Türkiye-Suriye sınırında bulunan ve Hitit İmparatorluğu’nun bir eyalet krallığı başkenti işlevini yerine getiren iki saray, 8 yıllık kazı çalışmaları sonucunda gün yüzüne çıkarılarak ziyarete açıldı.
Gaziantep’in Karkamış ilçesindeki Antik Kent kazı çalışmaları kapsamında oluşturulacak olan Karkamış Arkeopark’ın bir bölümü düzenlenen törenle açıldı. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle yürütülen kazı çalışmaları, kentin tarihi ve kültürel zenginliklerini tüm dünyaya gösterecek.
Anadolu, Suriye ve Mezopotamya arasında yer alan Karkamış Antik Kenti, Türkiye ve İtalya’nın işbirliğinde 8 yıl önce başlatılan kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarıldı. Dünya’nın en önemli arkeolojik kentlerinden biri olan Karkamış’taki kazıların sekizinci sezonu Türk-İtalyan ekibi tarafından tamamlandı. Kazıların sonunda tamamlanması planlanan Karkamış Arkeopark, Hitit İmparatorluğu ve Demir Çağı dönemine ışık tutacak.
2020 yılının Mayıs ayında tamamının ziyarete açılacağı belirtilen Antik Kentin yüzde 35’i ise Suriye topraklarında olduğu için hızlı kentleşme ile yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Şahin: “Tarihin ve sınırın sıfır noktasındayız’’
Karkamış Arkeopark’ın bir bölümünün açış töreninde konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin “Bugün çok heyecanlıyız, gururluyuz. Tarihin de sınırımızın da sıfır noktasındayız. Bu önemli kritik noktada bir taraftan komutanlarımızla sınır güvenliği için çalışırken bir taraftan da kendi işimizi yapıyoruz. Uzun yolculuğun sonuna geldik, artık finale yaklaştık, heyecanımız ondandır. İtalyanlarla birlikte başlattığımız kazıda Nicolo Marchetti ve Hasan Peker başta olmak üzere tüm ekibin çok büyük emeği var. Uzun yolculuk bu, izin almasından tutun da Ankara bürokrasisi, Dışişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve üniversitelerle kurulan büyük bir ortaklıkla büyük bir koordinasyonla sponsorlarımızla bugüne kadar geldik. Bu çalışmayı dünyaya tanıtmak istiyoruz. Dünya büyük bir heyecanla buradan çıkacak eserleri bekliyor’’ dedi.
Marchetti: “Sınıra mayın döşendiği için kazılar 55 yıl durduruldu’’
VOA Türkçe’ye konuşan Kazı Başkanı Prof. Dr. Nicolo Marchetti: “Buradaki ilk kazılar Londra’daki British Müzesi tarafından 1878 yılında başladı. Daha sonra başka birimlerce 1914’de ve 1920’de kazılar yapıldı. Ondan sonra kimse burayı araştırmadı ve kazı yapmadı. Çünkü yasaklandı. Ayrıca 1956’da Türkiye-Suriye sınırına mayın döşenmişti. Biz de mayınların temizlenmesini bekledik ve 55 yıl sonra 2011 yılında kazılara başladık.Türk ve İtalyan ortak kazı ekibi ile 2011 yılında başladığımız kazıya geçtiğimiz yıl sınırdaki güvenlik sorunları dolayısyla 1 yıl ara verdik. Bu çok iyi bir kalkınma projesi. Projeyle ilgili 8’inci kampanya sonucunda en son arkeoparkı ziyaretçilere açtık. Bu bizim en büyük hedefimizdi. Çünkü burası çok büyük ve önemli bir arkeoljik yerleşme. Daha önceden askeri yasak bölgede kaldığı için ziyarete kapalıydı. Yalnız bakanlar kurulu kararından sonraarkeopark giriş yasağı kaldırıldı. Bu sadece bizim için değil tüm bölge için hayırlı bir gün’’ diye konuştu.
Peker: “35 hektarlık alan Suriye tarafında kalıyor’’
Antik kentin Suriye tarafında kalan kısmının hızlı kentleşme tehdidi altında olduğuna dikkat çeken Karkamış Kazı Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Peker ise, “Kentin üç ayrı yerleşim yeri olarak düşünülmesi gerekir. Yerleşim yerinin kale kısmı Karkamış’taki hudut karakolunun altındaki höyük, toprak surlarla çevrili içkent ve onun dışında da milattan sonra 9’uncu yüzyılda yerleşime açılmış olan dışkent var. 100 hektarlık alanın 55 hektarlık kısmı Türkiye sınırları içerisinde, sadece dışkent bölümünün 35 hektarlık alanı Suriye’nin Cerablus kenti içerisinde tarafında. Tabi ki orada da kalıntılar var. Ancak oradaki hızlı kentleşmenin tehdidi altında. Orada çalışmalar 1911-1920 yılları arasında kesintilerle sürdürüldü. Ancak şu anda orada bir çalışma yapılması Türkiye Cumhuriyeti’nin insiyatifinde olan bir durum değil. Oraya Suriye yönetiminin de içinde olduğu uluslararsı bir ekiple yapılacak olan bir çalışmayla ancak açığa çıkartılabillir’’diye konuştu.
Kazıda neler çıktı?
İtalya Dışişleri Bakanlığı, İtalya Eğitim Bakanlığı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve SANKO Holding’in kaynak sağladığı kazı çalışmaları sonunda; MÖ 13’üncü yüzyılda Hitit İmparatorluğu’nun bir eyalet krallığı başkenti işlevini yerine getiren Karkamış’ta iki saray keşfedildi. Onlarca mühür baskısı bulundu. Demir Çağı’ndan olağanüstü eserler, mezarlar ve mühürler çıkarıldı.
Açılışa, Gaziantep Valisi Davut Gül, Karkamış Kaymakamı Bünyamin Bilgin, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Karkamış Belediye Başkanı Ali Doğan, SANKO Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Adil Sani Konukoğlu, İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hasan Peker ile Bologna Üniversitesi’nden Karkamış Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Nicolo Marchetti, çok sayıda arkeolog, tarihçi ve vatandaş katıldı.
