ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in Ankara temaslarının ardından açıklanan Suriye uzlaşması sonrası ABD Kongresi’nde hem Cumhuriyetçiler hem de Demokratlar'dan Türkiye’ye yönelik sert tepki gelmeye devam ediyor. Cumhuriyetçi Senatör ve Demokrat Chris Van Hollen, Türkiye’ye yönelik sert yaptırım tasarısı sürecini devam ettireceklerini söyledi.
İki senatör Türkiye’ye hem Suriye harekatı hem de S-400 savunma sistemi sebebiyle yaptırım uygulamasını öngören tasarıyı Başkan Yardımcısı Mike Pence’in Türkiye temasları devam ederken düzenlediği basın toplantısında açıklamıştı.
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham basın toplantısında, Türkiye heyetinde yer alan ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’yi aradığını, “Türkiye’nin işgalden önceki yerlere çekilmesi ve Kürt müttefiklerimize saldırıyı durdurmalarını söylemeleri mesajını verdiğini” belirtmişti. Demokrat Senatör Van Hollen da “Bu yaptırımlara hedef olmamak Türkiye’nin elinde” mesajını vermişti.
Söz konusu yaptırım tasarısı, üst düzey Türk yetkilileri hedef alan ve ABD’nin NATO müttefiki Türkiye ile askeri işbirliğini sonlandırılmasını öngörüyordu. Senato Dış İlişkiler Komisyonu ve Temsilciler Meclisi Dışişleri komisyonlarının liderleri de her iki partinin desteğini alan yaptırım önlemleri açıklamıştı.
Türkiye ile ABD arasında sağlanan uzlaşmanın ardından Kongre üyeleri bu yaptırım tasarılarını geri çekmeyi planlamıyor. Yaptırım tasarılarını sunan Kongre üyeleri Türkiye’ye yönelik sert yaptırım tehdidinin Türkiye’nin ateşkese uyması ve Suriye’nin kuzeyindeki bölgelerden daimi olarak çıkması konusunda bir kaldıraç görevi göreceği görüşünde.
“Yaptırım tasarısına son süratle devam edilecek”
Senatör Lindsey Graham “Türkiye’nin Suriye içinde meşru ulusal güvenlik kaygıları var ancak bunlar işgal ve silah gücüyle karşılanamaz” açıklamasını yaptı.
Demokrat Senatör Van Hollen’ın ofisinden yapılan açıklamada da, Türkiye’ye yaptırım tasarısını açıklayan iki senatörün telefonda görüştükleri ve “tasarıya son süratle devam edilmesi gerekliliği” konusunda mutabık oldukları belirtildi.
Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın yakın destekçileri arasında yer alan ancak Suriye ve Türkiye’nin operasyonu ve ABD’nin Suriye’den çekilme kararı konusunda Trump’a sert tepki gösteren Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham Türkiye’ye yaptırım tasarısını açıkladığı basın toplantısında “Kongre sağlam ve tek bir ses olarak konuşacak” mesajını vermişti.
Graham, “IŞİD’in yeniden ortaya çıkmasına, bir müttefikimiz Kürtlerin yok olmasına ve nihai olarak da İsrail’e zarar verecek şekilde İran’a yarar sağlayacak Türkiye’nin operasyonuna karşı mümkün olan en sert yaptırımları uygulayacağız” ifadelerini kullanmıştı.
Pelosi ve Schumer: "Yaptırım tasarısı haftaya oylanacak"
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Senato Demokrat Azınlık Lideri Chuck Schumer de Temsilciler Meclisi'nin haftaya Türkiye yaptırım tasarısını oylayacağını açıkladı.
Pelosi ve Schumer, ABD ve Türkiye arasında varılan anlaşmanın ABD'nin dış politikasının güvenilirliğine zarar verdiğini savundu.
“Yaptırım baskısında geri adım için henüz erken”
Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Demokrat Eliot Engel de “Ateşkes sağlanmasından memnunum. İyi bir işaret. Ancak sürüp sürmeyeceğine ve tam olarak ne anlama geldiğine bir bakalım” dedi. Engel, Türkiye’ye yaptırım baskısını terk etmek için henüz erken olduğunu belirtti.
Engel yaptığı yazılı açıklamada “Türkiye’nin operasyona ara vermesi rahatlattı. Ancak bu anlaşmanın hakiki ve kalıcı bir etkisi olup olmayacağını görmeliyiz. Türkiye’nin Suriye Demokratik Güçleri’ne, Kürt ve Arap sivillere ve diğer dini ve etnik azınlıklara yönelik saldırılarını tamamen durdurmasından daha azını kabul edemeyiz. Türk askerleri gecikmeden çekilmeli. Türkiye Suriye’nin kuzeyini işgalinde geri adım atmalıdır yoksa Kongre daha fazla adım atmak zorunda kalacaktır” ifadelerini kullandı.
“Trump itfaiyeci numarası yapan bir kundakçı”
Engel Başkan Trump’ı da “Başkan itfaiye numarası yapan bir kundakçı. Attığı adımlar Amerika için bir kayıpla, teröristler ve Amerika’nın düşmanları için bir kayıpla sonuçlandı. Trump’ın kararı yüzünden Rusya, İran ve Esat güçlendi. Amerika’nın Kürt ortakları korkunç bir şiddeti ölüm ve çaresizliği yaşadı. Bu hakikat bugün attığı zafer turunu gölgeliyor” diye yazdı.
Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Senatör Jim Risch de Suriye’de varılan ateşkesle ilgili yaptığı açıklamada “Pence ve Pompeo’yu ateşkesin sağlanması çabalarından dolayı tebrik ediyorum. Önümüzdeki birkaç gün Türkiye’nin varılan anlaşmanın şartlarına uyup uymadığının görülmesi açısından kritik olacak” dedi.
Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio (Florida) da Twitter’dan paylaştığı mesajında “Hayat kurtarmak her zaman güzel haberdir. Ancak ateşkes Erdoğan’ın hedefinde bir değişikliğe işaret ediyor gibi görünmüyor. (Erdoğan) hala bölgeden Kürtleri çıkarmayı ve güvenli bölge oluşturmayı planlıyor” ifadelerini kullandı.
Trump’ın Suriye politikasını bugüne kadar sert şekilde eleştiren Cumhuriyetçi Senatör (Utah) Mitt Romney de, Suriye’de ateşkes konusunda Türkiye ve ABD’nin uzlaştığı haberlerinin ardından bir etkinlikte konuştu. Romney, “Başkan Yardımcısı Mike Pence’in daha fazla can kaybını önleyecek olan ateşkes açıklamasını memnuniyetle karşılıyorum. Umarım anlaşmaya uyulur. Ama bu koşullar ve güvenceler neden Başkan askerlerimiz çekmeye karar vermeden önce müzakere edilmedi?” diye sordu.
“Sonuç zaferden çok uzak”
Romney ayrıca, “Bugünkü açıklama zafer olarak gösteriliyor. Oysa zaferden çok uzak. Ateşkesin sağlanması ABD’nin bir müttefikini terk ettiği gerçeğini değiştirmiyor. Kararımızın jeopolitik sonuçları da var elbette. Rusya ve İran çıkarlarını ilerletmiş oldu. Suriye’den çekilerek İran’a azami baskı politikasını zayıflatmış oluyoruz. Diplomasi için hiç şans yok muydu? Koşulların Türkiye tarafından dayatılacağı kadar diplomatik açıdan aciz miyiz? (Hem de) Türkiye?” şeklinde konuştu.
Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen tasarı Senato’ya gelmedi
Temsilciler Meclisi dün Trump’ın Suriye’den çekilme kararını kınayan ve Türkiye’ye de operasyonu durdurması çağrısı yapan karar tasarısını 60’a karşı 354 gibi ezici bir çoğunlukla oyla kabul etmişti.
Demokratlar söz konusu tasarının Senato’da da oylanmasını istemiş ancak buna Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul engel olmuştu. Senato’nun Çoğunluk Lideri Mitch McConnell ise Perşembe günü Senato oturumunu açarken Temsilciler Meclisi’nde bir gün önce kabul edilen tasarıdan daha güçlü bir tasarı istediğini söyledi.
