Washington'u sarsan ve istihbarat toplamada yeni ayrıntılarını ortaya çıkaran gizli belge sızıntısı, bilgisayar oyunu meraklıları arasında popüler olan bir sosyal medya platformundaki bir sohbet odasında başlamış olabilir.
Gerçek zamanlı sesli, görüntülü ve yazılı sohbetlere evsahipliği yapan Discord platformunda, başlangıçta çeşitli konular hakkında konuşmak için oluşturulan bir tartışma, Ukrayna'daki savaşa döndü.
Sohbetin bir üyesine göre, Ukrayna hakkındaki tartışmaların bir parçası olarak, kimliği belirsiz bir katılımcı gizli olduğu iddia edilen belgeleri paylaştı. Paylaşımcı önce bunları kendi düşüncelerini belirterek yazdı; ardından birkaç ay önce, kağıt belgelerin görüntülerini yayınlamaya başladı.
Paylaşımlar, birkaç hafta önce sosyal medyada daha geniş bir şekilde dolaşmaya başlayana ve büyük haber kaynakları tarafından ele alınana kadar, sohbet dışında fark edilmemiş gibi görünüyor. Sızıntılar Amerikalı yetkilileri alarma geçirdi ve Adalet Bakanlığı'nın soruşturma başlatmasına neden oldu.
Kayıtlar ABD ve NATO'nun Ukrayna'ya yaptığı yardımlarla ilgili şaşırtıcı ve zamanlaması dikkat çeken ayrıntılar içeriyor. Kayıtlar aynı zamanda Ukrayna'nın Rusya ile olan savaşında, beklenen bahar saldırısı dahil, yardım çabaları hakkında da ipuçları verdi.
İfşaatın boyutu henüz belirlenmiş değil. Ayrıca herhangi bir hükümetin belgeleri paylaşmak ya da manipüle etmek için çalışıp çalışmadığı da belirsiz.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, ABD hükümetinin internette daha fazla istihbarat belgesinin ortaya çıkmasını bekleyip beklemediği sorusuna, dün yanıt verdi; "Sorunuzun gerçek ve dürüst cevabı şu: Bilmiyoruz. Peki bu bizi endişelendiren bir konu mu? Kesinlikle öyle" dedi.
Savunma Bakanı’nın Halkla İlişkilerden Sorumlu Müsteşarı Chris Meagher, "Bu belgelerden herhangi birini sunma ya da yayma" konusunda dikkatli olunması çağrısında bulundu ve "slaytlar üzerinde oynanmış gibi görünüyor" diye konuştu.
Ancak bu sızıntı, ABD ve diğer hükümetlerin gizli bilgilerin güvenliğini sağlamada karşılaştıkları zorlukların altını çiziyor. Kongre incelemeleri ve uzmanlar uzun zamandır ABD karşı istihbaratındaki zayıflıklar, güvenlik yetkisi olan tahmini 3 milyon kişiyi izlemenin zorlukları ve ABD'nin güvenilir bir şekilde kontrol edemeyeceği kadar çok bilgi üreten ve gereğinden fazla sınıflandıran kurumlar konusunda uyarılarda bulunuyor.
WikiLeaks kurucusu Julian Assange'a karşı federal dava açan ekibin bir parçası olan eski bir Adalet Bakanlığı savcısı olan Kellen Dwyer, "İstihbarat kurumlarının her türlü kitlesel elektronik sızıntıyı önleme konusunda uyum sağladığını ve daha iyi hale geldiğini düşünüyorum. Ancak yeterince iyi olmadıkları da açıkça görülüyor" dedi.
Associated Press haber ajansı, belgelerin birkaç ay boyunca yer aldığı Discord sohbet grubunun üyesi olduğunu söyleyen bir kişiyle görüştü.
18 yaşında olduğunu söyleyen bu kişi, kişisel güvenliğine ilişkin endişelerini gerekçe göstererek ismini vermeyi reddetti.
AP, bu kişinin paylaştığı pek çok detayı bağımsız olarak doğrulamadı ve orijinal sohbet odası silindi.
AP, son haftalarda tartışma forumlarında ortaya çıkan belgelerin görüntülerini inceledi. Bu belgeler arasında, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) istihbarat servisleri ile Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) arasındaki derinleşen bağlara ilişkin çok gizli bir analiz de yer alıyor. Petrol zengini Körfez ülkesi BAE, ABD'nin bir hava üssüne evsahipliği yapıyor ve Washington'la birçok güvenlik konusunda işbirliği yapıyor.
Mart analizine göre, sinyal istihbaratı sayesinde FSB yetkilileri, BAE'nin Rusya ile "ABD ve İngiltere istihbarat kurumlarına karşı birlikte çalışmak üzere" anlaştığını iddia ederken yakalandı.
BAE hükümetinin bir sözcüsü iddiaların "tamamen yanlış" olduğunu söyledi. Çeşitli kurumlardaki Amerikalı yetkililerse belge hakkında yorum yapmayı reddetti.
“Putin ya da Zelenski’nin ölümü” senaryoları
AP ayrıca Rusya-Ukrayna savaşında Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ya da Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin ölmesi gibi bazı "joker" senaryolarda neler olabileceğine dair bir analiz de gördü. Analiz, çok gizliden daha düşük bir sınıflandırma seviyesi olan gizli olarak işaretlenmişti.
Belgede Putin’in üst düzey askeri danışmanlarını kovması ve savaşın tırmanması durumunda, "elitlerin kendi karar alma mekanizmasını sorgulaması ve Rus kuvvetlerinin personel ve ekipman eksikliklerinin üstesinden gelememesi" halinde, Rusya Cumhurbaşkanı’nın taktik nükleer silahların kullanılmasına izin verebileceği tahmin ediliyor.
Belgeye göre Zelenski'nin ölümü en kötü senaryoda Avrupa'nın silah sevkiyatını kısıtlamasına yol açabilir. Ancak "yüksek profilli bir Ukraynalı liderin" de iç ve dış desteği elinde tutabileceği belirtiliyor.
Sosyal medya ve açık kaynak kayıtlarını inceleme konusunda uzmanlaşmış araştırmacı gazetecilik kuruluşu Bellingcat de, "Thug Shaker Central" adlı Discord sohbet odasında, AP’nin konuştuğu kişi ve iki kişiyle daha röportaj yaptı.
Bellingcat Cumartesi günü Thug Shaker Central'daki belgelerin başka bir sohbet odası olan "WowMao "da paylaşılmış gibi göründüğünü bildirdi.
WowMao'dan belgeler daha geniş bir alana yayıldı ve sonunda 6 Nisan’da ilk olarak New York Times gazetesinde bir habere konu oldu ve gazete, ABD Savunma Bakanlığı’nın bir sızınıtıyı araştırdığını bildirdi.
AP'ye isminin gizli kalması koşuluyla konuşan Discord kullanıcısı, Times'ın haberi çıktığında, aylardır gizli olduğunu söylediği belgeleri yayınlayan kişi dahil sohbet odasındaki diğerleriyle bir telefon görüşmesi yaptığını söyledi.
Discord kullanıcısı "Hepimiz kendimizi kaybettik. Neler olduğuna inanamıyorduk" dedi.
Sözkonusu kişi medyaya konuşmaktaki temel motivasyonunun "Lucca" takma adını kullanan üçüncü bir kişinin itibarını temizlemek olduğunu söyledi. Lucca'nın belgelerin çoğunu içeren paylaşımları Twitter ve diğer sosyal medyada yaygın olarak paylaşıldı. Bu belgeler New York Times, Washington Post ve diğer medya kuruluşları tarafından haberleştirildi.
AP'ye konuşan kişi, Lucca'nın "sadece bir çocuk" olduğunu söyledi. "Sadece insanlarla dalga geçmek için sürekli olarak paylaşım yapıyordu" dedi.
Bu kullanıcı, belgeleri Thug Shaker Central'a ilk yükleyen kişinin kimliğini açıklamayı ya da bu kişinin ABD hükümeti için çalışıp çalışmadığını teyit etmeye ise yanaşmadı. Belgeleri ilk yükleyen kişiden "O.G." takma adıyla bahsetti.
Ancak AP’nin konuştuğu kaynak, belgeleri ilk yükleyen kişinin ideolojik bir amaç gütmediğini ya da hükümet sırlarını genel olarak ifşa etmek istemediğini, daha ziyade kendi grubundaki kişileri etkilemek istediğini söyledi.
Kullanıcı, elinde "yüzlerce sayfayı aşan" dosyaların kopyalarının olduğunu da söyledi ve O.G’nin tutuklanması halinde, hepsini sızdıracağını da öne sürdü.
AP’nin kaynağı, paylaşımcının şimdi feshedilmiş olan sohbet odasındaki diğer kullanıcıları korumak istediğini ama aynı zamanda belgelerin Amerikalılar’ın bilmesi gereken sırlar içerdiğine inandığını kaydetti.
