İngiltere'de Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen yeni bir sıtma aşısının enfeksiyonu önlemede yüzde 80 etkili olduğu açıklandı. Bilimadamları, bu sonucun, milyonlarca can kaybını engellemede ve nihayetinde hastalığın kökünü kazımada büyük bir adım olduğu görüşünde.
Tıp dergisi Lancet’te bugün yayınlanan çalışmaya göre, R21/Matrix-M olarak adlandırılan aşı, üç dozdan sonra umut verici sonuçlar verdi.
Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü Direktörü ve Lancet makalesinin yazarlarından Profesör Adrian Hill, bu bağışıklığı korumanın her zaman büyük bir zorluk olduğunu ve son deneyde takviye dozun etkili olduğunu gösterdiğini söyledi.
Amerika’nın Sesi’nin (VOA) konuştuğu Hill, "Bu teknolojinin geliştirilmesi karmaşıktı çünkü sıtmaya karşı koruma sağlamak için çok güçlü antikor yanıtlarına ihtiyacımız var ve bu antikorlar da bünyede zamanla azalıyor" dedi.
Hill, "Endişelerden biri sıtmaya karşı korumanın kısa vadeli olacağı ve sadece birkaç ay süreceğiydi. Bugün açıkladığımız verilerde ise durum kesinlikle böyle değil. Bir takviye dozundan sonraki ikinci yılda aşının hala yüzde 80 etkili olması gerçekten çok umut verici" diye konuştu.
En son gerçekleştirilen ikinci evre deney, Burkina Faso'daki Nanoro bölgesinde yaşayan 5 ila 17 aylık 450 bebeği içeriyordu. Sonuçlar, daha güçlü bir takviye dozun sıtma enfeksiyonunu önlemede yüzde 80 etkili olduğunu ortaya koydu. Öte yandan ciddi bir yan etki de kayda geçmedi.
Bir virüse değil, bir parazite karşı aşılama yapmaya çalıştıklarına dikkat çeken Hill, "Binlerce geni var. Dolayısıyla bir aşı tasarlamak karmaşık bir süreç. 100'den fazla klinik deney yapıldı ve bu şimdiye kadarki en iyi veri gibi görünüyor. Bu yüzden heyecanlıyız" dedi.
Oxford ve AstraZeneca ortaklığıyla geliştirilen COVID-19 aşısından milyarlarca doz üreten Hindistan Serum Enstitüsü, R21/Matrix-M sıtma aşısını üretiyor.
Dünya Sağlık Örgütü onayı sonrası üretim hızlanacak
Aşının, gelecek aylarda Dünya Sağlık Örgütü (WHO) onayı alması halinde, üretimini hızla arttırmak için bir anlaşma da imzalandı.
Profesör Adrian Hill, VOA'e yaptığı açıklamada, COVID-19 aşısında olduğu gibi sıtma için de benzer şekilde, düşük maliyetli bir aşı üretmeye çalıştıklarını söyledi. Hill, "Doz başına birkaç dolar olmasına ve bunu gerçekten büyük ölçekte üretmeye çalışıyoruz ki mümkün olan en kısa sürede, 100 milyon doz veya daha fazlasını piyasaya sürebilelim" dedi.
Sıtma, mevcut son verilere göre 2020 yılında, tahminen 627 bin kişinin ölümüne neden oldu. Hayatını kaybedenlerin çoğu, Sahra altı Afrika ülkelerinde beş yaş altı çocuklar.
WHO geçen yılın Ekim ayında RTS,S adı verilen ilk sıtma aşısını onayladı. Ancak Hill, R21'in daha da büyük bir umut verebileceğini söylüyor.
Hill, "Bunun gibi yüksek etkinliğe sahip bir aşı, yılda yüz binlerce ve nihayetinde önümüzdeki on yıl içinde milyonlarca hayat kurtarabilmelidir. Çok savunmasız nüfus için bir aşı geliştirdikten sonra, bir seyahat aşısı üzerinde çalışacağız ve daha sonra bu korkunç hastalığı bölgesel olarak ortadan kaldırabilecek ve küresel olarak yok edebilecek bir aşıya odaklanacağız" ifadelerini kullandı.
Halen devam eden ve 4 bin 800 çocuğu kapsayan üçüncü evre deneyin sonuçları bu yılın sonlarına doğru açıklanacak. Dünya Sağlık Örgütü’nün onayını takiben 2023 yılında, aşının seri üretimine ve dağıtımına başlanabilmesi umuluyor.
