Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Suriyeli milyonlarca mültecinin artık eve dönüş yaparak vatanlarını yeniden inşa etmeye başlayabileceğini; artık ülkenin büyük kısmında huzur ve istikrar oluştuğunu söyledi. Putin bu görüşünü Suriye lideri Beşar Esat ile geçen hafta yaptığı bir tele-konferansta dile getirdi. Rusya'nın liderliğinde Şam'da düzenlenen mülteci konferansı öncesi görüşen iki lider, Suriyeli mülteciler konusunda fikir alışverişinde bulundu.
2011 yılında başlayan iç savaş sonrası Türkiye’ye sığınan Suriyeliler için Putin’in “Suriye’nin büyük kısmında huzur ve istikrar var, mülteciler ülkelerine dönebilirler’ ’sözleri ikna edici mi?
Gaziantep’te yaşayan ve VOA Türkçe ’ye konuşan bazı Suriyeliler, ülkelerine karşı büyük bir özlem duyduklarını belirterek “Putin sanki başka bir gezegende yaşıyor. Suriye, içerisinde yaşayanlar için güvenli değil ki, dışardan dönen mültecilere güvenli olacak? Suriye'de yaklaşık 500 bin iç mülteci var, kamplarda yaşıyorlar. Önce onlara çözüm bulsunlar. Oradaki insanlar yaşamak için acı çekiyor, ekmek almak için kuyruklara giriyorlar. Orada su ve elektrik yok. Güvenli olmadığını bildiğin için gidemezsin, her an tutuklanabilirsin veya kaçırılabilirsin. Rejim, mülteci dosyası aracılığıyla siyasi sürece karşı sorumluluklarından kaçmaya ve siyasi sürecin önemini azaltmaya çalışıyor. Esat ayrılmadan Suriye bize vatan olmayacak’’ görüşünde.
“Önce Suriye’deki 500 bin iç mülteciye çözüm bulsunlar’’
Beşar Esat ve Vladimir Putin’in yapmış olduğu mülteci tele-konferansını ‘saçmalık’ olarak nitelendiren Suriyeli Mustafa Karaali, “Ben gazeteciyim, Suriyeli’yim. Suriye'den üç yıl önce geldim ve şu an Gaziantep'te yaşıyorum. Esat ve Putin’in yaptığı mülteci konferansı bana göre saçmalıktır, Suriyeliler’e ve uluslararası kamuoyuna bir hakarettir. Gerçekler bambaşka, hala bombalama var, yakma var, çocukları öldürmek var. Putin’in dedikleri hiç doğru değil, sanki o başka bir gezegende yaşıyor. Mültecilerin dönmesi konusuna gelecek olursak; Suriye, içeresinde yaşayanlar için güvenli değil ki, dışardan dönen mültecilere nasıl güvenli olacak? Suriye'de yaklaşık 500 bin iç mülteci var, kamplarda yaşıyorlar. Onlara çözüm bulsunlar ondan sonra dışarıdaki mültecilere baksınlar. Şimdilik mültecilerin geri dönmesi konusunda konuşmak için çok erken. Ben Suriyeliler’in dönmesi taraftarıyım, ama öncelikle oranın gerçekten güvenli bir yer olması gerekiyor. Eğer iyi niyet girişiminde bulunmak istiyorlarsa, en azında bombardımanı durdursunlar daha sonra bu geri dönme konusunda konuşsunlar. Onlar online konferansı gerçekleştirirken, uçakları şehirleri bombalıyor, kampları, sivil insanları bombalıyor. Sonuç olarak bu toplantı gerçek dışı. Ben Suriyeliler’in dönmesi taraftarıyım ama önce tutuklanan binlerce masum insanı serbest bıraksınlar, bombalamayı durdursunlar, Suriye'yi inşa etsinler. Suriye’nin yüzde 90’ı harabe oldu, insanlar nereye dönecekler ki? Zaten şimdi orada yaşayan Suriyeliler bile çıkmak istiyor’’ ifadelerini kullandı.
“Suriye’de her an tutuklanabilirsin veya kaçırılabilirsin’’
Suriye’de güven ortamının henüz oluşmadığını ifade eden Suriyeli Dua, “2012'de Suriye'den Ürdün’e ve sonra Türkiye'ye geldik. Uluslararası ilişkiler öğrencisiyim. Maalesef, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönüşü hakkında her zaman konuşuluyor, ancak gerçekten güvenli olmadığından bahsetmiyorlar. Suriye'deki mevcut durum şu anda güvensiz. Rejimin elindeki yaşamaya uygun olmayan alanlardan bahsedeceğim; oradaki insanlar yaşamak için acı çekiyor, ekmek almak için kuyruklara giriyorlar. Orada su ve elektrik yok. Güvenli olmadığını bildiğin için gidemezsin, her an tutuklanabilirsin veya kaçırılabilirsin. Elbette vatanımı özlüyorum, çünkü oradan kendi isteğimizle çıkmadık, çıkmak zorunda kaldık. Vatana duyduğumuz hasret bitip belki bir gün geri dönebiliriz. Şu anda geri dönüş için hiçbir yaşam unsuru yok. Suriye rejimi sorununun çözüldüğü zaman belki geri dönmeyi düşünebiliriz’’ diye konuştu.
“Dönüşümüz rejimin yargılanmasını garanti eden 2118 sayılı karara bağlı’’
Suriye’de, içerisinde muhalefet ve rejimin bulunduğu BM destekli bir anayasa komitesinin oluşturulması gerektiğine dikkat çeken Suriyeli Muhammed El-Sukari, “Gaziantep'te ikamet ediyorum ve Gaziantep Üniversitesi'nde siyaset bilimi yüksek lisans öğrencisiyim. 2011'de Suriye devriminin başlamasından sonra Suriye rejimi protestoculara karşı birçok katliam yaptı. Bunlar bizi ülkeyi terk etmeye ve Türkiye'ye sığınmaya zorlayan rejimin acımasız katliamlarıydı. Suriye'deki sorun yalnızca mülteci sorunu değil, rejimin yani siyasi iktidarın ülkenin başında olması sorunudur. Suriye'de çözüm, Suriye rejiminin düşmesiyle başlıyor ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından 2254 sayılı kararla onaylanan siyasi çözüm kararının uygulanması, BM destekli seçimler, bir anayasa komitesi, rejim ve muhalefet arasında bir hükümet aracılığıyla gerçekleşmelidir. Rejim, mülteci dosyası aracılığıyla siyasi sürece karşı sorumluluklarından kaçmaya ve siyasi sürecin önemini azaltmaya çalışıyor. Suriye'ye dönüşümüz, rejimin ayrılması ve 2254 sayılı kararın uygulanmasına bağlı, rejimin Suriye'de işlediği suçlardan, özellikle Guta ve Han Şeyhun'daki kimyasal katliamlardan dolayı uluslararası mahkemelerde hesap verileceğini garanti eden 2118 sayılı kararın uygulanmasına bağlı. Suriyeliler olarak hepimiz Suriye'ye dönmek istiyoruz ama asıl sorun bu rejimin varlığı. Onun ayrılmasıyla birlikte Suriye'ye karşı milli sorumluluklarımız olduğu için muhakkak geri döneceğiz. Türkiye'de yüksek yurtseverlik gördükçe, Suriye'nin vatanseverliğini üretmeyi umuyoruz. Esad ayrılmadan Suriye'de vatan olmayacak’’ şeklinde konuştu.
