Afganistan'daki Taleban yönetiminden bugün yapılan açıklamada, Amerika'yla yapılacak müzakerelerin Afganistan'a uygulanan yaptırımların kaldırılması, Afganistan Merkez Bankası varlıklarının erişime açılması ve Taleban liderlerinin Birleşmiş Milletler'in kara listesinden çıkarılmasına odaklanacağı bildirildi.
Amerika ve Taleban arasında Katar'ın başkenti Doha'da ilerleyen günlerde bir görüşme yapılması bekleniyor. Amerika'nın Afganistan özel temsilcisi Tom West, görüşmeye, Afgan kadınları, kız çocukları ve insan haklarından sorumlu özel temsilci Rina Amiri'nin de dahil olduğu ekiple katılacak.
Taleban yönetiminin Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki, Amerikalı yetkililerle yapılacak görüşmelerde Taleban heyetine başkanlık edecek. Muttaki'nin makamından yapılan açıklamada, görüşülecek gündem maddeleri arasında “Afganistan hava sahasının Amerika tarafından ihlal edilmesine son verilmesinin” de ele alınacağı belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Amerikan heyetinin, Taleban heyeti ve kilit Afgan bakanlıklarından teknokratlarla Doha'da Afganistan'daki “kritik çıkarları” ele alacağı kaydedildi.
Açıklamada, “Öncelikli meseleler arasında Afgan halkı için insani destek, ekonomik istikrar, tüm Afganlar'a yönelik adil ve insan onuruna yakışır muamele, güvenlik meseleleri, narkotik madde üretim ve kaçakçılığıyla mücadele çabaları yer alacak” denildi.
Amerikan heyeti, Katar'daki görüşme öncesinde Kazakistan'a giderek Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'dan yetkililerle buluştu. Toplantıda Afgan halkı için ortak destek konusu ele alındı.
Tom West, Kazanistan'ın başkenti Astana'daki görüşme sonrasında eski adı Twitter olan sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “Güvenlik, insan hakları, ekonomi ve insani ihtiyaçlar gibi kritik meseleler üzerinde kapsamlı fikir alışverişinden ötürü tüm katılımcılara ayrı ayrı teşekkür ediyorum” dedi.
Taleban, 2021 yılı Ağustos ayında Amerika'nın 20 yıl sonra Afganistan'daki askerlerini geri çekmesi üzerine Kabil'de iktidarı ele geçirdikten sonra hiçbir ülke tarafından resmi olarak tanınmadı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, dünkü açıklamasında, “Amerika'nın politikasında hiçbir değişiklik yok. Taleban ile çıkarlarımız açısından elverişli olduğu takdirde görüşeceğimizi çok açık bir biçimde ifade etmiştik” dedi.
Patel, “Görüşme, Taleban'ın meşrulaştırıldığı ya da ilişkilerin normalleştiği yönünde ya da tanınacağına ilişkin hiçbir türde işaret anlamına gelmemektedir” şeklinde konuştu.
Patel ayrıca Amerika'nın Taleban'ın insan hakları ihlalleri ve Afgan kadın ve kız çocuklarının marjinalleştirilmeleriyle ilgili kaygıları olduğunu da dile getirdi.
Afganistan'daki fiili köktendinci iktidar, yoksul Afganistan'ı yönetmek için şeriat kanunlarını dayatıyor. Kız çocukları, altıncı sınıfın ötesinde eğitimden mahrum bırakılıyor. Kadınların çalışması yasaklanırken park, spor salonu ve hamam gibi kamuya açık alanlardan uzaklaştırılıyor. Taleban en son bu hafta başında Afganistan'da kadınlara hizmet veren tüm güzellik salonlarını kapattı.
Birleşmiş Milletler ve diğer yardım kuruluşlarının Afgan kadın elemanlarla çalışmaları da yasaklanıyor. Bu ve bunun gibi yasaklar, 28 milyondan fazla insanın gıda yardımına ihtiyacı olduğu ülkede insani yardım faaliyetlerini sekteye uğratıyor. Yasak nedeniyle Dünya Gıda Programı, 8 milyon Afgan'ın yardıma erişimini sonlandırmak zorunda kaldı.
Uluslararası toplum, Taleban'ın Afgan kadınlar üzerindeki baskıcı uygulamaları kınadı ve kısıtlamaların kaldırılmasını talep etti. Köktendinci Taleban liderleri ise eleştirileri reddediyor ve uygulanan politikaların şeriat yasaları ve Afgan kültürüyle örtüştüğünü kaydediyor.
Özel temsilci Rina Amiri, bugün X üzerinden yaptığı paylaşımda, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Arnavutluk, Bangladeş ve Faslı temsilcilerle yaptığı son görüşmelerde kadın haklarının “İslam dini tarafından korunduğu ve kadınların ekonomik kalkınma ve istikrar için kilit önem taşıdığı” sonucuna vardıklarını kaydetti.
Amiri, “Afgan kadın ve kızların aşırı derecede baskı altına alınması, özellikle nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkeler açısından tehlikeli bir emsal oluşturuyor. Bu politikalar normalleştirilmemeli, dünya Afgan kadın ve kızlarının yanında yer almalı” dedi.
Forum