Türk hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Türk F16’ları tarafından Rus savaş uçağının düşürülmesi sonrası gerilen Türkiye Rusya ilişkileri nereye gidiyor? Rusya’nın Türkiye’ye yönelik ekonomik yaptırımları sona erecek mi? Türkiye Rusya ilişkilerinin geleceğini Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Ahmet Kasım Han, Amerika’nın Sesi’ne değerlendirdi.
Suriye sınırında Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından ilk tepki, kameralar karşısına çıkan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den geldi ve “Bu olayın sonuçları çok ağır olacak” dedi. Bu tehditler sözde kalmadı ve Rusya hem siyasi hem de ekonomik adımları art arda attı. Doç. Dr. Ahmet Kasım Han’a göre bu adımlar, Rusya’nın Batı ile ilişkilerine katkı sağlayabilir.
“Rusya bu gerilimi tırmandırmayı sürdürdükçe, sözde mağduriyetinin altını çizdikçe ve kendisini tutarak ne kadar büyük bir taviz verdiğini Batı’nın gözüne sokmayı becerdikçe, Suriye, Ukrayna ve Kırım gibi meselelerde Batı’yla olan ilişkilerinde önemli bir avantaj sağlayacaktır.
“Ekonomik yaptırımlar uzun vadeli olmaz”
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Han, Rusya’nın Türkiye’ye yönelik ekonomik yaptırımlarının uzun vadeli olmayacağı görüşünü de savunuyor:
“Bu yaptırımların büyük bir bölümünün, sessizce kendiliğinden ortadan kalkacağını göreceğiz. Rusya’dan gelen açıklamalar bir taraftan yaptırımları işaret ederken diğer taraftan böyle bir yaptırımın olmadığı yönünde. Ruslar da ticari ilişkilerin öneminin farkında ve burada kendilerince avantajlı gördükleri konumlarını kullanmak istiyorlar.”
“S-400 füzeleri bölgenin hayrına değil”
Ahmet Kasım Han, Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığını arttırma kapsamında Lazkiye kentindeki üssüne yerleştirdiği karadan havaya güdümlü S-400 füze sistemlerinin bölge için yeni bir tehdit oluşturabileceği uyarısında da bulunuyor. Han’a göre, olası bir gerginlikte bu füzeler devreye girebilir.
Ahmet Han’a göre her ne kadar AB ve NATO’dan Türkiye’ye destek mesajları gelse de, oluşan son tablodan kimse memnun değil.
"Her ne kadar Türkiye'nin, kendi hava sahasını ihlal etmiş bir yabancı uçağı düşürme hakkı, uluslararası hukuk tarafından tanımlanmış olsa da bu durumdan Avrupa Birliği'nin ve NATO'nun çok memnun olduklarını düşünmüyorum. Rusların bu olayı Avrupa Birliği, NATO ve Amerika ile olan pazarlıklarında bir kaldıraç olarak kullanmaya kalkışacakları ve Batı'nın daha önce Rusya'dan daha ucuza elde edecekleri tavizleri şu an daha pahalıya elde edeceği gerçeği ortadadır."
