ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun beş gün sürmesi planlanan Orta Avrupa seyahatinde Almanya’ya uğramaması, Berlin’de rahatsızlığa yol açtı. Pompeo, dün akşam Almanya’nın komşusu Çek Cumhuriyeti ile başladığı Avrupa turu kapsamında Slovenya, Avusturya ve Polonya’yı ziyaret edecek.
ABD Dışişleri Bakanı’nın temaslarında, Washington’un Kuzey Akım 2 projesine neden karşı olduğunu anlatacağı, ayrıca ziyaret edeceği ülkelerin 5G mobil internet ağını genişletmek için Çinli telekom devi Huawei ile iş birliği yapmamalarını isteyeceği bildirildi.
Huawei'yi ulusal güvenlik tehdidi olarak gören ABD, şirketi İran’a yaptırımları delmekle de suçluyor ve NATO müttefiklerini Huawei’yle iş birliğinden uzak durmaya çağırıyor. Nitekim Slovenya hükümeti, Pompeo’nun ziyareti kapsamında, Slovenya’nın Huawei ile çalışmayacağına dair bir protokolün imzalayacağını duyurdu.
Almanya’nın internet ağını genişletmek için Huawei’yle yoğun işbirliği yapması, iki ülke arasında diplomatik gerilime neden olmuş, Amerikan yönetimi, Merkel hükümetinin Huawei’yle çalışmayı sürdürmesi durumunda, ABD'nin Almanya’yla aralarındaki istihbarat değişiminin tehlikeye gireceği açıklamıştı.
Pompeo’nun görüşmelerinde ele alacağı diğer konu, Almanya’nın Rus doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak olan Kuzey Akımı 2 projesi. Başkan Trump, Almanya’nın projeye katkısı için "Biz onları koruyoruz. Onlarsa masraflarını bize yüklüyor ve Rusya’yla enerji iş birliği yapıyor" sözlerini kullanmış ve Alman şirketlerine yönelik yaptırımlar olacağını bildirmişti.
Çek Başbakanı Andrej Babis, Amerika'nın endişelerini paylaştığını ve konuyu Pompeo’yla görüşeceğini söyledi. Ziyaretin en merakla beklenen duraklarından biri, Polonya’nın başkenti Varşova olacak. ABD Dışişleri Bakanı Cumartesi günü Varşova’da ek ABD askerinin konuşlandırılması ile ilgili bir sözleşme imzalayacak.
Başbakan Merkel’i uzun zamandır NATO kapsamındaki gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2'si kadar savunma harcaması taahhüdünü yerine getirmemekle suçlayan Trump yönetimi, Almanya’da yaklaşık 35 bin olan asker sayısını azaltacağını ve yaklaşık 11 bin askerini çekerek, büyük bölümünün Polonya’da konuşlandıracağını açıklamıştı. Bu karar iki NATO ülkesi arasındaki görüş ayrılıklarını daha da derinleştirirken, Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, "Almanya’da bulunan ve ABD tarafından çekileceği duyurulan askerlerin bir kısmının Polonya’ya yerleştirilmesini içtenlikle umut ediyorum" dedi ve bunun NATO’nun doğu kanadını güçlendireceğini savundu.
Pompeo’nun Avrupa’ya geldiği saatlerde Moskova’da meslektaşı Sergey Lavrov ile buluşması dikkat çeken Alman Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ABD’li bakanla Pazar günü telefonla görüştüğünü ve ikili ilişkilerin gidişatı konusundaki endişelerini dile getirdiğini söyledi.
Lavrov’la basın toplantısı düzenleyen Maas, Amerikan yönetiminin Kuzey Akımı 2 projesine karışma hakkı olmadığını belirtti ve "Avrupa Birliği’nin enerji politikalarını başka ülkelerin belirleme hakkı bulunmuyor. Bunu başaramazlar" değerlendirmesini yaptı. Almanya’nın AB Dönem Başkanlığı boyunca birlik ülkelerinin egemenliğini güçlendirmeyi hedeflediğini kaydeden Maas, "Egemen devletlerin oluşturduğu bir birlik olarak, enerjimizi nereden temin edeceğimize kendimiz karar vereceğiz" ifadesini kullandı.
Berlin’deki analizlerde, Trump hükümetinin AB’yi kamplaştırmaya çalıştığı, Pompeo’nun ziyaretinin amacının, birliğin Doğu Avrupa’daki üyelerini mali desteklerle, özellikle Almanya’ya karşı tavır koymaları için ikna etmek olduğu yorumu yapılıyor. Alman medyasının önde gelen yorumcuları, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo’nun Berlin’i ziyaret etmemesinden daha çok Başkan Trump’ın giderek artan bir oranda Almanya’yı karşısına almasının hükümet çevrelerinde kızgınlığa neden olduğu değerlendirmesini yapıyor.
