Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulacağı referanduma iki aydan az süre kaldı. Türkiye’nin partili cumhurbaşkanlığıyla yönetiminin oylanacağı referandum öncesi meydanlar henüz yeterince ısınmış değil. Şu an için evet ve hayır kampanyaları daha çok televizyonlardaki tartışma programları ve sosyal medya üzerinden yapılıyor.
Her seçimde olduğu gibi bu seçimde de Türkiye’nin nabzını en çok kamuoyu anketleri tutuyor. Her ne kadar 1 Kasım 2015'te yapılan seçimlerde kamuoyu araştırma şirketleri sonuçların hayli uzağında kalmış ve seçmeni manipüle ettikleri eleştirilerine uğramış olsalar da bu araştırmalar kamuoyunun eğilimleri hakkında önemli ölçüde fikir veriyor.
Neredeyse tüm anket şirketlerine ters köşe yaptıran 1 Kasım 2015 Seçimleri’nde kesin sonuçlara en yakın tahmin A&G Araştırma’dan gelmişti. %25,3’le CHP’de tam isabet sağlayan araştırma şirketi, seçimlerde %49,5 oy alan AKP’yi %47,2 bularak en yakın tahmini ortaya koymuştu.
Adil Gür: Kadınların %15,5 ise kararsız, en kararsız seçmen MHP’de
Ocak ayında yayınladığı araştırma sonuçlarında kararsızları dağıttıktan sonra evet oylarının %53 olacağını belirten Adil Gür, önceki gün Milliyet gazetesindeki köşe yazısında kararsızların ağırlığına dikkat çekti.
Erkek seçmenlerin %12,4’ünün kadın seçmenlerin ise %15,5’unun kararsız olduğunu belirten Gür, özellikle ev kadınları arasında kararsızlığın yüksek olduğunu vurguladı.
Gür, “Toplam kararsızlar içinde ev kadınlarının oranı %35,6. Biraz daha ileri gidelim; toplam kararsızların çalışma durumlarına baktığımızda kararsızların %64,6’sının çalışmadığını görüyoruz. Ev kadını, emekli, öğrenci ve işsizler toplam kararsızların yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor. Önümüzdeki günlerde kampanyalar başlayacak, kararsızları etkilemek için 'evet' ve 'hayır' kampanyasını yürütecek olanlar 16 Nisan tarihine kadar bu kitleyi etkileyebilmek için tüm performanslarını ortaya koyacaklar” yazdı.
A&G’nin araştırmasına göre, 1 Kasım'daki seçimlerde CHP’ye oy vermiş seçmenler içinde kararsızların oranı %6,4 iken bu oran AKP’de %9,6 HDP’de %12 MHP’de %17,4 olarak tespit edildi. Diğer partilerde ise kararsızların oranı %48 düzeyinde.
Murat Sarı: AK Parti kendi seçmenini ikna etse MHP oylarına ihtiyacı kalmayacak
Adil Gür’ün kararsızlarla ilgili vurgusunu paylaşan bir diğer isim Konsensüs Araştırma’nın başkanı Murat Sarı.
Ocak ayında yaptıkları araştırmaya göre MHP seçmeninin %23’ünün evet, %52’sinin hayır diyeceğini belirten Sarı’ya göre referandumda AKP ile ittifak yapan muhalefet partisinde kararsızların oranı ise %23.
Amerika’nın Sesi’ne değerlendirmelerde bulunan Konsensus Araştırma Başkanı, “Ama bence mühim mesele bu değil” diyerek, şöyle devam ediyor:
“Yaptığımız araştırmaya göre, bugün seçim olsa AK Parti’nin oyu %55. Ancak iktidar partisi henüz seçmenlerini referanduma ikna edebilmiş değil. 1 Kasım’da AK Parti’ye oy veren seçmenin %85’i evet oyu, %5’i hayır oyu vereceğini söylerken %9’u kararsız. Aslında AK Parti’nin milliyetçi oylara ihtiyacı yok kendi seçmenini ikna etse yetecek.. Unutmayın, AKP ile MHP geçmişte birbirlerini çok ağır eleştirdi. Bugün niçin buradalar? Her iki partinin tabanı da bu soruyu yanıt arıyor.”
GENAR: AK Parti seçmeninin %96’sı evet diyecek
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin araştırma şirketlerinden GENAR ise bu hafta iktidar partisinin Merkez Karar Yönetim Kurulu’na sunduğu anket sonuçlarında evet oylarının %55’e ulaştığı sonucuna vardı.
Star gazetesinde yer alan haberde, anket sonuçlarını değerlendiren GENAR’ın AKP seçmeninin %96'sı, MHP seçmeninin %46'sı, CHP seçmeninin %10'u, HDP seçmeninin de %4,5'inin “evet" diyeceğini tahmin ettiği belirtildi.
Sonar’da evet, Gezici ve Avrasya’da hayır önde
7 Haziran Seçimleri’ni KONDA ile birlikte en doğru tahmin eden araştırma şirketi olan SONAR’ın başkanı Hakan Bayrakçı, referandum anketlerine dair ilk tespitini 8 Şubat’ta twitter üzerinden açıkladı. Bayrakçı, evetlerin %43, hayırların %40, kararsızların ise %17 olduğunu duyurdu.
Gezici Araştırma’nın 4-5 Şubat tarihlerinde 24 ilde yaptığı anket sonuçlarına göre hayır oyları evet oylarının %1,8 önünde. Ankete katılan seçmenlerin %45,7’si hayır, %43,7’si evet derken kararsızların oranı %10,6 oldu.
Avrasya Araştırma Merkezi, 22 Şubat çarşamba günü yayınladığı anketinde kararsızları dağıttıktan sonra hayır’ı %56,4 evet’i ise %43,6 olarak bulduğunu açıkladı.
SAMER: Doğu ve güneydoğudaki seçmenin %68’i OHAL’de referandumu yanlış buluyor
Referandumda nasıl bir tutum takınacağı merak konusu olan seçmen gruplarından biri hiç kuşku yok ki doğu ve güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşayanlar.
Bu bölge üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınan Samer (Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Merkezi) de önceki gün yayınladığı araştırmasında dikkat çekici bulgular sundu.
Batman, Ağrı, Adıyaman, Tunceli, Bitlis, Kars, Iğdır, Diyarbakır, Bingöl, Şırnak, Hakkari, Van, Mardin, Siirt, Muş ve Şanlıurfa’da 7-12 Şubat günlerinde 1112 kişiyle yapılan görüşmelerden çıkan sonuca bakılırsa Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki 15 kentte yaşayanların %68.3’ü Olağanüstü Hal koşulları altında referandum yapılmasını yanlış buluyor. OHAL’de referandum yapılmasını doğru bulanlar ise araştırmaya katılanların yalnızca %18.3’ünü oluşturuyor.
Araştırmaya göre, Anayasa değişikliğinin içeriğine hakim olduğunu söyleyenlerin oranı %13.7.
Sorulara yanıt verenlerin %42,2’si “Anayasa değişikliği metni hakkında hiçbir bilgisi olmadığını” söylerken, %44.2’si ,“içeriğini biraz bildiğini ama tam hakim olmadığını” veya “yorum yapacak kadar bilgi sahibi olmadığını” belirtiyor.
SAMER: Doğu ve Güneydoğu’da seçmenin %57’si hayır diyecek
Bir başka dikkat çekici bulgu ise referandumun kabul edilmesi halinde Türkiye’de uygulanacak partili cumhurbaşkanlığı modeli hakkında.
“Türkiye’nin Partili Cumhurbaşkanlığı’na İhtiyacı Var mı?” sorusuna araştırma grubunun %61,3’ü farklı derecelerde katılmadığını söylerken %26,2’si farklı derecelerde önerilen modeli benimsiyor. Katılımcıların %31,8’i parlamenter sistemin değişmesine sıcak bakarken, %52,3’ü parlamenter sistemin değişmesini istemiyor.
Peki, “Bu pazar referandum olsa oyunuz ne olur?”
Samer’in sorduğu bu soruya araştırma grubunun %57,4’ü “Hayır”, %25,1’i “Evet” yanıtını veriyor. Araştırmaya göre, kararsızların oranı %7,6, sandığa gitmeyeceğini söyleyenler %4.4, bu soruya yanıt vermek istemeyenler ise %5,5.
Bu arada Adil Gür’ün yaptığı ankette ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan vatandaşlar arasında kararsızların oranı %23,9 olarak tespit edilmişti.
