Corona virüsü salgınına karşı mücadele önlemleri kapsamında 3 Nisan’da başlayan ve 30 büyükşehir ile Zonguldak’ı kapsayan şehirlerarası seyahat yasağı kapsamındaki il sayısı ilk etapta 24’e, daha sonra 15’e düşürülmüştü. 1 Haziran itibariyle 15 il için de yasak tamamen kalktı. Yasağın kalkmasıyla birlikte şehirlerarası otobüsler de yeniden seferlerine başladı.
Ancak İzmir otogarında büyük bir yoğunluk yoktu. Başka illere gitmek için bilet alanların büyük bir kısmı yolculuğa zorunluluk nedeniyle çıktığını söyledi. Eşi ve iki çocuğuyla birlikte Mardin’in Midyat ilçesine bilet alan endüstriyel tasarımcı Mehmet Yiğit, eşinin üç hafta sonra işe başlayacağını ve bu nedenle yıllık izin alma imkanı olmayacağını belirterek “Bu arayı değerlendirmek istedik. Özel bir tatil değil. Biraz da mecburiyet” dedi. VOA Türkçe’ye konuşan Yiğit, “21 saatlik yolculuk var. Otobüs içinde kurallar nasıl olacak bilmiyorum. Maske takma zorunluluğu olacaksa sıkıntılı olacak. Havalandırma çalışırsa bir problem, çalışmazsa ayrı bir problem. Endişeliyim tabii. Uçak biletlerine de baktık. Ama otobüse göre fiyatı çok daha fazla. Yaklaşık 2 bin lira fiyat çıkardılar. O yüzden otobüsü tercih etmek zorunda kaldık” dedi.
Yolcular arasında salgın nedeniyle terhisleri geciken ve bulundukları askeri birliklerden yeni terhis edilen askerlerin çokluğu dikkat çekti. Memleketlerine gitmek isteyen 65 yaş üstü vatandaşların sayısı da azımsanmayacak ölçüdeydi. Aydın’ın Didim ilçesine bilet alan Gökhan Yılmaz ise seyahat sebebinin iş olduğunu söyledi. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Yılmaz, “Avukatlık işim var. O yüzden gidiyorum. Zor da olsa mecburum. İşimi halletmem lazım” dedi. Yılmaz salgından önce 33 liraya aldığı biletin ise 60 lira olduğunu söyledi.
Yeni dönemde yeni kurallar
Şehirlerarası toplu yolculukta yeni dönem yeni kurallarla birlikte başladı. Yolcular Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması üzerinden kod aldıktan sonra bilet alabilecek. 65 yaş üstü vatandaşlar gittikleri yerde en az bir ay süreyle kalmak zorunda. 18 yaş altındakiler aileleri ve vasileriyle seyahat edebilecek.
İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarının Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türkiye Otobüsçüler Federasyonu’nun görüşünü alarak hazırladıkları hijyen genelgesine göre otogarlarda açılıştan önce tüm yüzeylerin dezenfekte edilmesi gerekiyordu. Dezenfeksiyon işlemi 24 saat hizmet veren yerlerde günde üç kez tekrarlanacak. Otobüsler yüzde 50 dolulukla çalışacak. Yolcular iniş ve binişleri arka kapıdan yapacak. Otobüs personeli maske ve yüz siperliği kullanacak. Maskesiz yolculara bilet satılmayacak. Acentelerde, otogarlarda ve mola yerlerinde yeterli sayıda ateş ölçer bulundurulacak; personel ve yolcuların ateş ölçümleri yapılacak. Yolcuların bilet satış noktalarında, servis araçlarına ve otobüslere binmeden önce temassız ateş ölçümleri yapılacak. Ateşi yüksek çıkan yolcu ve personelin seyahatine izin verilmeyecek. Otobüsteki raflara alınan bagajlar dezenfekte edilerek alınacak, büyük hacimli bagajlar otobüs içine alınmayacak. Bagaj hizmetlerinde her seferinde değiştirilmek üzere eldiven kullanılacak.
“Dezenfeksiyon yapılmıyor, ateş ölçülmüyor”
Ancak yasağın kalktığı ilk gün, bu kuralların tamamının hayata geçmediği yorumları yapıldı. Otobüs firması yetkilisi Hayrettin Gezgin, VOA Türkçe’ye İzmir otogarında dezenfeksiyon işlemi yapılmadığını söyledi. Otogarın bulunduğu Bornova’daki ilçe belediyesinin dezenfeksiyon işlemini yapmasını talep eden Gezgin, “İzmir büyük bir il. Tabii vatandaş 85-90 gün evde kaldığı için şu an kendini dışarı atıyor. Biz bu yoğunluğun vakaya dönüşmesini istemiyoruz. Garajda temas çok fazla. Onun için dezenfekte edilirse bu hem bizler için hem vatandaş için çok sağlıklı bir şey olur” dedi.
Bir başka firmanın yetkilisi Nejat Arslan ise “Ateş ölçümü şu anda yok. Galiba bu akşam üstü ya da yarın ateş ölçümü yapılacak” diye konuştu. Arslan, bilet fiyatları konusunda ise devletin farklı mesafeler için üst limitler belirlediğini hatırlattı ve şunları söyledi: “Biz Mardin’in Midyat ilçesine otobüs gönderiyoruz. 1.555 kilometre. Devlet bize 400 lira rayiç verdi. Biz şu anda 300 liraya yolcu gönderiyoruz. Bir aile, karı koca olarak gitmeye kalksa 600 lira gidiş, 600 lira geliş. En az 100 lira da yolda harcar. Bu da 1.300 lira eder. Eğer bu fiyatlar da yüksek gelirse, biraz daha düşürme imkanımız olabilir. Ülke olarak zor durumdayız. İnsanlar aylardır çalışamadı. Hepimiz fedakarlık yapmak zorundayız.”
