Suriye’de Rakka IŞİD’den geri alındı. Ülkede yeni bir anayasa hazırlanacağı bildiriliyor. Ülkede 6 yıldır süren iç savaşta sona mı yaklaşılıyor? Geçici Yönetim Cumhurbaşkanı Cevad Ebu Hatab’la Suriye Muhalefet Koalisyonu’nun eski genel sekreteri Abdulelah Fahad Washington’da bu konulara açıklık getirmeye çalıştı. Hatab, Rakka’nın yönetilmesi konusunda İstanbul’da bir konferans düzenlenmesinin planlandığını söyledi.
Suriye’deki son gelişmeler Washington’da düzenlenen bir basın toplantısının gündemindeydi. Suriye Geçici Yönetimi Cumhurbaşkanı Jawad Abu Hatab ile Suriye Muhalefeti Koalisyonu’nun eski genel sekreteri Abdulelah Fahad 6 yıldır iç savaşın devam ettiği ülkede son gelişmelerle geleceğe dair stratejileri değerlendirdi.
Hatab, eğitimin kendilerinin en önemli önceliklerinden biri olduğu mesajı verdi, son 7 yılda bir nesil kaybettiklerini belirtti. Hatab, Suriye’de halk arasında birliği sağlamak için çok çalıştıklarını vurguladı.
Hatab, “Eğitim bizi en fazla endişelendiren konu. Çünkü son 7 yılda bir nesil kaybettik. Rejim 750 okulu bombaladı. Okulsuz bir nesil bilgisiz olur, aşırıcılar için av olur, eğitimli insanların mülteci olması Suriye toplumunu olumsuz etkiledi. Suriye halkının birliğini sağlamak için çok çalışıyoruz” dedi.
Rusya’nın Suriye’deki varlığını eleştiren Hatab, bu ülkenin kentleri bombaladığını, kimyasal silahlarla varil bombaları gibi uluslararası yasaklanmış silahları kullanan Beşar Esat tarafından yönetilen rejime destek verdiğini söyledi.
Hatab, İranlı milislerle Suriye’deki yabancı milislerin de durdurulması gerektiğini kaydetti.
Suriye Geçici Yönetim Cumhurbaşkanı, savunma bakanlığı kurduklarını da açıkladı.
Hatab, “Son dönemde savunma bakanlığı kurduk, sadece Özgür Suriye Ordusu’yla çalışıyoruz, onları organize ediyoruz, tecrübeli profesyonel bir ordu yapıyoruz. 3 tarafla sorun yaşıyoruz, onlar da IŞİD, Suriye Demokratik Güçleri ve Nusra Cephesi” dedi.
Rakka’nın IŞİD’den kurtarıldığını hatırlatan Hatab, bölgeyi yönetmek için görüşmelerde bulunduklarını söyledi, İstanbul’da konuyla ilgili bir konferans düzenlenmesi için planlar yapıldığını kaydetti.
Hatab, ”Rakka’nın yüzde 90’ı Arap, Avrupalı temsilciler ve Amerikalı temsilcilerle yerel halkın bölgeyi yönetmesini görüştük. Rakka’da IŞİD kontrolu almadan önce yerel bir konsey vardı, sonra IŞİD geldi. Şimdi İstanbul’da bu amaçla konferans düzenlenmesi planlanıyor. Buna farklı taraflar davet edilecek, tabii ki koalisyon da davet edilecek. Rakka yokedildi ve neredeyse bomboş. Kent çevresindeki kasabalarda yaşayanlar var ve yerel halkın onlarla ilgilenecek bir yönetime ihtiyacı var. Bu konferans Suriye Geçici Yönetimi’ne kent merkezi dahil Türkiye ve Amerika’nın yardımıyla bölgenin yönetiminin verilmesi amacı taşıyor” dedi.
Abdulelah Fahad da Rakka’ya yönelik hava bombardımanının kenti tamamen yok ettiğini söyledi.
Fahad, ”Rakka’nın kurtarılması hava bombardımanıyla oldu. Bu kenti tamamen yok etti. Suriye Demokratik Güçleri de karadan ilerledi, direnişle karşılaşmadı, çünkü herşey yok olmuştu. Bize göre kurtarma karadan olmalı böylece çok fazla yıkım olmaz. Suriye’nin kuzeyinde 2 bin kilometrekarelik alan Özgür Suriye Ordusu tarafından Türkiye’nin yardımıyla kurtarıldı. Bu 3 tarafa karşı gerçekleştirildi. IŞİD, PYD ve Suriye rejimi. Sivil kayıp olmadı, askeri kayıpsa çok az oldu. Bu tecrübeyi uluslararası koalisyonun yardımıyla çok az kayıpla genişletebiliriz. Deyrizor’u kurtaracak gücün yerel olmasını önerdik ama koalisyondan cevap gelmedi” dedi.
Deyrizor savaşının Rakka’dan daha karışık olduğunu kaydeden Fahad, Deyrizor’un İran ve İranlı milislerin en önemli hedefi olduğunu da vurguladı. Fahad, İran rejiminin önemli bir sorun olduğunu, bu rejimin Esat’a yaptıklarını dikte ettiğini söyledi.
Hatab da kurtarılan bölgelerin yerel halk tarafından yönetilmesinin önemini vurguladı.
Hatab, ”İstikrar, kurtarılan bölgeye ekonomik gelişme getirmeli, yerel halka kendi işlerini yürütmeleri için fırsat vermeli. IŞİD yerine bölgeye bir başka yabancı milis getirirseniz hiçbir şey yapmamış olursunuz, istikrarı sağlayamazsınız” dedi.
Hatab Suriye’nin kuzeyinde iki bölgenin tamamen yok edilmeden kurtarıldığını hatırlattı ve bu bölgelere halkın geri döndüğünü belirtti. Hatab, aynı sürecin İdlib’de de yaşanmasını, yerel halkın geri dönüp bölgeyi yeniden inşa etmesini umduğunu kaydetti. Fahad da Suriye’de en güvenli bölgelerin Fırat Kalkanı operasyonuyla kurtarılan yerler olduğunu söyledi.
Suriye Geçici Yönetimi Cumhurbaşkanı, mali zorlukları aşmaya çalıştıklarını da kaydetti.
Hatab, “Suriye Geçici Yönetimi güney sınırlarından kuzeye kadar 3200 okulu, 51 kurumun bağlı olduğu bir üniversiteyi, Dera’yı, Şam’ın kırsal kesimlerini, Hama’nın, Halep’in kırsal kesimlerini, Lazkiye’nin de küçük bir bölümünü kontrol altında tutuyor. Toplamda 32 bin kilometrekare. Suriye -Türkiye sınırında kurtarılan geçişler Suriye Geçici Yönetimi’ne devrediliyor. Buradan sağlanacak gelir yakında Suriye Geçici Yönetimi’ne gelecek. Bu mali kaynağa sahip olduğumuzda planımız farklı askeri yapıları Özgür Suriye Ordusu liderliğinde birleştirmek. Özgür Suriye Ordusu’nun aylık maliyeti 5 milyon dolar. Ordunun kendi kaynaklarımızdan finanse edilmesi konusunda ısrarcıyız” ifadelerini kullandı.
Peki, Suriye’de çözüme nasıl ulaşılacak? Fahad, Cenevre sürecinin bunda önemli rol oynayabileceğini düşünüyor.
Fahad, ”Cenevre süreci uluslararası toplum tarafından tanınan tek süreç. Fakat bu süreç 2014’ten buyana donduruldu ve gerçek bir ilerleme sağlanamadı. İlerleme için uluslararası toplumun ciddi olması gerek. Masadaki farklı taraflara baskı uygulamalılar. Cenevre süreciyle ilerleyebiliriz. Cenevre’yi kabul ettik, Suriye rejimi de kabul etti ama sürekli engeller çıkarıyor. Suriye’de çözüm, terörizmin dışlanması, sivillerin korunması ve siyasi geçiş süreciyle ilgili. Eğer Suriye rejimi iktidarda kalırsa bu, işleri daha karışık hale getirecek ve açık bir iç savaşa dönüşecek” dedi.
Fahad, Türkiye, İran, Rusya garantörlüğündeki Astana sürecinin bazı bölgelerde bir çeşit ateşkes sağlasa da bununla sınırlı kaldığını da vurguladı.
