünyanın en büyük ekonomileri ve en güçlü orduların sahipleri.
Sığır ticareti
Trump yönetimi Çin ziyaretinde, Çin’in en büyük internet alışveriş sitesinin, Amerika’dan 1,2 milyar dolarlık sığır ve domuz eti alım anlaşması dahil pek çok iş anlaşmasının imzalanmasına önayak oldu.
Amerika Ticaret Bakanı Wilbur Ross, bu iş anlaşmalarının, ikili ticari ilişkilerin verimli bir şekilde büyümesi adına iyi örnekler olduğunu söyledi.
Trump turistik yerleri de ziyaret etti
Başkan Donald Trump ve First Lady Melania Trump, Çin’de törenlerle karşılandı. Trump çifti, Çin’in Yasak Kent bölgesini kendilerine özel yapılan turla gezdiler ve dövüş sanatlarının da sergilendiği bir opera seyrettiler.
Başkan Trump Pekin’e Güney Kore’nin başkenti Seul’da Pyonyang’a karşı sert mesajlar verdiği konuşmasından bir gün sonra vardı. Trump bu konuşmasında, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’a, “daha iyi bir yola adım atma” şansı için tüm nükleer silahlarını terketmesi çağrısında bulundu. Başkan Trump Kuzey Kore’yi, “Bizi hafife alma ve bizi sınama. Ortak güvenliğimizi, paylaştığımız refahı ve kutsal özgürlüğümüzü savunacağız” sözleriyle uyardı.
