31 Mart yerel seçimlerinin kesin olmayan sonuçlara göre 81 ilde 11, 922 ilçede 64 kadın belediye başkanı seçildi. İllerde seçilen 11 adaydan 6’sı CHP’den, 4’ü DEM Parti'den ve 1’i de AK Parti’den yarışa katılmıştı.
30 büyükşehirden 5’ini kadınlar aldı. Aydın’da Özlem Çerçioğlu, Eskişehir’de Ayşe Ünlüce, Tekirdağ’da Candan Yüceer CHP’den; Diyarbakır’da Ayşe Serra Bucak Küçük DEM Parti’den büyükşehir belediye başkanı oldu. AK Partili Fatma Şahin Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na yeniden seçildi.
Toplamda ise CHP’den 32, DEM Parti'den 31 kadın belediye başkanı seçilmiş oldu. AK Parti ise il ve ilçelerde 8 kadın belediye başkanı çıkardı.
10 ilde kadın başkanların aldıkları oy oranı ortalaması yüzde 52,74 oldu. 2019 yerel seçimlerinde dört ilde kadın belediye başkanı seçilmişti.
Gülistan Sönük: “Siyasette eril akıl ve tarz hakim, bu sayılar yetersiz”
Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK) Salı günü yaptığı açıklamada, “Yerel seçim sonuçları açıkça gösteriyor ki, kadınlar aday gösterildiklerinde, halk kadınlara oy veriyor; kadınları yönetim mekanizmalarında görmek istiyor” denildi.
Batman’da DEM Parti’nin adayı Gülistan Sönük, seçimi yüzde 64,5 oyla kazandı.
Sönük, “Giyeceğiniz çarşafın rengine karışmayız” şeklindeki ifadesinden dolayı tepki çeken HÜDA PAR Batman Belediye Başkan adayı Serkan Ramanlı’ya karşı kazandı. 31 yaşındaki Sönük, bu oranla Türkiye’nin 2024 seçimlerinde rakibine karşı en yüksek farkı ortaya koyan adayı da oldu.
VOA Türkçe’ye konuşan Batman’ın yeni belediye başkanı Gülistan Sönük, 81 ilde 11 kadının seçilmesinin değerli ama kadınlar açısından çok yetersiz olduğunu belirterek, "81 ilin en az yarısının kadınlar tarafından yönetilmesi gerek” dedi.
“Türkiye’de hakim eril siyaset nedeniyle kadın aday gösterme oranının çok düşük olduğunu” ifade eden Sönük, “Türkiye’de genel siyasette bir eril akıl ve tarz hakim, dolayısıyla bizler eşit bir oranı yakalayıncaya kadar bu sayılar çok yetersiz” diye ekledi.
“İlk işim belediyede kadın temsiliyetini arttırmak olacak”
En yüksek farkın yanısıra il düzeyinde en yüksek oranı da yakalayan yeni başkan, Batman’da normal bir seçim süreci yürütülmediğine dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Karşımızdaki adaylar yarış boyunca çok cinsiyetçi yaklaşımlar sergiledi ve bizleri aday olarak bile görmediler. ‘Biz çok güçlü adaylarla kıran kırana yarışmak istedik’ dediler. Benim rakibim yarış boyunca benim adımı ağzına almadı. Bu kadın kimliğim nedeniyledir. Ama başta kadınlar olmak üzere Batman halkı, Batman’da cinsiyetçiliğe geçit vermeyeceğini bir kez daha gösterdi."
“Yaşamın her alanında kadın kimliğimizden dolayı ötekileştiriliyoruz ve yetersiz görülüyoruz” diyen Sönük, şöyle konuştu:
“Siz kadın olduğunuzda size sürekli kendinizi kanıtlamanız gerektiği hissettiriliyor. Bu da bir şiddet türü. Bizden önce başkanlar erkek olduğu için belediyelerde kadınların varlığından söz edemiyoruz. Yönetim kademesinden işçilere, sayı çok az. Biz gittiğimizde yine bir erkek aklı duvarıyla da karşılaşacağız. Bu akıl bizi yönetimde zorlayacak. İlk işim kadın temsiliyetini, kadın iradesini, kadın çalışanları belediyede çoğaltmak olacak."
Saniye Caran: “Bu seçimde iki algıyı yıktık: Bir, muhalafet kazanamaz, iki kadınlar kazanamaz”
MHP’nin kalesi olarak görülen yörük obası Antalya’nın Korkuteli ilçesinde ise CHP’nin 29 yaşındaki kadın adayı Saniye Caran belediye başkanı seçildi.
VOA Türkçe’ye konuşan Caran, yerel seçimler öncesinde iktidar kanadının, muhalefetin kazanamayacağına yönelik tavrını, yerelde erkeklerin “kadınlar kazanamaz ki” algısına benzeterek, “2024 seçimlerinde bu iki algıyı da yıktık” dedi.
Bu sonuçların önümüzdeki yıllarda genel seçimlerde daha çok kadın aday gösterme eğilimini güçlendireceğini belirten Caran, “Kadınların ve gençlerin daha çok söz sahibi olacağı bir döneme giriyoruz” ifadesini kullandı.
Korkuteli’ndeki havanın daha şimdiden çok değiştiğini dile getiren Caran, seçim sürecinde bölgede "topuklu efe" tabiriyle anıldı. Caran “O topukla ülkeye bir ses getirdik” diye konuştu.
Kendisine başta kadınların çok güvendiğini belirten Caran, çalışmalarda en önde kadınların yer aldığını söyledi. Seçim sürecinde adaylık için önce eşi gündemde olan Caran’a bu süreci sorduğumuzda ise "'Her güçlü erkeğin arkasında bir kadın vardır' deyimi Korkuteli’nde değişti. Burada artık her güçlü kadının arkasında bir erkek olacak. Biz kadınlar olarak olmamız gereken yerdeyiz” ifadelerini kullandı.
İlçesinde en büyük sorunun imar olduğunu belirten Caran, “Önce huzur, sonra imarı getireceğiz” dedi.
“‘Seçmen kadınlara oy vermiyor’ efsaneleri de çökmüş oldu”
İstanbul’un Bakırköy ilçesinde CHP'li Ayşegül Özdemir Ovalıoğlu yüzde 67,72 oy ile partisinin oyunu 10,86 puan arttırdı. 31 üyeli belediye meclisinde 10 kadın, belediye meclisine girdi.
Yüksek oy rekoru yüzde 86,08 ile Diyarbakır’ın Lice ilçesinde DEM Partili Dilek Diyar Özer’deydi. Onu yüzde 78,75 ile yine DEM Parti adayı Şadiye Kırmızıgül Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde takip etti.
EŞİK Platformu bu oranların ardından, “Bu seçimler ile ‘kadınlar oy alamıyor, seçmen kadınlara oy vermiyor’ efsaneleri de çökmüş oldu. Aynı şekilde çok sayıda genç kadın da seçimleri kazandı. Çanakkale’nin Yenice ilçesi Kalkım beldesinde bağımsız olarak girdiği seçimleri kazanan 22 yaşındaki Zeynep Çelik de yerel seçimlerin sembol isimlerinden biri oldu” açıklamasında bulundu.
İzmir’in toplam nüfusunun yüzde 40’ını, ilçelerde seçilen sekiz ilçe belediye başkanı kadın yönetecek. İstanbul’un ve Antalya’nın 3 önemli ilçesinde kadın adaylar kazandı.
Balıkesir’in Bandırma ilçesinin 9 mahallesinde kadın muhtarlar seçildi. Akbelen Ormanı’nı korumak için yıllardır mücadele veren Necla Işık, İkizköy’ün muhtarı oldu.
Forum