Suriyeli gözlemciler, Cenevre'de Birleşmiş Milletler himayesinde Esat hükümeti ile muhalefet arasında yeni bir anayasa yazılması için yürütülen görüşmelerin başarıyla sonuçlanamayacağını ve yaklaşık on yıldır ülkeyi kasıp kavurmaya devam eden savaşta yeni bir sayfa açmaya yardımcı olmayacağını söylüyor.
Gözlemcilere göre Suriye’de gelecek yıl yapılacak seçimler de kilit önemde değil ve paramparça olan ülkenin geleceğini değiştirmede gerçek bir etkiye sahip olmayacak.
Düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi’nden Jomana Qaddour’un da aralarında olduğu gözlemciler, yeni bir anayasa oluşturulması amacıyla düzenlenen Birleşmiş Milletler destekli Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının, hükümet ile muhalefet arasındaki dördüncü tur müzakereler olmasına rağmen hedefe ulaşamadığını söylüyor. Suriye kökenli Amerikalı bir uzman ve avukat olan Qaddour, bu hafta düşünce kuruluşu Carnegie Europe’ta düzenlenen bir panelde bu duruma ilişkin görüşlerini paylaştı.
Qaddour, "Temelde sadece anayasal reformla baş başa bırakıldık, ancak bu bile siyasi bir müzakere süreci olarak kabul edilmiyor. Daha çok rejim ile muhalefet arasında vatandaşlık konularında bir diyalog olarak görülüyor ve böyle muamele görüyor. Ama Cenevre'de bu konuşmaların nasıl gerçekleştiğine dair bir değişiklik görüyorsunuz. Bu, rejimin veya müttefiklerinin somut bir şeyden vazgeçmesini gerçekten gerektirmiyor. Yani, bu müzakereler gün geçtikçe zayıflıyor" diye konuştu.
Suriye Anayasa Komitesi’nin muhalefet cephesinden Eş Başkanı Hadi El Bahra, komitenin dördüncü oturumuna katılmak üzere 30 Kasım’da İsviçre'nin Cenevre kentindeki Birleşmiş Milletler’in Avrupa merkezine gitti.
Süryani Ulusal Konseyi'nin başkanı Bassam İshak, VOA'e yaptığı açıklamada, Cenevre görüşmelerinden yeni bir anayasa çıkacağı konusunda çok umutlu olmadığını ve Suriye’deki tüm kesimlerin masada temsil edilmediğini söyledi.
İshak, "Hukukun üstünlüğüne sahip olmak iyi bir hedef. Genelde Ortadoğu'da ve son 50 yıldır Suriye'de sorunumuz hukukun üstünlüğünün anayasada gözetilmemesi değil anayasanın uygulanmaması. Anayasada özgür basından bahsediyorlar. Özgür basın var mı? Gerçekte uygulanabilir demokratik bir anayasa istiyoruz. Suriyeli gruplar arasında, herkesin sesine kulak verilen bir anayasa tartışması görmüyorum" dedi.
İlk olarak 2019'un Ekim ayında başlayan görüşmeler, geçen Ağustos ayında bazı delegelerin Corona virüsü testlerinin pozitif çıkması üzerine ertelenmişti. Müzakerelerde BM özel temsilcisi yardımcısı olarak hazır bulunan Khawla Matar, geçen günlerde "Komite umduğumuz türde bir ilerleme kaydetmedi" itirafında bulunmuştu.
Muhalefet heyetinin Kürt üyesi Kamiran Hajo da Pazartesi günü Iraklı Kürt medya kuruluşu Rudaw'a verdiği demeçte, tartışmalarda "ciddi bir ilerleme kaydedilmediğini" söyledi.
Suriye’nin resmi haber ajansı SANA’ya göre, komitedeki rejim üyeleri katılımcıları Suriyeliler’in yurtdışından dönüşüne odaklanmaya çağırıyor. Ancak ülkenin kuzeybatısındaki İdlib kentinde Suriye ordusu ile Türkiye destekli muhalefet arasındaki çatışmalar sürüyor.
