Son bir haftada açıklanan büyüme, sanayi üretimi rakamlarından sonra işsizlik ve istihdam rakamları da hükümet yetkililerin “krizde en kötü geride kaldı” açıklamalarını desteklemekten uzak görünüyor.
TÜİK’in bugün yayınladığı veriler, 2018 Aralık ayından 2019 Aralık ayına kadar geçen bir yıllık sürede işsiz sayısı 1 milyon 11 bin artarak 4 milyon 302 bin kişiye yükseldi. Bir yıl önce %10,4 olan işsizlik oranı ise %3,1 artışla %13,5’e ulaşmış oldu.
Türkiye son otuz yıl içinde en yüksek işsizlik oranı 2009’da görülmüş ve işsizlik oranı o yılı %14’le kapatmış, işsiz sayısı ise 3 milyon 471 bin olarak hesaplanmıştı.
Tarım dışı işsizlik ve genç nüfustaki işsizlik rakamlarına bakıldığındaysa, tarım dışı işsizlik oranı %12,4’ten %15,7’ye yükselirken genç nüfustaki işsizlik oranı ise %5,3 artarak %19,2’den %24,5’e çıktı.
DİSK-AR: “Geniş tanımlı işsizlik 7 milyon 153 bin”
Her ay “İşsizlik ve İstihdam Raporu” yayınlayan DİSK Araştırma Birimi (DİSK-AR) ise geniş tanımlı işsizliğin %20,9’a ulaştığını açıkladı.
DİSK-AR’ın raporunda, “Geniş tanımlı işsizlik 7 milyon 153 bin olarak hesaplandı. Sanayi üretimindeki ve büyümedeki büyük daralmaya paralel olarak istihdamda da daralma devam ediyor. Türkiye ekonomisinin yıllık yeni istihdam yaratma kapasitesi krizle birlikte ciddi biçimde geriledi. Aralık 2017’de 28 milyon 288 bin olan toplam istihdam 633 kişi bin azalarak Aralık 2018’de 27 milyon 655 bine geriledi. Ağustos 2018 ile Aralık 2018 arasında ise istihdamda 1 milyon 663 bin azalma yaşandı. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı ise yüzde 24,9 olarak açıklandı. Türkiye bir yandan yüksek enflasyon ve diğer yandan yüksek işsizliğin birlikte görüldüğü bir ekonomik kriz yaşıyor. Ekonomideki durgunluk ve küçülmeye yüksek işsizlik ve enflasyon oranları eşlik ediyor” dedi.
Prof. Kozanoğlu: “Türkiye tarihinde işsiz sayısı 1 yılda 1 milyon artış gösterdi”
İstihdam oranının %46,9’dan %45,4’e düşmesine dikkat çeken Altınbaş Üniversitesi öğretim üyesi Hayri Kozanoğlu, işsizlik ve istihdam rakamlarının yakın geleceğe umutla bakmayı imkansız kıldığını söyledi.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Prof. Kozanoğlu, “İşsizlik oranı %13.5 düzeyinde. Bu oran, 2009’da görülen %14’e çok yakın bir oran. Önümüzdeki iki ay içinde bu gidişle %14’ün aşıldığına tanık olacağız. Daha da vahimi işsiz sayısı son bir yılda 1 milyonun üzerinde artmış. Türkiye’de ilk kez 1 milyonluk bir işsiz artışı artış gözüküyor. Bu da tarihi bir seviye var. Üstelik yalnız işsizlik oranı artmıyor. İstihdam oranı da düşüyor. 378 bin kişi iş gücü piyasasına girmiş ama iş bulamamış. Bu da yetmezmiş gibi çalışanlardan 663 bin kişi de işsiz kaldı. Çok gerçekten karamsar bir tablo” dedi.
“Türkiye, Avrupa’nın en sert işsizlik sorunu yaşayan ülkesi olma yolunda”
Avrupa Birliği’nde işsizlik sorunuyla en fazla boğuşan İspanya ve Yunanistan’da işsizlik oranlarının düşerken Türkiye’de yükseldiğine dikkat çeken Prof. Kozanoğlu, Yeni Ekonomik Program’daki işsizlik hedeflerinin de tutturulamadığını ifade etti.
“İspanya ve Yunanistan’da işsizlik Türkiye’den yüksek ama orada düşme trendi var, bizde ise yükseliş trendi görülüyor. Türkiye Avrupa’nın en sert işsizlik sorunu yaşayan ülkelerinden biri olma yolunda ilerliyor. Unutmayın 31 Mart seçimi öncesinde işverenlere istihdamı daraltmayın, işçi çıkarmayın yolunda telkinler yapıldı. Bu baskıya karşın tablo bu kadar vahim. Bir başka endişe edici durum ekonomi yönetimin verdiği mesajlardan kaynaklanıyor. Bir ekonomide sorun yaşanıyorsa ekonomi politikasını belirleyenlerin sorunları doğru saptadığı ve çözüm yönünde adım attığını görebilmek gerekiyor. Daha geçenlerde Hazine ve Maliye Bakanı 2019’da 2,5 milyon yeni istihdam hayata geçireceğiz beyanat verdi. Bu işsizliğin %5,9’a düşeceği gibi uçuk bir sonuca vardırıyor. Gerçek soruna gerçekçi bir teşhis konduğunu söylemek mümkün değil.”
Doçent Çelik: “2019 yılında son otuz yılın en yüksek işsizlik oranını görebiliriz”
Çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileriyle ilgili çalışmalarıyla tanınan Doçent Aziz Çelik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizlik rakamlarının çok yüksek çıktığını, önümüzdeki aylarda da işsizlikteki artış trendinin süreceğini söyledi.
Doçent Çelik, “Tarım dışı işsizlik daha da sert tırmanıyor. %12.3’den %15.6’ya çıktı. Bu da kentlerdeki işsizliğin artışını gösteriyor. Genç işsizliği ve kadın işsizliği de hızlı tırmanıyor. Genç işsizliği %21,7’den %27’ye çıkmış tarım dışı işsizlik. Neredeyse 10 gençten 3’ünün işsiz ki bunlar iş aramayanlar bir de hiç aramayanlar var. Bunları da hesap ettiğimizde her 10 gençten beşi işsiz. Bölgesel olarak baktığımızda ülkenin doğusunda, güneydoğusunda ve güneyinde işsizlik daha yakıcı. Marmara’da ise nispeten daha düşük. Son 30 yılın en büyük işsizliği 2009’da görüldü. 90’lı yıllarda işsizlik %10’ların altındaydı. Bu ivme devam edecek gibi görünüyor. Dolayısıyla önümüzdeki aylarda işsizliği son otuz yılın zirvesinde görebiliriz” dedi.
