Suriye’de 2011 yılında çıkan iç savaş sonrası milyonlarca Suriyeli ülkelerini terk etmek zorunda kalırken, çocuklarıysa gittikleri ülkelerde eğitim başta olmak üzere birçok sorunla karşı karşıya kaldı.
Savaşın 10’uncu yılı geride kalırken, hayatta kalan milyonlarca Suriyeli sığındıkları ülkelerin şartlarına uyum sağlamaya çalışıyor. İşsizlik, sağlık ve ekonomik sorunların yanı sıra bir de eğitim sorunu yaşayan Suriyeliler, yetkililerden ana dillerinde eğitim hakkından yararlanmaları için gerekli düzenlemelerin yapılmasını bekliyor.
Arapça eğitimden aniden Türkçe eğitime geçmeleri sonrası uyum problemi yaşayan Suriyeli sığınmacıların çocukları, pandemi sürecinde uygulanan online derslereyse bilgisayar ve internet erişimleri olmadığı için katılamıyor.
“Uzaktan eğitimde Suriyeli öğrenciler görmezden gelindi’’
VOA Türkçe’ye konuşan Eğitim-Sen Gaziantep Şube Başkanı Ömer Parlakçı, herkesin eğitim hakkından ana dilinde ve eşit bir şekilde faydalanması gerektiğine dikkat çekerek “Örgün eğitimdeki genel sıkıntılar pandemi sürecinde daha da arttı. Bütün öğrencilerimiz eğitim haklarından eşit bir şekilde faydalanamadı. Bu süreçte öğrencilerimizin tablet, bilgisayar ve internet erişimi sorunları vardı. Özellikle Suriyeli ailelerin birçoğunun televizyonları bile yok. Dolaysıyla bu ailelerin çocukları eğitimlerine devam edemediler. Bunun yanı sıra Suriyeli öğrencilerimizin interneti ve tableti olsa bile dil sıkıntısı vardı. Bizim Eğitim-Sen olarak yetkililerden talebimiz şudur ki; bu öğrencilerimiz için anadilde eğitim görmeleri için programlarda dil seçeneğinin olması gerekiyor. Aldıkları eğitimin ana dillerinde verilmesi gerekiyor. Ama ne yazık ki Milli Eğitim Bakanlığı bu konuda bir düzenleme yapmadı. Örgün eğitimde öğretmen arkadaşlarımızla konuştuğumuzda Suriyeli öğrencileriyle dil sorunu yaşadıklarını ifade ediyorlardı. Uzaktan eğitimdeyse çocuklar hiçbir şekilde eğitim alamama noktasına geldi. Uzaktan eğitimde Suriyeli öğrenciler yok sayıldı, görmezden gelindi. Bakanlık bu noktada mutlaka bir düzenleme yapmalıdır’’ diye konuştu.
“Zor geçiniyoruz, kızlarıma tablet, bilgisayar nasıl alacağım’’
Marangozluk yapan eşi ve 4 çocuğu ile tek odalı bir evde kalan Rahaf isimli Suriyeli kadın, çocuklarının eğitimde dil engeline takıldıklarını belirterek, pandemi nedeniyle ekonomik sıkıntıların daha da arttığını, online dersler için ise bilgisayar alamadıklarını söyledi.
Arapça eğitimden aniden Türkçe eğitime geçilmesi nedeniyle kızlarının öğretmenlerle anlaşamadıklarını ifade eden Rahaf sözlerinin devamında şu ifadelere yer verdi:
“Ben Rahaf, Halepliyim, 5 sene önce Antep’e geldim. İki kızım 6’ıncı sınıfa, biri ise 2’inci sınıfa gidiyor. Kızlarım 4’üncü sınıfa kadar Arapça eğitim gördüler. Daha sonra ise birden Türk okuluna geçtiler. Birdenbire geçince sorunlar yaşadılar. Ne öğretmenlerle ne de öğrencilerle uyum sağlayamadılar. Dil engelinden dolayı öğretmenlerle konuşunca anlaşamıyorlardı. Sadece kızlarım değil diğer çocuklar da aynı durumda. Artık çocuklar okula bile gitmek istemiyorlar, öğrencilerin kötü davranışlardan dolayı. Mesela müdüre gidiyorsun diyorsun ki kızım uyum sağlayamıyor, müdür diyor ki niye gönderiyorsun okula, al onu kendin öğret. Zaten dil bilmedikleri için uyum sağlamak biraz zor. Birdenbire olmaz. Adım adım derslere girmeleri gerekiyordu. Benim maddi durumum müsaade etmiyor zaten. Onlara bilgisayar, tablet veya akıllı telefon alayım derslerine girsinler diye. Eğer gerçekten maddi durumum müsaade ederse ben böyle bir evde yaşayamazdım zaten. Tablet dağıtıldı, duyduk ama bize hiç ulaşmadı halen. Korona kısıtlamalarından dolayı zaten çoğu erkekler işlerini kaybettiler, eşim de öyle işsiz kaldı. Kazandığı ile ancak karnımızı doyuruyoruz, nasıl bilgisayar alsın ki? Hem okul sorunu, hem Corona, bir çözüm bulunmalı.’’
“Suriye’de güvende olsaydık burada kalmazdık’’
Savaştan dolayı ülkelerinden ayrıldıklarını ama her şeye rağmen çocuklarının okumasını istediklerini ifade eden Rahaf, “Kızlarım COVID-19 salgını nedeniyle tam bir sene hiç online derslere giremediler, okul zaten yok. Canlı dersler için erişim imkânımız yok, tablet almak için imkanımız yok. Okul birden açıldı, yarın bir gün sınavları var, derslere giremediler zaten, nasıl sınava girecekler. Bu tüm Suriyeli öğrencilerin durumu, sadece kızımın değil. Çoğu kişi ‘bu sene çocukları sınıfta kalırlar’ diye düşünüyorlar. Mesela bir kızımın 9’ncu sınıfta olması gerek ama şimdi 6’ıncı sınıfta. Bu durumun nedeni hem savaş hem de buradaki dil engeli. Biz savaştan dolayı çok acı çektik. Ama çocuklarıma en iyisini istiyorum. Doktor olsunlar. Okulu ve okumayı çok seviyorlar ama artık arkadaşları arasında yaşadıkları ayrımcılıktan okula gitmeyi fazla istemiyorlar. Biz zaten Suriye’de güvende olsaydık burada kalmazdık, ülkemize dönerdik. Ama mecburen buradayız. Çocuklarımızı korumak için, cinsel tacize, tecavüze uğramasınlar, öldürülmesinler diye buradayız’’ diye konuştu.
Okulda çok zorluk çektiğini söyleyen Juud, "Önceki Arapça okulumda, okula gitmeyi çok severdim, notlarım çok yüksekti. Şimdiki okula gelince, benimle sürekli dalga geçiyorlar. Spora çıktığımda, ‘bu Suriyeli kız niye bizimle oynuyor’ diyorlar. Sınavı geçtim ama inanmadılar, kopya çektiğimi sandılar. Suriyeli okulundayken sınav yapılacak dediler ve beni birden Türk okuluna gönderdiler. Matematik dersinden anlayamıyorum ve fen bilgisi dersinden de. Beni tahtaya çıkardıkları zaman soru soruyorlardı ama cevap veremiyordum. Benimle dalga geçip ‘bu okuyamaz’ diyorlardı. Böyle olunca daha zor oldu her şey. Okul açıldığında ağladım ve okula gitmek istemedim’’ dedi.Ailesiyle birlikte Türkiye’ye geldikten sonra ilk önce Arapça eğitim verilen okula gönderilen, daha sonraysa Türk okulunda eğitimine devam eden 13 yaşındaki Juud, 6’ıncı sınıfta.
